Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Grabowski Sędziowie NSA Urszula Raczkiewicz Czesława Socha (spr.) Protokolant Marcin Chojnacki po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2007 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 6 marca 2007 r. sygn. akt V SA/Wa 513/07 w sprawie ze skargi L. A. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 marca 2007 r. o sygnaturze akt V SA/Wa 513/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uwzględnił skargę L. A. i uchylił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2006 r. o nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Decyzja ta utrzymała w mocy decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nr [...] z dnia [...] września 2006 r.
Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach faktycznych organu administracji, który stwierdził, że L. A. między wrześniem 1999 r. a majem 2000 r., tj. przez część okresu, za który domagał się umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy, zatrudniał pracownika. Był zatem ubezpieczonym i jednocześnie płatnikiem składek z dwóch tytułów: jako pracodawca i jako osoba ubezpieczona zobowiązana do opłacenia składek na własne ubezpieczenie społeczne. W takiej sytuacji dopuszczalny był wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne płatnika jako ubezpieczonego oraz jego pracownika, przy czym w przypadku należności z tytułu składek pracownika niedopuszczalne jest umorzenie tej ich części, którą pracownik finansuje samodzielnie.
Sąd I instancji podniósł, że zgodnie z art. 28 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) składki mogą być umarzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w całości lub części tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności, która zachodzi w sytuacjach wymienionych w art. 28 ust. 3 cytowanej wyżej ustawy. Stosownie do treści art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych możliwe jest natomiast umorzenie należności w uzasadnionych przypadkach mimo braku całkowitej ich nieściągalności. Z przepisu tego wynika, że należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia mogą być w uzasadnionych przypadkach umarzane pomimo braku ich całkowitej nieściągalności. Przesłanki tego umorzenia określono w § 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365).
Zdaniem Sądu I instancji, błędne jest stanowisko organu administracji, że zatrudnianie przez skarżącego pracownika wyklucza możliwość zastosowania w tej sytuacji art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis powyższy stanowi ogólnie o należnościach z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Gdyby ustawodawca zamierzał ograniczyć stosowanie wspomnianego przepisu wyłącznie do zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie własne płatnika, to z pewnością zamieściłby wyraźne zastrzeżenie w omawianym przepisie. Przedmiotowe decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczyły odmowy umorzenia składek odprowadzanych przez skarżącego jako płatnika, tj. własnych składek oraz składek pracownika. Decyzją nr [...] z dnia [...] września 2006 r. organ rentowy umorzył przedmiotowe postępowanie we fragmencie dotyczącym umorzenia tej części składek, którą ubezpieczeni będący pracownikami sami finansują, gdyż nie mogą być one umorzone (art. 30 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W związku z powyższym, spełnione zostały przesłanki określone w art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a zatem dopuszczalne było umorzenie wnioskowanych należności.