Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Chlebny, Sędziowie NSA Edward Kierejczyk (spr.), Małgorzata Korycińska, Protokolant Anna Tomaka, po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2006 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 227/05 w sprawie ze skargi Powiatu Gorlickiego na decyzję Ministra Finansów z dnia 20 października 2004 r., Nr [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie uzyskanej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej za 2002 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2) odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Ministra Finansów z dnia 20 października 2004 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie uzyskanej przez Powiat G. kwoty części oświatowej subwencji ogólnej za 2002 r., stwierdzając jednocześnie, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
W uzasadnieniu Sąd uznał, że uchylona decyzja wydana została z naruszeniem przepisów prawa procesowego, to jest art. 127 § 3 k.p.a., na skutek złożenia przez Powiat G. wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Taki wniosek powinien być rozpatrzony przez organ administracji państwowej w granicach postępowania będącego przedmiotem rozstrzygnięcia w I instancji. Z treści tego pisma wynikało, że strona nie kwestionuje prawidłowości dokonanego rozliczenia subwencji. Podniosła natomiast, że organ nie odniósł się do jej wniosku o umorzenie zwrotu nadpłaconej kwoty subwencji, który został zgłoszony w toku postępowania administracyjnego. Wydając zaskarżoną decyzję, organ dużą część uzasadnienia merytorycznego poświęcił kwestii umorzenia części spornej subwencji. Tym samym przekroczył granice sprawy będące przedmiotem rozpoznania w I instancji i pozbawił stronę prawa do dwukrotnego rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie Sądu, nie można przyjąć, że kwestia umorzenia była zawarta jedynie w decyzji w celu poinformowania strony o braku podstaw prawnych do ubiegania się o umorzenie. Minister Finansów jednoznacznie stwierdził, że brak jest podstaw do umorzenia nienależnie pobranej części subwencji, a strona miała podstawy przypuszczać, że jej wniosek o umorzenie został merytorycznie rozstrzygnięty. Nie zmienia tego fakt, że organ w dalszej części uzasadnienia podał, że przedmiotem sprawy jest zwrot nienależnie uzyskanej kwoty subwencji. Ponadto Sąd zwrócił uwagę, że jeżeli wniosek strony budzi wątpliwości co do zakresu żądania, ze względu na rozbieżność podstawy prawnej powołanej we wniosku a jego uzasadnieniem, obowiązkiem organu jest wyjaśnienie zgłoszonego żądania.
Minister Finansów w skardze kasacyjnej zaskarżył powyższy wyrok, zarzucając mu naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.s.a., przez błędną wykładnię art. 127 § 3 k.p.a. oraz art. 134 § 1 i art. 135 p.s.a. Wskazując na powyższe, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Zdaniem organu, Sąd I instancji, uchylając zaskarżoną decyzję, oparł się tylko i wyłącznie na analizie tejże decyzji, w oderwaniu od całości sprawy. Uznał on, że w decyzji wydanej w drugiej instancji dotyczącej zwrotu nienależnie uzyskanej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2002, wbrew zasadzie dwuinstancyjności postępowania, Minister Finansów rozstrzygnął w sprawie wniosku o umorzeniu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty subwencji.