Dnia 26 września 2013 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Czapska - Górnikiewicz sędzia NSA Maciej Dybowski /spr./ sędzia del. WSA Mariola Kowalska Protokolant sekretarz sądowy Tomasz Bogdan Godlewski po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 30 grudnia 2011 r. sygn. akt IV SA/Wr 599/11 w sprawie ze skargi W. R. na decyzję Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie z dnia [...] 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień do świadczenia pieniężnego oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wr 599/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w sprawie ze skargi W. R. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w [...] z dnia [...] 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień do świadczenia pieniężnego I. uchylił zaskarżoną decyzję; II. nie orzekł w przedmiocie wykonania zaskarżonej decyzji.
Ów wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z [...] 2011 r. [nr ...] (dalej decyzja z [...] 2011 r.) Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (dalej Kierownik Urzędu, organ) odmówił W. R. (dalej skarżący) przyznania uprawnień do świadczenia pieniężnego wskazując, że wykonywał on pracę [przymusową] w pobliżu stałego miejsca zamieszkania (k. 16 akt administracyjnych).
Skarżący w ustawowym terminie wniósł o ponowne rozpoznanie sprawy.
Decyzją z [...] 2011 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] 2011 r.) Kierownik Urzędu na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000 nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej kpa), art. 2 pkt 2 lit. a, art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzanym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. nr 87, poz. 395 ze zm., dalej uśp bądź ustawy o świadczeniu pieniężnym), utrzymał w mocy decyzję własną z [...] 2011 r.
Rozpoznając ponownie sprawę organ wskazał, że art. 1 uśp przewiduje prawo do świadczenia pieniężnego dla osób, które podlegały represjom określonym w ustawie, z tym że nie wszystkich osób, które doznały represji okresu wojennego i powojennego. Nie dotyczy wszystkich rodzajów i form represji, jakim w tym czasie poddani byli obywatele polscy. Ustawa o świadczeniu pieniężnym przewiduje pewien ograniczony zakres rekompensat dla konkretnie ustalonych grup ofiar, z tytułu ściśle określonych rodzajów represji. Rodzaje represji, których doznanie, z zastrzeżeniem wymagań art. 1 ustawy, uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego, zostały wymienione enumeratywnie w art. 2:
1) osadzenie w obozach pracy przymusowej w okresie wojny w latach 1939-1945 z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych i religijnych;
2) deportację (wywiezienie) do pracy przymusowej na okres co najmniej 6 miesięcy w granicach terytorium państwa polskiego sprzed dnia 1 września 1939 r. lub z tego terytorium na terytorium:
a) III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939-1945;
b) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i terenów przez niego okupowanych w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. oraz po tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa polskiego w jego obecnych granicach.
Treść tego przepisu, w powiązaniu z art. 3 uśp, określającym podstawę wymiaru świadczenia za każdy pełny miesiąc trwania pracy wskazuje, że sam fakt wykonywania pracy w warunkach przymusowych, bez faktu deportacji, nie stanowi wystarczającej przesłanki przyznania świadczenia.