Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Dałkowska-Szary Sędziowie Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. NSA Tomasz Zbrojewski (spr.) Protokolant asystent sędziego Hubert Sęczkowski po rozpoznaniu w dniu 17 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Z. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 1327/11 w sprawie ze skargi Z. w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] maja 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz Z. w W. kwotę 400 (czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
II OSK 1167/12
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Z. w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] maja 2011 r. w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:
Z. w W. wnioskiem z dnia 22 lutego 2010 r., zwrócił się do Konserwatora Zabytków o wydanie pozwolenia na wymianę stolarki okiennej w lokalach komunalnych nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...],[...][...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] w budynku przy Ul. J. [...] w W., wpisanym do rejestru zabytków pod numerem [...] decyzją z dnia [...].10.1991 r., na okna skrzynkowe drewniane na podstawie "Inwentaryzacji i projektu wymiany okien w budynku mieszkalnym położonym w W. Ul. J. [...] [...]", opracowanej przez mgr inż. arch. K. W. w maju 2009 r.
Stołeczny Konserwator Zabytków, decyzją z dnia [...] września 2010 r., działając na podstawie art. 7 pkt 1, art. 36 ust. 1 pkt 11, art. 89 pkt 1 i art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U.Nr 162, poz. 1568), odmówił pozwolenia na wymianę okien skrzynkowych we wskazanych lokalach. W uzasadnieniu organ wskazał, że okna te są oryginalnym elementem wystroju kamienicy, który przetrwał II wojnę światową. Okna te zatem, jako element autentyczny, mogłyby zostać wymienione jedynie wówczas, gdyby niemożność ich konserwacji i konieczność zastąpienia replikami została stwierdzona przez konserwatora zabytków o odpowiedniej specjalności w szczegółowej ekspertyzie technicznej.
W odwołaniu od powyższej decyzji Z. w W. podniósł, że przedmiotowa stolarka okienna została zakwalifikowana do wymiany z uwagi na zły stan techniczny przez służby techniczne posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane. Odwołujący się zwrócił także uwagę, że w podobnej sprawie uzyskano pozwolenie na wymianę stolarki okiennej w tym budynku (decyzja Konserwatora Zabytków z dnia [...] października 2007 r.), a także, że znaczna liczba okien w tym budynku została wymieniona przez właścicieli lokali oraz przez wspólnotę mieszkaniową.
Decyzją z dnia [...] maja 2011 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, po rozpatrzeniu odwołania Z. w W., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.
W uzasadnieniu decyzji organ II instancji wskazał, że budynek przy Ul. J. [...] został wpisany do rejestru zabytków pod numerem [...] decyzją z dnia [...] października 1991 r. Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków. Organ I instancji po przeprowadzeniu postępowania i po przeanalizowaniu dokumentów złożonych przez wnioskodawcę, prawidłowo stwierdził, że złożona przez wnioskodawcę ocena stanu technicznego okien, zawarta w "Protokołach technicznej oceny stolarki okiennej", jest zbyt ogólna. Nie odnosi się m.in. do stanu zachowania poszczególnych elementów okna i możliwości ich zachowania w przypadku, gdyby tylko część tych elementów nie nadawała się do dalszego wykorzystania. W ten sposób wnioskodawca chce doprowadzić do całkowitego wyeliminowania oryginalnej, autentycznej stolarki okiennej w wymienionych we wniosku lokalach, co z punktu widzenia ochrony zabytków może być jedynie ostatecznością, dopuszczalną tylko w sytuacji, gdy zniszczenie wszystkich elementów tej stolarki jest tak daleko idące i nieodwracalne, że nie są dostępne metody pozwalające na konserwację i utrzymanie tych elementów w ich pierwotnej lokalizacji. Organ I instancji słusznie wskazał, że z konserwatorskiego punktu widzenia jedną z nadrzędnych wartości elementów architektury jest ich autentyzm. Wprawdzie przedmiotowa stolarka okienna została zakwalifikowana do wymiany z uwagi na zły stan techniczny przez służby techniczne posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane, jednakże służby te nie posiadają odpowiednich kwalifikacji do oceny stanu zachowania i możliwości konserwacji zabytków; do wydania rzetelnej opinii w odniesieniu do obiektu zabytkowego potrzebna jest gruntowna wiedza z zakresu konserwacji zabytków. Z podobnych względów nie mogła mieć wpływu na zmianę stanowiska organu konserwatorskiego opinia Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości Nr [...] przy Ul. J., wyrażona w piśmie z dnia [...] października 2010 r. Na ocenę stanu faktycznego w sprawie nie mogło mieć wpływu rozstrzygnięcie innej indywidualnej sprawy (nawet jeśli dotyczyła ona stolarki w lokalach w tym samym budynku - decyzja Konserwatora Zabytków nr [...] z dnia [...].10.2007 r.). Bez znaczenia dla niniejszej sprawy zdaniem organu pozostaje także to, że znaczna liczba okien w tym budynku została wymieniona przez właścicieli lokali oraz przez wspólnotę mieszkaniową (niezależnie od tego, czy wymiany te następowały przed wpisaniem budynku do rejestru zabytków, czy po dokonaniu tego wpisu na podstawie wymaganych pozwoleń lub bez takich pozwoleń).