Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Korycińska Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Sędzia del. WSA Szymon Widłak (spr.) Protokolant Jerzy Stelmaszuk po rozpoznaniu w dniu 27 września 2018 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Izby Notarialnej w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 lutego 2016 r. sygn. akt VI SA/Wa 2585/15 w sprawie ze skargi Izby Notarialnej w G. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie powołania na notariusza i wyznaczenia siedziby kancelarii 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Izby Notarialnej w G. na rzecz Ministra Sprawiedliwości kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: "WSA", "sąd I instancji") wyrokiem z 19 lutego 2016 r., sygn. akt VI SA/Wa 2585/15, po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Izby Notarialnej w G. na decyzję Ministra Sprawiedliwości (dalej: "MS") z [...] lipca 2015 r., nr [...], w przedmiocie powołania na stanowisko notariusza i wyznaczenia siedziby kancelarii notarialnej, oddalił skargę.
Powyższy wyrok wydany został w następującym stanie faktycznym i prawnym.
W dniu 31 grudnia 2014 r. wpłynął wniosek M. S.-D. o powołanie na stanowisko notariusza i wyznaczenie siedziby kancelarii notarialnej w G.
Rada Izby Notarialnej w G. uchwałą nr [...] z [...] kwietnia 2015 r. zaopiniowała wniosek M. S.-D. pozytywnie co do osoby i negatywnie co do siedziby kancelarii. Odnośnie siedziby kancelarii notarialnej stwierdzono, że zapotrzebowanie na usługi notarialne w G., gdzie działalność prowadzi 62 notariuszy w 49 kancelariach, jest zaspokojone, a ponadto w niedługim czasie zostaną uruchomione kolejne 2 kancelarie.
MS decyzją z [...] maja 2015 r., nr [...], powołał M. S.-D. na stanowisko notariusza i wyznaczył siedzibę kancelarii notarialnej w G.
W uzasadnieniu decyzji MS stwierdził, że M. S.-D. spełnia wszystkie przesłanki określone w art. 11 ustawy z 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 164 ze zm., dalej: "Prawo o notariacie"), co potwierdzają załączone do wniosku dokumenty, a co przyznaje również Rada Izby Notarialnej w G., pozytywnie opiniując wniosek co do osoby. MS uznał, że po jej stronie nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 § 3 Prawa o notariacie, które mogłyby stanowić podstawę odmowy powołania na stanowisko notariusza.
Odnośnie wyznaczenia siedziby kancelarii notarialnej w G. organ ten zauważył z kolei, że w myśl art. 10 Prawa o notariacie, do kompetencji Ministra Sprawiedliwości należy zarówno dobór kandydatów do zawodu notariusza, jak też wyznaczenie siedzib kancelarii. Decyzje w tym zakresie mają charakter uznaniowy. Nie podzielił stanowiska zawartego w uzasadnieniu uchwały Rady Izby wyrażającego brak aprobaty wyznaczenia siedziby kancelarii notarialnej w G. MS stwierdził, że możliwe i celowe jest wyznaczenie siedziby kancelarii notarialnej w G. Rozwój miasta stwarza duże zapotrzebowanie na usługi notarialne. Ocenił, że wyznaczenie w G. kolejnej siedziby kancelarii notarialnej zmniejszy liczbę mieszkańców przypadających na jednego notariusza, a tym samym zapewni zwiększoną dostępność do usług notarialnych zarówno osobom fizycznym, jak też osobom prawnym. W interesie społecznym jest, aby popyt na usługi notarialne był zaspokajany w coraz szerszym zakresie, także w G.
Niezależnie od powyższego MS podniósł, że z przepisów Prawa o notariacie nie wynika, aby podstawą do utworzenia w danej miejscowości kolejnej kancelarii notarialnej był wzrost ilości aktów notarialnych sporządzanych w dotychczas funkcjonujących kancelariach. Przepisy nie uzależniają również utworzenia kolejnej kancelarii notarialnej od nieprzekroczenia określonej liczby kancelarii w danej miejscowości. Liczba notariuszy i sporządzanych przez nich aktów są jedynie wskazówką określającą lokalne potrzeby w zakresie tworzenia kolejnych kancelarii notarialnych, nie mogą jednak stanowić podstawy do odmowy wyznaczenia siedziby zgodnie z wnioskiem kandydata, który spełnia warunki ustawowe do powołania go na stanowisko notariusza. Prawo o notariacie nie przewiduje także, aby warunkiem utworzenia kolejnej kancelarii notarialnej było zapewnienie rentowności tego rodzaju instytucji, czy też uchronienie już istniejących placówek przed konkurencją ze strony innych kancelarii. MS podkreślił jednocześnie, że M. S.-D. składając wniosek o powołanie na stanowisko notariusza i wyznaczenie siedziby kancelarii notarialnej w G. dokonała wyboru - zarówno w zakresie drogi życiowej, jak również miejsca wykonywania zawodu. MS, biorąc pod uwagę konstytucyjną zasadę wolności wykonywanego zawodu nie może odmówić utworzenia kolejnej kancelarii notarialnej w G. wobec spełnienia przez kandydatkę przesłanek z art. 11 Prawa o notariacie.