Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zajda Sędziowie NSA Małgorzata Korycińska Andrzej Kuba (spr.) Protokolant Piotr Mikucki po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2008 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 16 maja 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 293/07 w sprawie ze skargi K. E. W. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] października 2006 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu konkursowego na aplikację radcowską oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 16 maja 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 293/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., po rozpoznaniu sprawy ze skargi K. E. W., uchylił decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] października 2006 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu konkursowego na aplikację radcowską i stwierdził, że decyzja ta nie podlega wykonaniu.
W uzasadnieniu Sąd podał, że uchwałą nr [...] z dnia [...] lipca 2006 r. komisja egzaminacyjna do spraw aplikacji radcowskiej w obszarze właściwości Okręgowej Izby Radców Prawnych w O. stwierdziła, że K. E. W. uzyskała negatywny wynik z egzaminu (łącznie 188 punktów).
W odwołaniu od tej uchwały K. E. W. domagała się uznania, że udzieliła poprawnych odpowiedzi na pytania o nr 38, 39, 58, 74, 76, 155, 173 i tym samym uzyskała wynik pozytywny. Odnosząc się do pytania nr 74 wskazała, że takie jego sformułowanie, które umożliwia udzielenie dwóch poprawnych odpowiedzi narusza postanowienia art. 339 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j.: Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 ze zm.). Ponadto odwołująca kwestionowała zawarcie w teście egzaminacyjnym pytań z zakresu postępowania w sprawach o wykroczenia. Powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2004 r., P 21/02 OTK-A 2004/2/9 twierdziła, że gdyby ustawodawca chciał objąć zakresem egzaminu na aplikację radcowską również postępowanie w sprawach o wykroczenia, to uczyniłby to w sposób wyraźny. Ponieważ jednak w art. 331 § 1 ustawy o radcach prawnych dziedziny tej nie wymienił, to udzielenie błędnej odpowiedzi na pytania z tego zakresu nie mogło zostać poczytane na niekorzyść kandydata. W konsekwencji żądanie zaliczenia jako poprawnej odpowiedzi udzielonej na pytanie nr 39 było zasadne.
Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia [...] października 2006 r. uchylił § 1 zaskarżonej uchwały i ustalił, że K. W. uzyskała podczas egzaminu konkursowego łącznie 189 punktów, natomiast w pozostałym zakresie utrzymał tę uchwałę w mocy. Organ uznał odwołanie za zasadne jedynie w części dotyczącej pytania nr 38 i uzasadnił swoje stanowisko. Minister Sprawiedliwości ustosunkował się również do przedstawionego w odwołaniu argumentu, że zawarcie w pytaniach testowych zagadnień dotyczących postępowania w sprawach o wykroczenia spowodowało wykroczenie poza ustawowy dopuszczalny zakres materiału jaki winien znać zdający egzamin. Zarzut ten uznał za całkowicie nieuzasadniony wywodząc, że trudno uznać za uzasadnione pominięcie zagadnień procesowych wynikających z Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w sytuacji, gdy radca prawny może być m. in. obrońcą w sprawach o wykroczenia. Organ dokonał także wykładni użytego w art. 331 ust. 3 ustawy o radcach prawnych pojęcia "postępowanie karne". Przytoczone przez niego argumenty potwierdzały zasadność zamieszczenia w teście pytania nr 39.
Uchylając powyższą decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. stwierdził, że zasadniczo zasługuje na akceptację stanowisko organu, według którego w pojęciu postępowania karnego (w szerokim ujęciu tej problematyki) mieszczą się również przepisy regulujące postępowanie w sprawach o wykroczenia. Przepis art. 331 ust. 3 ustawy o radcach prawnych sformułowany został na zasadzie wyliczenia dziedzin, gałęzi prawa, z których wiedza kandydatów na aplikantów podlegała sprawdzeniu, a nie ściśle sprecyzowanych aktów prawnych. Zdaniem Sądu, przepis art. 331 ust. 3 nie powinien być interpretowany ściśle jurydycznie, ale szeroko, tak aby egzaminem objąć możliwie szeroki zakres materiału studiów na wydziałach prawa, gdyż pozwala to lepiej sprawdzić wiedzę prawniczą przyszłych aplikantów. Ponadto gdyby uwzględnić zarzuty skarżącej dotyczące tej kwestii, doszłoby do zakwestionowania wszystkich pytań z tego zakresu, a więc i tych, na które skarżąca odpowiedziała poprawnie (np. pytanie nr 42). Sąd stwierdził, że trudno uznać, żeby z uwagi na ewentualne objęcie testem dziedzin prawa niewymienionych w art. 331 ust. 3 ustawy nadać błędnym odpowiedziom walor odpowiedzi prawidłowych.