Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal Sędziowie NSA Czesława Socha (spr.) Krystyna Anna Stec Protokolant Monika Majak po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej W. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2012 r. sygn. akt IV SA/Wa 1861/11 w sprawie ze skargi W. K. na decyzję Głównego Geodety Kraju z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie udzielenia nagany w dziedzinie geodezji i kartografii uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 stycznia 2012 r. o sygn. IV SA/Wa 1861/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] na decyzję Głównego Geodety Kraju z dnia [...] września 2011 r. o nr [...] w przedmiocie udzielenia nagany.
Sąd I instancji przyjął, że udzielenie [...] nagany z wpisem do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia zawodowe było uzasadnione. Wynika to z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.), skoro naruszył obowiązek dochowania należytej staranności, o którym mowa w art. 42 ust. 3 tej ustawy. Stwierdzono uchybienia dotyczące dwóch różnych prac geodezyjnych (rozgraniczenia nieruchomości oraz wznowienia znaków granicznych).
W ocenie Sądu I instancji analiza dokumentacji wskazała, że strony nie czyniąc sobie wzajemnych ustępstw, zawarły przed skarżącym ugodę na przebieg granicy sprzeczny ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Chodzi o granicę między działkami w operacie ewidencji gruntów, która została ujawniona na podstawie operatu nr [...] , zawierającego podział działki nr [...], wykonany w 1998 r. Granica między nowopowstałymi działkami [...] 2 przebiega w linii prostej od punktu 846 do punktu 847 i od punktu 847 do punktu 845. Wobec tego, wykonane rozgraniczenie nie było konieczne, a dane ujawnione w operacie pozwoliły na wznowienie znaków granicznych. Ugodą został ustalony przebieg granicy zgodny ze stanem użytkowania na gruncie. Ustalony przebieg linii granicznych rozdzielających rozgraniczane nieruchomości zdecydowanie był rozbieżny ze stanem prawnym, uwidocznionym dla tych gruntów w księgach wieczystych. Dokumentacja zawierająca podział działek 192 i 193, wykonana w 1985 r., została przyjęta do zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu [...] lipca 1985 r. i posiada obecnie nr ewidencyjny [...] (poprzedni nr 2011/85). Dla tej nieruchomości prowadzony był zbiór dokumentów [...], a właścicielem była A. K.. Natomiast w roku 1998 przeprowadzono po raz kolejny podział tych samych działek. Dokumentacja geodezyjna została przyjęta do zasobu w dniu [...] września 1998 r. pod nr [...]. Wynika z niej, że podział działek wykonany w 1985 r. nie został ujawniony w operacie ewidencji gruntów i budynków. Z badań ksiąg wieczystych wynika, iż na podstawie wniosku z dnia 21 września 1989 r. dla nieruchomości składających się z działek [...] została założona księga wieczysta [...] z adnotacją, że podział na mapie nr [...] nie jest ujawniony w KW. Jako właściciele zostali ujawnieni: [...]. Z porównania dokumentów zawartych w dokumentacji rozgraniczeniowej i podziałowej z 1998 r. wynika, że podział wykonany w 1998 r. został ujawniony w operacie ewidencyjnym. Współrzędne punktów granicznych działek [...] z operatu podziałowego wykonanego w 1998 r. są ujawnione w operacie ewidencji gruntów i budynków. Dla działek [...] została założona księga wieczysta KW 22530 na podstawie mapy podziałowej nr [...] wykonanej w 1998 r. Jako właściciel tych działek zostali ujawnieni [...], na podstawie wniosku z dnia [...] lutego 1999 r. Natomiast z badań księgi wieczystej KW 14780 wynika, że w dziale I tej księgi została ujawniona działka 193/1 na podstawie mapy podziałowej zawartej w [...], to jest [...], czyli podziału wykonanego w 1998 r. Oznacza to, że podstawą rozgraniczenia między działkami [...] mogła być jedynie dokumentacja podziałowa o nr [...], w wyniku której podział został ujawniony w operacie ewidencji gruntów i budynków, a działka [...] została ujawniona w [...]. Na podstawie mapy podziałowej wykonanej w 1998 r. została założona [...] dla działki [...]. Podział przedmiotowych działek wykonywany w 1985 r. nie został ujawniony w operacie ewidencyjnym w księgach wieczystych, a więc nie mógł być brany pod uwagę przy rozgraniczaniu działek [...]. Sąd I instancji uznał, że skarżący dokonał nieprawidłowej wykładni art. 31 ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne, skoro nie przewiduje ustalania przebiegu granicy w oparciu o dokumenty potwierdzające stan prawny do nieruchomości. Przepis ten należy czytać łącznie z art. 32 i wydanym na jego podstawie akcie wykonawczym, którym jest rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości (Dz. U. Nr 45, poz. 453). Zgodnie z § 3 tego rozporządzenia podstawę ustalania przebiegu granic nieruchomości stanowią dokumenty między innymi stwierdzające stan prawny nieruchomości. Takimi dokumentami w sprawie była księga wieczysta [...]. W sprawozdaniu technicznym (operat nr ewidencyjny [...]) skarżący wyszczególnił na podstawie jakich materiałów zostało wykonane rozgraniczenie nieruchomości. W dokumentacji rozgraniczeniowej brak jest jakiejkolwiek wzmianki o dokumentach podziałowych. Z aktu ugody nie wynika jaki przebieg granicy strony wskazały na podstawie podziału działki wykonanego w 1985 r., bądź w 1998 r. Z aktu ugody wynika natomiast, na jaki przebieg granicy wskazują dane zawarte w operacie ewidencji gruntów. W myśl zatem art. 31 ust. 1 do 4 ustawy obowiązuje bezwzględna zasada pierwszeństwa ustalenia przebiegu granicy w oparciu o istniejące dokumenty potwierdzające tytuł prawny do rozgraniczonej nieruchomości oraz wykorzystania dokumentów geodezyjnych, wszelkich śladów i znaków granicznych. Kolejnym warunkiem zawarcia skutecznej ugody granicznej są poczynione wzajemne ustępstwa zgodnie z § 21 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Orzecznictwo wskazuje, że przepis art. 31 ust. 3 ustawy stanowi ustawową gradację dowodów i nie zezwala geodecie na oparcie się na oświadczeniach stron, nawet jeśli są zgodne, w sytuacji gdy istnieją dowody źródłowe.