Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosław Trzecki Sędzia NSA Dorota Dąbek (spr.) Sędzia del. WSA Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz Protokolant Anna Fyda-Kawula po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2019 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skarg kasacyjnych A. A. i Krajowej Rady Notarialnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2016 r. sygn. akt VI SA/Wa 672/16 w sprawie ze skargi A. A. na uchwałę Krajowej Rady Notarialnej z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie opinii w sprawie odwołania ze stanowiska notariusza 1) oddala skargi kasacyjne; 2) odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, objętym skargą kasacyjną wyrokiem z dnia 14 czerwca 2016 r. o sygn. akt VI SA/Wa 672/16, po rozpoznaniu skargi A. A. na uchwałę Krajowej Rady Notarialnej z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie opinii w sprawie odwołania ze stanowiska notariusza, uchylił zaskarżoną uchwałę.
Sąd I instancji orzekał w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.
Pismem z dnia [...] grudnia 2008 r. Departament Organizacyjny Ministerstwa Sprawiedliwości poinformował Radę Izby Notarialnej w A. (w skrócie: Rada Izby) o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie odwołania A. A. (dalej: skarżący) ze stanowiska notariusza wobec uzyskania trzech ujemnych ocen w wyniku wizytacji przeprowadzonych w 2006 r. oraz 2007 r.
Rada Izby uchwałą z dnia [...] stycznia 2009 r. pozytywnie zaopiniowała wszczęcie przez Ministra Sprawiedliwości postępowania w tym przedmiocie, a Krajowa Rada Notarialna (w skrócie: Krajowa Rada) uchwałą z dnia [...] kwietnia 2009 r. utrzymała ją w mocy. WSA w Warszawie, działając na skutek skargi A. A., wyrokiem z dnia 16 lutego 2010 r. o sygn. akt VI SA/Wa 1314/09, uchylił obie ww. uchwały i stwierdził, że nie podlegają one wykonaniu. Sąd I instancji wskazał, że w sprawach o wydanie opinii na podstawie art. 16 § 3 ustawy z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 164, dalej: prawo o notariacie) organ opiniujący ma obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego (art. 7, art. 77 i 80 k.p.a.), czego wyrazem jest wydanie postanowienia odpowiadającego wymogom zawartym w art. 107 § 3 k.p.a. (v. art.124 i 126 k.p.a.). WSA wskazał, że organ I instancji oparł swoją opinię o notariuszu na podstawie niezweryfikowanych zarzutów, a organ odwoławczy nie rozpoznał w całości złożonego zażalenia. Nie rozważył okoliczności uważanych przez stronę za istotne i przemawiające na jej korzyść. W ocenie Sądu wydanie zaskarżonej uchwały przy braku rozważenia wyniku kontroli ze stycznia 2007 r. (według strony pozytywnego), a także okoliczności podnoszonych w pismach do organu - w tym w szczególności dotyczących dotychczasowego przebiegu pracy zawodowej skarżącego, jego postawy, problemów zdrowotnych, czynił zasadnym zarzut naruszenia art. 7, art. 77 § 1 i art.107 § 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 267, obecnie tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, w skrócie: k.p.a.) w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż organy uchybiły wskazanym przepisom, naruszając ponadto zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa (art. 8 k.p.a.). WSA stwierdził, że wyżej wskazane okoliczności podnoszone przez stronę organ powinien uwzględnić przy ponownym rozpoznaniu sprawy.
Wobec powyższego Rada Izby uchwałą z dnia [...] kwietnia 2011 r. wniosła o odwołanie skarżącego ze stanowiska notariusza. Uchwałą z dnia [...] listopada 2011 r. Krajowa Rada utrzymała w mocy ww. uchwałę. WSA w Warszawie wyrokiem z dnia 25 czerwca 2012 r. o sygn. akt VI SA/Wa 268/12 oddalił skargę A. A. na uchwałę Krajowej Rady z dnia [...] listopada 2011 r. W ocenie Sądu I instancji w uzasadnieniu uchwały organu I instancji zostały przedstawione w sposób umotywowany wszelkie zarzuty stawiane skarżącemu odnoszące się do jego działalności zawodowej. Krajowa Rada nie tylko zaaprobowała ustalenia wizytatorów oraz rozstrzygnięcie Rady Izby, lecz także samodzielnie, w sposób syntetyczny wskazała, jakie zarzuty stawiane skarżącemu uznała za zasadne. Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu skargi kasacyjnej A. A., wyrokiem z dnia 25 marca 2014 r. o sygn. akt II GSK 58/13 uchylił ww. wyrok Sądu I instancji z 25 czerwca 2012 r., przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. Sąd II instancji zgodził się ze skarżącym, że wydanie uchwały wnioskującej do Ministra Sprawiedliwości o odwołanie notariusza, bez przyjęcia uprzedniej opinii pozytywnej lub negatywnej w sprawie odwołania notariusza, jest naruszeniem art. 16 § 3 prawa o notariacie, które to naruszenie mogło mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. W konsekwencji Sąd I instancji przyjmując stan faktyczny sprawy według stanowiska organów notarialnych i oceniając go jako zgodny z prawem, naruszył art. 141 § 4 oraz art. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ i c/ p.p.s.a. przez nieuchylenie uchwał organów obu instancji, a w konsekwencji także art. 151 p.p.s.a. poprzez jego zastosowanie w sprawie i oddalenie skargi.