Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Sędzia NSA Dorota Dąbek (spr.) Sędzia del. WSA Szymon Widłak Protokolant Ewa Czajkowska po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2018 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A. A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 lutego 2016 r. sygn. akt VI SA/Wa 581/15 w sprawie ze skargi A. A. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od A. A. na rzecz Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, objętym skargą kasacyjną wyrokiem z dnia 19 lutego 2016 r., sygn. akt VI SA/Wa 581/15, oddalił skargę A. A. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w A. wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2009 r. zwrócił się do Dyrektora [...] Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Dyrektor OW NFZ) o wydanie decyzji stwierdzającej obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego m.in. A. R. (dalej: uczestniczka) z tytułu wykonywania umów zlecenia na rzecz przedsiębiorcy prowadzącego działalność jako [A.] A. A. w A. w okresie: od dnia 28 października 2002 r. do dnia 28 lutego 2003 r., od dnia 10 października 2003 r. do dnia 15 czerwca 2004 r. oraz od dnia 15 września 2004 r. do dnia 30 grudnia 2004 r.
Dyrektor OW NFZ decyzją z dnia [...] marca 2010 r., nr [1], stwierdził, że uczestniczka podlegała obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego we wskazanych okresach z tytułu umów cywilnoprawnych o charakterze umów o świadczenie usług, do których mają odpowiednie zastosowanie przepisy o zleceniu, zawartych z A. A. (dalej: skarżący) jako płatnikiem składek. Prezes NFZ decyzją z dnia [...] maja 2010 r., nr [2] , utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
Pismem z [...] marca 2011 r. skarżący, powołując się na art. 145 § 1 pkt 4 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm., obecny tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257; w skrócie: k.p.a.), wniósł o wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego powyższą decyzją Prezesa NFZ oraz o uchylenie tej decyzji w trybie art. 151 § 1 pkt 2 k.p.a. i wydanie nowej decyzji co do istoty sprawy. Dyrektor OW NFZ decyzją z dnia [...] marca 2011 r. odmówił wznowienia postępowania. W wyniku rozpatrzenia odwołania skarżącego Prezes NFZ decyzją z dnia [...] maja 2011 r. uchylił decyzję Dyrektora OW NFZ i umorzył postępowanie w pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji Prezes NFZ wskazał, że zgodnie z art. 150 § 1 k.p.a. organem administracji publicznej właściwym w sprawach wymienionych w art. 149 jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji. Wyrokiem z 20 grudnia 2011 r., sygn. akt VI SA/Wa 1618/11 WSA w Warszawie oddalił skargę na tę decyzję wniesioną przez A. A..
Następnie Prezes NFZ, po rozpatrzeniu podania skarżącego o wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją Prezesa NFZ z [...] maja 2010 r. tj. decyzją stwierdzającą obowiązek objęcia uczestniczki ubezpieczeniem zdrowotnym, postanowieniem z dnia [...] czerwca 2011 r. odmówił wznowienia postępowania w tej sprawie. Organ wskazał, że płatnik składek (skarżący) nie był stroną postępowania w sprawie zakończonej powołaną decyzją z [...] maja 2010 r. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2011 r.
WSA w Warszawie wyrokiem z 20 grudnia 2011 r., sygn. akt VI SA/Wa 1930/11, utrzymanym w mocy przez NSA (wyrok z 12 września 2013 r., sygn. akt II GSK 759/12), uchylił postanowienia Prezesa NFZ z [...] sierpnia 2011 r. oraz z [...] czerwca 2011 r. Sąd uznał, że skarżący posiada status strony w postępowaniu o objęcie uczestniczki ubezpieczeniem zdrowotnym, lecz bez swojej winy nie brał udziału w tym postępowaniu. W przekonaniu Sądu, płatnik składek miał własny, bezpośredni i aktualny interes prawny, którego źródłem są przepisy prawa materialnego, tj. art. 87 ust. 1 w związku z art. 93 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1938, obecny tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1510; dalej: ustawa o świadczeniach). Zdaniem Sądu skoro skarżący będący płatnikiem złożył wniosek o wznowienie postępowania, po wydaniu postanowienia o wznowieniu w trybie art. 149 § 1 k.p.a. organ powinien rozpoznać merytorycznie jego wniosek, a następnie wydać jedno z rozstrzygnięć wskazanych w przepisie art. 151 k.p.a.