Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Włodzimierz Ryms (spr.) Sędziowie Zygmunt Niewiadomski Alicja Plucińska-Filipowicz Protokolant Joanna Gołębiewska po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2006r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wyższej Szkoły D. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lipca 2005 r. sygn. akt VII SA/Wa 169/05 w sprawie ze skargi Wyższej Szkoły D. w W. na decyzję Ministra Kultury z dnia [...] grudnia 2004 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wstrzymania prac budowlanych oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 lipca 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Wyższej Szkoły D. w W. na decyzję Ministra Kultury z dnia [...] grudnia 2004 r. w przedmiocie odmowy wstrzymania prac budowlanych.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Inwestor [...] Spółdzielnia Mieszkaniowa prace budowlane związane z budową garaży podziemnych przy ul. P. w W. rozpoczęła w oparciu o ostateczną decyzję - pozwolenie na budowę - Burmistrza Gminy W. z dnia 24 lipca 2000 r., po uzyskaniu wcześniejszego uzgodnienia projektu przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2000 r.
Minister Kultury decyzją z dnia 15 grudnia 2004 r., po rozpatrzeniu odwołania Wyższej Szkoły D. w W. od decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 10 sierpnia 2004 r. odmawiającej wstrzymania prac budowlanych, związanych z inwestycją [...] Spółdzielni Mieszkaniowej, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Zdaniem organu realizacja inwestycji nie dotyczy aspektów urbanistycznych założenia Osi Saskiej (wpisana do rejestru zabytków pod nr 510), a odcinana w trakcie prac płyta (podtorze) nie została wpisana do rejestru zabytków. Organ wskazał, że legalność i terminowość prac związanych z odcięciem podtorza kontrolowana jest przez organ architektoniczno-budowlany, a protokoły oględzin sporządzone przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego nie wykazują nieprawidłowości ani zaniedbań przy wykonywaniu przedmiotowych robót.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że teren objęty inwestycją w części podziemnej nie korzysta z ochrony konserwatorskiej w świetle art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 987, poz. 1150 ze zm.), obowiązującej w dacie wydania pozwolenia na budowę, zatem na prowadzenie robót podziemnych związanych z budową garaży inwestor nie musiał uzyskać odrębnego zezwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Sąd I instancji nie podzielił stanowiska skarżącego, iż art. 36 ust. 1 aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece na zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568) stanowi powielenie i doprecyzowanie treści poprzednio obowiązującego art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie dóbr kultury, ponieważ katalog pracy wymagających pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków został znacznie poszerzony i uszczegółowiony, a także zawiera między innymi wymóg uzyskania takiego pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych w otoczeniu zabytków. W przedmiotowej sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece na zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r., bowiem sprawa pozwolenia na budowę została zakończona decyzją z dnia 24 lipca 2000 r., a więc przed dniem wejścia w życie tej ustawy.
W skardze kasacyjnej od wyroku skarżący zarzucił naruszenie art. 27 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie dóbr kultury oraz art. 141 § 4 i art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Zdaniem skarżącego Sąd I instancji błędnie przyjął, iż w świetle art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie dóbr kultury inwestor nie musiał uzyskać zezwolenia Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Skoro mają być wykonane prace obejmujące m. in. zabezpieczenie Pałacu Lubomirskich (należącego do Osi Saskiej) przed negatywnymi skutkami budowy, to oznacza, że występuje tu rozkopanie zabytku, a co za tym idzie została spełniona przesłanka z art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie dóbr kultury. Ponadto pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymagały prace budowlane mogące przyczynić się do zeszpecenia otoczenia zabytku nieruchomego lub widoku na ten zabytek. Wykonywanie garażu podziemnego nie obejmuje wyłącznie prac prowadzonych pod powierzchnią gruntu, gdyż wymaga wykonania wykopu umożliwiającego prowadzenie dalszych robót, co zakłóca chroniony porządek przestrzenny. Należy także zauważyć, że w projekcie stanowiącym załącznik pozwolenia budowlanego przewidziano wzniesienie na płycie garażu podziemnego elementów małej architektury oraz zorganizowanie zieleni miejskiej. Przytaczając takie podstawy kasacyjne skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.