Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zofia Flasińska Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Stahl Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Elżbieta Granatowska po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 marca 2012 r. sygn. akt II SA/Łd 1200/11 w sprawie ze skargi L.R. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z 13 marca 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi po rozpoznaniu skargi L.R. (dalej jako "skarżąca"), uchylił zaskarżoną decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z [...] września 2011 r. w przedmiocie odmowy przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego, a także poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z [...] lipca 2011 r.
W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że decyzją z [...] lipca 2011 r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił skarżącej przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego określonego w ustawie z 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. nr 87, poz. 395 ze zm. - dalej jako "ustawa o świadczeniu pieniężnym").
Zdaniem organu, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza wysiedlenie strony w okresie okupacji z miejsca stałego zamieszkania do miejscowości Zawadów. Nie potwierdza jednak wykonywania pracy przymusowej (z nakazu niemieckich władz okupacyjnych), której niepodjęcie groziło sankcjami karnymi. Matka i dziadkowie skarżącej pracowali na rzecz właściciela nieruchomości, w której mieszkali. Praca ta wynikała wobec tego nie z przymusu administracyjnego, lecz z konieczności przeżycia w trudnych, niekiedy tragicznych warunkach okupacji i miała na celu otrzymanie wyżywienia bądź kartek na żywność, deputatów w naturze czy też wynagrodzenia na zaspokojenie minimalnych potrzeb żywnościowych, ubezpieczenia. Wykonywana praca miała zatem charakter ekonomiczny, a nie, jak wymaga tego przepis art. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniu pieniężnym, charakter przymusowy.
Skarżąca wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Zaskarżoną decyzją z [...] września 2011 r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych utrzymał w mocy własną decyzję z [...] lipca 2011 r.
Organ wyjaśnił, że jak wynika z zaświadczenia wydanego przez Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu z 14 lipca 2011 r. oraz ankiety skierowanej do Biura Dowodów Osobistych z 16 czerwca 1955 r., skarżąca z całą rodziną została wysiedlona w czerwcu 1941 r. z rodzinnej miejscowości Bobrowniki do miejscowości Zawadów, z uwagi na to, że władze okupacyjne zamierzały wybudować w Bobrownikach poligon wojskowy. Matka i dziadek wnioskodawczyni pracowali u właściciela nieruchomości, u którego mieszkali, stroną natomiast opiekowała się babcia, która nie pracowała. Skarżąca wraz z babcią zbierały grzyby i jagody w lesie. Zdaniem organu, podnoszona przez stronę okoliczność, jaką była utrata gospodarstwa w miejscowości Bobrowniki była niewątpliwie formą represji. Świadczenie pieniężne przysługuje jednak nie z tytułu wysiedlenia i związanej z tym utraty domu czy gospodarstwa, czy też brakiem możliwości korzystania z rzeczy codziennego użytku, sprzętu, mebli bądź ubrań lecz z tytułu deportacji do pracy przymusowej. Fakt deportacji nie został jednak przez stronę dostatecznie udokumentowany, co uzasadniało wydanie decyzji o odmowie przyznania spornego świadczenia.