Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marzenna Zielińska (spr.) Sędzia NSA Tadeusz Cysek Sędzia NSA Stanisław Gronowski Protokolant Michał Sikora po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt V SA/Wa 2851/07 w sprawie ze skargi M. Ł. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne rolników oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 10 marca 2008 r., sygn. akt V SA/Wa 2851/07, po rozpoznaniu skargi M. Ł. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] października 2007 r., nr [...], w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy - uchylił zaskarżoną decyzję.
Sąd oparł się na następującym stanie faktycznym sprawy:
Decyzją z dnia [...] maja 2007 r. Prezes KRUS, po rozpoznaniu wniosku M. Ł. o umorzenie odsetek od zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od III kwartału 1997 r. do II kwartału 1999 r., na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 10 oraz art. 41a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r., Nr 7, poz. 25 ze zm.) dalej: u.s.r. odmówił umorzenia odsetek w wysokości 2623,00 zł. W uzasadnieniu wskazał, że nie zaistniały w sprawie zdarzenia losowe mające bezpośredni wpływ na stan rozliczeń z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Organ wskazał ponadto, że z akt sprawy wynika, iż gospodarstwo rolne nie jest jedynym źródłem utrzymania rodziny, gdyż wnioskodawca podejmuje okresowo zatrudnienie i prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, a jego małżonka ma stałe zatrudnienie.
Decyzją z dnia [...] października 2007 r. Prezes KRUS stwierdził uchybienie terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu wskazał, że decyzja z dnia [...] maja 2007 r. została doręczona stronie w dniu 24 maja 2007 r. a środek odwoławczy został złożony w dniu 12 października 2007 r.
Uchylając zaskarżoną decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. stwierdził, że uwzględnił skargę z przyczyn w niej nie podniesionych. Sąd zwrócił mianowicie uwagę na to, że zarówno decyzja z dnia [...] maja 2007 r. jak i decyzja wydana w dniu [...] października 2007 r. zostały podpisane w imieniu uprawnionego organu przez tę samą osobę, to jest Kierownika Placówki Terenowej inż. M. K. Sąd podał, że zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 10 u.s.r. Prezes Kasy, jako centralny organ administracji rządowej (art. 2 ust. 2 u.s.r.) wydaje decyzje w sprawach, o których mowa w art. 41a i art. 55 tej ustawy. W myśl art. 41a ust. 1 pkt 1 u.s.r. Prezes Kasy lub upoważniony przez niego pracownik Kasy, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem zainteresowanego, na jego wniosek, uwzględniając możliwości płatnicze wnioskodawcy oraz stan finansów funduszów emerytalno-rentowego i składkowego, może odroczyć termin płatności należności z tytułu składek na ubezpieczenie, rozłożyć ich spłatę na raty lub umorzyć w całości lub w części.
Z kolei art. 1 pkt 1 k.p.a. normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych. Organami administracji publicznej, jak stanowi art. 5 § 2 k.p.a., są między innymi centralne organy administracji rządowej, czyli także Prezes Kasy. W związku z powyższym do decyzji Prezesa KRUS w sprawach umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenie, ma zastosowanie art. 127 § 3 k.p.a. Przepis ten stanowi, że od decyzji wydanej w I instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek ten różni się od odwołania tym, że nie ma on konstrukcji względnie dewolutywnej, gdyż do jego istoty należy przede wszystkim to, że jest rozpatrywany przez ten sam organ, który wydał decyzję w I instancji.