Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Łuczaj Sędziowie sędzia del. WSA Arkadiusz Despot - Mładanowicz sędzia NSA Alicja Plucińska - Filipowicz (spr.) Protokolant Anna Połoczańska po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 marca 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 1931/07 w sprawie ze skargi Kościoła [...] z siedzibą w W. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji nadzorczej oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 7 marca 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 1931/07 po rozpoznaniu skargi Kościoła [...] z siedzibą w W. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2007 r. utrzymującą w mocy własną decyzję z dnia [...] stycznia 2007 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji nadzorczej - uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą.
W uzasadnieniu wyroku podano, że decyzją z dnia [...] maja 1961 r. Urząd do Spraw Wyznań na podstawie art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczaniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego orzekł, że nieruchomość ziemska położona w miejscowości Kamienica, o powierzchni około 6,5 ha, zapisana w księdze wieczystej I.w.h. [...] gm. kat. Kamienica w Sądzie Powiatowym w Bielsku-Białej, jako uprzednia własność Towarzystwa Budowlanego "[...]" Sp. z o.o. w Warszawie, stanowiła nieruchomość ziemską związku wyznaniowego w rozumieniu art. 4 ust. 1 tej ustawy i przeszła na własność Państwa z dniem 23 marca 1950 r.
Następnie decyzją z dnia [...] stycznia 1992 r. Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów, po rozpatrzeniu wniosku Zarządu Centralnego Kościoła [...], na podstawie art. 156 ( 1 pkt 2 i art. 158 ( 2 kpa stwierdził, że powyższe orzeczenie zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa, przyjmując, że w dacie wejścia w życie ww. ustawy z dnia 20 marca 1950 r. powyższa nieruchomość stanowiła podstawę utrzymania proboszcza Parafii i z tego względu podlegała wyłączeniu spod działania ustawy.
Z powodu wystąpienia nieodwracalnych skutków prawnych /przekazanie większości gruntów aktem notarialnym w użytkowanie wieczyste rolnikom indywidualnym/, stwierdzono wydanie decyzji z naruszeniem prawa wskazując na prawo do odszkodowania z mocy art. 160 kpa. W tym zakresie nie została wydana decyzja administracyjna, natomiast zawiadomieniem z dnia 12 kwietnia 2006 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji powiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Ministra-Szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia 6 stycznia 1992 r. stwierdzającej wydanie orzeczenia Urzędu do Spraw Wyznań z dnia 13 maja 1961 r. z naruszeniem prawa. W kolejnym postępowaniu nadzorczym została wydana decyzja z dnia [...] stycznia 2007 r. stwierdzająca z urzędu nieważność ww. decyzji ze względu na to, iż powołane argumenty nie uzasadniały stwierdzenia, że orzeczenie z dnia 13 maja 1961 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa. Okoliczność, że nieruchomość była nieruchomością ziemską związku wyznaniowego jest faktem bezspornym. Jednakże w części dotyczącej stwierdzenia przejścia nieruchomości na własność Państwa orzeczenie nie może być wzruszone, bowiem nie stanowi decyzji administracyjnej, lecz zaświadczenie potwierdzające zaistnienie okoliczności faktycznych przewidzianych w ustawie z dnia 20 marca 1950 r., nie mają więc zastosowania przepisy art. 156 i następne kpa. Ustawa nie przewidywała wydania decyzji administracyjnej nawet o charakterze deklaratoryjnym. Stanowisko to podtrzymał Minister po ponownym rozpoznaniu sprawy stosownie do art. 127 ( 3 kpa.