Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Leszek Kiermaszek Sędziowie sędzia NSA Marzenna Linska - Wawrzon sędzia del. WSA Izabela Bąk - Marciniak (spr.) Protokolant asystent sędziego Aleksandra Tokarczyk po rozpoznaniu w dniu 13 września 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Ł. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 grudnia 2017 r. sygn. akt II SA/Kr 1382/17 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [..] w K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [..] sierpnia 2017 r. znak [..] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 1382/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu skargi Stowarzyszenia [..] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [..] z dnia [..] sierpnia 2017 r. w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu, uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Postanowieniem z dnia [..] marca 2017 r. Prezydent Miasta [..] orzekł o odmowie dopuszczenia Stowarzyszenia [..] do udziału w charakterze podmiotu na prawach strony w postępowaniu w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji pn.: "budowa dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych ( 4 bryły naziemne) z częścią usługowo -handlową w parterze, garażem podziemnym na dz. nr [..] oraz 2 zjazdami z działki drogowej (ul. [..]) nr [..] przy ul. [.] i [.] w [..]".
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [..] postanowieniem z dnia [..] sierpnia 2017 r. utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie organu I instancji. W ocenie Kolegium wnioskujące Stowarzyszenie nie wykazało drugiej przesłanki, o której mowa w art. 31 § 1 k.p.a. tj., że za dopuszczeniem jej do udziału w przedmiotowym postępowaniu przemawia interes społeczny (publiczny). W przedmiotowej sprawie Stowarzyszenie przy użyciu wskazanej we wniosku a następnie w zażaleniu argumentacji nie wykazało, na czym mają polegać w tej konkretnie sprawie jego działania w interesie społecznym. Nie wskazało ze względu, na które okoliczności faktyczne występujące w tej konkretnej sprawie, zachodzi konieczność kontroli społecznej nad niniejszym postępowaniem w imieniu ogółu społeczeństwa (społeczności lokalnej [..]). Nie wskazano ze względu na jakie cechy planowanej inwestycji, widzą oni zagrożenie dla dobra ogólnego, pojmowanego przez stowarzyszenie jako ochrona dotychczasowego zagospodarowania przestrzennego tej dzielnicy, zachowania jego tożsamości. W sprawie uwzględniać zaś należy także i tę okoliczność, że wedle zamierzenia określonego we wniosku, Inwestor planuje realizację inwestycji o parametrach nie odbiegających znacznie do parametrów charakteryzujących - najbliższą zabudowę - właśnie jednorodzinną.
Rozpoznając skargę od w/w postanowienia, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził, że cele statutowe skarżącej określone w jej statucie wiążą się z przedmiotem toczącego się postępowania w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy. W ocenie Sądu, organy nie oceniły prawidłowo przesłanki interesu społecznego, uznając że wniosek Stowarzyszenia rozpatrywany w realiach sprawy o ustalenie konkretnych warunków jest uzasadniony co najwyżej partykularnym interesem grupowym, który nie stanowi interesu społecznego. Zdaniem Sądu udział Stowarzyszenia w spornym postępowaniu umożliwi mieszkańcom osiedla rozstrzygnięcie sprawy głównej w sposób zgodny z wartościami, które podzielają jako wspólne i które chcą zrealizować wspólnie w odniesieniu do dzielnicy, w której mieszkają. Nie można rozumieć interesu społecznego jedynie w kategoriach interesu państwa czy społeczności globalnej, obejmującej ogół społeczeństwa lub wielkie grupy społeczne. Nie ma przeszkód, by kwalifikować wspólne interesy mniejszych społeczności, w szczególności lokalnych, np. mieszkańców dzielnicy, w kategoriach interesu społecznego, który co prawda sprzyjać może realizacji celów indywidualnych, ale przekracza interes poszczególnych jednostek, stanowiąc nową jakość. Tym bardziej nie ma przeszkód, aby interes społeczny w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy odnosić do małych, lokalnych społeczności, które zainteresowane są otoczeniem, w którym mieści się ich centrum życiowe. Interpretacja "interesu społecznego", którym legitymować się winna organizacja społeczna, aby jej wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu miał szanse na powodzenie zaprezentowana przez Kolegium, czyni regulację z art. 31 ust. 1 K.p.a. martwą i nieużyteczną. W przestrzeni tej znajduje się nie tylko przedmiot prawa własności inwestora (wnioskodawcy), ale również niemniej ważne i chronione, przedmioty prawa własności tych wszystkich osób, które w otoczeniu planowanej inwestycji mają swoje, już zagospodarowane i wykorzystywane w określony sposób, nieruchomości. Te wartości, zgodnie ze swoimi celami statutowymi i w ramach "racjonalnie pojmowanej kontroli społecznej nad postępowaniem administracyjnym" chce chronić skarżące Stowarzyszenie.