Dnia 16 grudnia 2014 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zofia Flasińska sędzia NSA Barbara Adamiak /spr/ sędzia del. WSA Anna Szymańska Protokolant sekretarz sądowy Agnieszka Chustecka po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2014 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Pacjenta od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 stycznia 2013 r. sygn. akt VIII SA/Wa 764/12 w sprawie ze skargi Samodzielnego Wojewódzkiego Publicznego Zespołu Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Radomiu na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta z dnia 11 lipca 2012 r. nr RzPP-ZPR-470-39-7/EP/12 w przedmiocie uznania praktyki za naruszające zbiorowe prawa pacjentów 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 22 stycznia 2013 r. sygn. akt VIII SA/Wa 764/12, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Samodzielnego Wojewódzkiego Publicznego Zespołu Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Radomiu na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta z 11 lipca 2012 r. nr Rzep-ZPR-470-39-7/EP/12 w przedmiocie uznania praktyki za naruszającą zbiorowe prawa pacjentów, uchylił zaskarżoną decyzję.
Wyrok zapadł w następującym stanie sprawy:
Decyzją Nr RzPP-ZPR-470-39-7/EP/12 z dnia 11 lipca 2012 r. Rzecznik Prawa Pacjenta na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 1, art. 64 ust. 1 i 2, art. 65 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2012 r., poz. 159), orzekł o uznaniu praktyk stosowanych w Samodzielnym Wojewódzkim Publicznym Zespole Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej im. Dr Barbary Borzym w Radomiu w postaci bezprawnych, zorganizowanych działań polegających na: 1) pobieraniu opłat za wydawanie zaświadczeń lekarskich oraz zaświadczeń o pobycie w szpitalu; 2) ograniczeniu prawa do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami w Oddziale Psychiatrycznym dla Dzieci i Młodzieży (Oddział) ww. Szpitala jako naruszających zbiorowe prawa pacjentów i zakazał ich stosowania. Zobowiązał także skarżącą do złożenia informacji o stopniu realizacji działań niezbędnych do zaniechania stosowania rzeczonych praktyk (które naruszają zbiorowe prawa pacjentów) w terminie do dnia 30 października 2012 r. Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
Rzecznik Praw Pacjenta wskazał, że postanowieniem z dnia 2 listopada 2011 r., w związku z uzyskaniem informacji w zakresie pobierania opłat w wysokości 5 zł za zaświadczenia lekarskie, w tym za zaświadczenia o pobycie w szpitalu oraz dotyczących ograniczania pacjentom prawa do kontaktu z innymi osobami, wszczęte zostało postępowanie w sprawie stosowania przez skarżącą praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Powyższe okoliczności potwierdzone zostały w wyniku kontroli doraźnej przeprowadzonej u skarżącej w okresie od dnia 14 do dnia 22 września 2011 r. Wedle ustaleń protokołu kontroli z dnia 30 października 2011 r. stwierdzono m.in.:
1) ograniczony kontakt z osobami bliskimi, gdyż wizyty osób odwiedzających mają miejsce poza oddziałem, w wydzielonym pomieszczeniu w obecności personelu. W Oddziale wprowadzane są zakazy odwiedzin i możliwości kontaktowania się przez telefon; 2) brak kontaktu telefonicznego z osobami bliskimi, albowiem pacjenci mają udostępniony kontakt telefoniczny tylko z opiekunami prawnymi w wyznaczonych porach dnia (komunikat z tablicy informacyjnej - "Pacjenci mogą telefonować do opiekunów prawnych w godzinach np. 11:00-11:30 i 19:30-20:30", komunikat w dyżurce pielęgniarek - "Pacjenci przyjęci do tutejszego Oddziału ze Schroniska dla Nieletnich mają zakaz telefonów i spacerów". Wskazano, że aparat telefoniczny usytuowano w dyżurce pielęgniarek, zaś pacjenci mogą korzystać z kart telefonicznych podarowanych przez Telekomunikację Polską S.A. - limit dzienny wynosi 15-30 impulsów dla wszystkich pacjentów przebywających w oddziale. Rozmowy telefoniczne odbywają się w obecności personelu; 3) pobieranie opłat w wysokości 5 zł za wydawanie zaświadczeń lekarskich i zaświadczeń o pobycie w szpitalu. Zaświadczenia wydaje się po okazaniu dowodu wpłaty.