Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zajda (spr.) Sędzia NSA Magdalena Bosakirska Sędzia del. WSA Mirosław Trzecki Protokolant Beata Cisek-Chojnacka po rozpoznaniu w dniu 15 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej F. Spółki z o.o. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 10 stycznia 2012 r. sygn. akt VI SA/Wa 1370/11 w sprawie ze skargi N. Z. O. Z. F. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia odwołania dotyczącego rozstrzygnięcia konkursu ofert na zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z 10 stycznia 2012 r., sygn. akt VI SA/Wa 1370/11 oddalił skargę N. Z. O. Z. F. w Ł. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) z [...] czerwca 2009 r., nr [...] w przedmiocie oddalenia odwołania dotyczącego rozstrzygnięcia konkursu ofert na zawieranie umów o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej.
Sąd orzekał w następującym stanie sprawy:
Dyrektor Oddziału NFZ ogłosił konkurs ofert o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej. W odpowiedzi na to ogłoszenie złożone zostały dwie oferty, w tym oferta N. Z. O. Z. F. w Ł. (dalej: NZOZ). Komisja konkursowa 17 kwietnia 2009 r. ogłosiła, że w wyniku przeprowadzonego postępowania konkursowego wybrana została oferta Samodzielnego Szpitala Wojewódzkiego [...] w P. (dalej: Szpital), jako najkorzystniejsza.
NZOZ od powyższego rozstrzygnięcia złożył na podstawie art. 154 ust. 1 w związku z art. 152 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm., dalej: usoz) odwołanie, w którym wskazał, że doznał uszczerbku na skutek niewybrania jego oferty, jako najkorzystniejszej. W ocenie strony doszło w ten sposób do naruszenia art. 134 ust. 1 w związku z art. 148 pkt 1 usoz. NZOZ wniósł o niezwłoczne wyznaczenie terminu do zapoznania się z dokumentacją postępowania oraz o szczegółowe określenie ilości punktów przyznanych oferentom w poszczególnych kryteriach dokonywanej oceny ofert z podaniem uzasadnienia dokonanej punktacji.
Dyrektor Oddziału NFZ decyzją z [...] kwietnia 2009 r. oddalił odwołanie wyjaśniając, że oferta NZOZ została poddana ocenie według określonych kryteriów, tj. jakości, kompleksowości, ciągłości i ceny - określonych w załącznikach nr 1 i 2 według zarządzenia Prezesa NFZ nr 86/2008/DSOZ.
Na podstawie art. 154 ust. 4 i ust. 5 w zw. z art. 152 usoz od rozstrzygnięcia Dyrektora Oddziału NFZ zostało wniesione odwołanie NZOZ do Prezesa NFZ. W odwołaniu domagano się niezwłocznego wyznaczenia terminu do zapoznania się z dokumentacją postępowania. NZOZ zarzucił naruszenie art. 134 ust. 1 w zw. z art. 148 pkt 1 usoz twierdząc, że w postępowaniu konkursowym nie dokonano wyboru najkorzystniejszej oferty.
Prezes NFZ decyzją z [...] czerwca 2009 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Dyrektora Oddziału NFZ. Zdaniem Prezesa NFZ, w toku postępowania zapewniono równe traktowanie wszystkim uczestnikom i zagwarantowano zachowanie uczciwej konkurencji. Jednocześnie wskazał, że zgodnie z art. 10 § 1 i art. 13 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: kpa) oferenci, w tym NZOZ, mieli zapewniony czynny udział w każdym stadium postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uchylając wyrokiem z 12 listopada 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 1480/09 decyzję Prezesa NFZ oraz poprzedzające ją rozstrzygnięcie Dyrektora Oddziału NFZ uznał, że do uszczerbku interesu prawnego uczestnika postępowania w procedurze zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej może dojść wówczas, gdy naruszenie zasad postępowania, tj. konkretnego przepisu prawa przez podmiot prowadzący postępowanie, ma wpływ na ocenę możliwości zawarcia umowy o świadczenie takich usług. W kontrolowanej przez Sąd pierwszej instancji sprawie organ podał, że zbadał całość akt sprawy wraz z ofertami obu oferentów (oferty wybranej i skarżącego). Oznacza to, że kontroli poddana została cała dokumentacja sprawy, w tym część niejawna postępowania konkursowego, włącznie ze szczegółami punktacji. Sąd zatem przyjął, że wszystkie te materiały stały się aktami sprawy administracyjnej prowadzonej przez organ administracyjny. W ocenie Sądu pierwszej instancji organ naruszył art. 73 kpa, ponieważ odmówił stronie skarżącej udostępnienia pełnych akt sprawy (w tym oferty złożonej przez konkurencyjnego świadczeniodawcę), pomimo iż składał w tym względzie stosowne wnioski. Jednocześnie organ naruszył art. 74 § 2 kpa, ponieważ w kwestii odmowy udostępnienia akt sprawy nie wydał postanowienia, na które stronie przysługuje zażalenie. Skarżący został w ten sposób bezpodstawnie pozbawiony prawa do obrony jego interesów. Nadto, jak podkreślił Sąd pierwszej instancji, skarżący przedstawił w skardze szereg zarzutów, lecz jak wyjaśnił, nie był w stanie ich uzasadnić nie mając wglądu do akt sprawy. Dodatkowo, w decyzjach wydanych w sprawie organ szczegółowo przedstawił punktację, jaką otrzymały oferta wybrana oraz oferta strony skarżącej, omówił też - w odniesieniu do skarżącego - tę część punktacji, która zdecydowała o wyborze oferty konkurencyjnej. Brak odniesienia się organu do punktacji przyznanej ofercie wybranej w sytuacji, kiedy odmówiono udostępnienia akt stronie skarżącej, oznacza według Sądu pierwszej instancji, że nie miała ona możliwości sprawdzenia, czy dokonana przez Komisję konkursową ocena tej oferty nie narusza zasad równego traktowania wszystkich świadczeniodawców ubiegających się o zawarcie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.