Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba (spr.) Sędzia NSA Maria Myślińska Sędzia del. WSA Renata Kantecka Protokolant Magdalena Sagan po rozpoznaniu w dniu 16 września 2010 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Z. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 29 kwietnia 2009 r. sygn. akt VI SA/Wa 420/09 w sprawie ze skargi Z. G. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania licencji syndyka oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2009 r. o sygn. akt VI SA/Wa 420/09 oddalił skargę Z. G. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie przyznania licencji syndyka.
Sąd I instancji orzekł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Z. G. wystąpił do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o przyznanie mu licencji syndyka z uwagi na fakt, że spełnia on przesłanki z art. 3 w zw. z art. 10 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji syndyka (Dz. U. nr 123. poz. 850). Do wniosku skarżący załączył m.in.: decyzję Prezesa Sądu Okręgowego w K. z dnia 10 maja 2002 r., którą został wpisany na listę kandydatów na syndyków masy upadłości, prowadzoną przez tego Prezesa; decyzję Prezesa Sądu Okręgowego w G. z dnia 14 kwietnia 2003 r., którą został wpisany na listę kandydatów na syndyków, prowadzoną przez tego Prezesa oraz postanowienia sądów w sprawach upadłościowych, w których występował jako syndyk. Jednocześnie skarżący oświadczył, że nie złożył egzaminu dla osób ubiegających się o licencję syndyka przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości. W jego ocenie zgodnie z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych nie dotyczy go obowiązek składania ww. egzaminu, bowiem prawo do wpisu nabył on przez uzyskanie wpisów na listy kandydatów na syndyków prowadzone przez prezesów sądów okręgowych, na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 kwietnia 1998 r. w sprawie szczególnych kwalifikacji oraz warunków wymaganych od kandydatów na syndyków upadłości (Dz. U. nr 55, poz. 359, ze zm.), dalej jako Rozporządzenie. Skarżący podkreślił, że wyższe wykształcenie prawnicze oraz doświadczenie zawodowe, jakie posiada w tym zakresie gwarantują prawidłowe pełnienie przez niego funkcji syndyka.
Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia 14 listopada 2008 r. odmówił wnioskodawcy przyznania licencji, gdyż stwierdził, że nie spełnia on warunku koniecznego starania się o licencję syndyka, tj. nie złożył z wynikiem pozytywnym egzaminu dla osób ubiegających się o licencję syndyka, o którym mowa w art. 10 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o licencji syndyka.
Od powyższego rozstrzygnięcia Z. G. wniósł wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, w którym wskazał, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, nie był on zobowiązany zdać wspomnianego egzaminu. Skoro wnioskodawca posiada uprawnienia do przyznania mu licencji, to organ powinien orzec o jej przyznaniu. Minister wydając decyzję odmowną naruszył prawo, ponieważ odmówił bezpośredniego zastosowania w sprawie Konstytucji RP.
Minister Sprawiedliwości po ponownym rozpatrzeniu sprawy utrzymał w mocy wcześniejszą decyzję. Organ podkreślił, że podstawą faktyczną takiego rozstrzygnięcia było niespełnienie przez wnioskodawcę warunku, jakim jest konieczność złożenia stosownego egzaminu z wynikiem pozytywnym. Wskazał ponadto, że niezależnie od podniesionych przez skarżącego argumentów, wywiedzionych z art. 2 i 8 Konstytucji RP - tj. zasady ochrony praw nabytych i zasady bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji RP, brak było możliwości przyznania wnioskowanej licencji. Minister, jako organ administracji publicznej, nie był bowiem uprawniony do odmowy zastosowania w sprawie przepisów ustawy o licencji syndyka w oparciu o samodzielne stwierdzenie ich niekonstytucyjności, a w konsekwencji do bezpośredniego zastosowania w ich miejsce przepisów ustawy zasadniczej, jak żądał tego skarżący.