Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Bożena Walentynowicz Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Dałkowska-Szary (spr.) Sędzia del. NSA Janina Kosowska Protokolant Marta Romanowska po rozpoznaniu w dniu 7 października 2010r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej B. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 11 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Kr 242/09 w sprawie ze skargi B. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia (...) lipca 2008 r. nr (...) w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem wydanym w dniu 11 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Kr 242/09, oddalił skargę B. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
B. K. złożyła w dniu 13 lutego 2008 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji ( aktu własności ziemi) Naczelnika Gminy i Miasta w D. dnia (...) lutego 1977 r. nr (...) stwierdzającej, że Z. i F. G. stali się z mocy prawa właścicielami nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów nr pgr. (...) i (...) o powierzchni 1.6115 ha w S. Wnioskodawczyni zarzuciła, że decyzja została wydana z rażącym naruszeniem ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, gdyż pozbawiła jej matkę A. W. 1/5 udziału w prawie własności wskazanych w decyzji działek.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia (...) kwietnia 2008r. odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika Gminy i Miasta w D. dnia (...) lutego 1977 r nr (...). Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 157 § 3 k.p.a. w zw. z art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 19 października 1991r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 ze zm., dalej: ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami). W uzasadnieniu decyzji wskazano, że przepis art. 63 ust. 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami wyklucza możliwość wszczęcia i prowadzenia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy B. K. powołała się na wolę testamentową swoich dziadków i zapisy księgi wieczystej (...) nr (...), zgodnie z którymi udział 1/5 części ww. nieruchomości należy do jej matki, która, według wnoszącej, przez obdarowanie w sposób niezgodny z prawem ziemią F. G. została pozbawiona udziału w spadku po rodzicach.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją z dnia (...) lipca 2008 r. wydaną na podstawie art. 63 ust. 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami oraz art. 157 § 3 w zw. z art. 138 § 1 k.p.a. utrzymało w mocy decyzję własną z dnia (...) kwietnia 2008r. W uzasadnieniu powyższej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. powtórzyło swoją argumentację zawartą w decyzji z (...) kwietnia 2008 r. Na poparcie twierdzeń powołane zostało orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, uzupełnionej pismem z dnia 17 kwietnia 2009 r. skarżąca zarzuciła, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. jako jedyną podstawę wydania skarżonej decyzji powołało art. 62 ust. 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa - z wniosku skarżącej oraz z jej późniejszych pism miałoby jednak wynikać, że przedmiotem roszczenia było unieważnienie lub też sprostowanie oczywistej omyłki, gdyż skarżąca wskazywała m.in. nieścisłości w powierzchni spornych nieruchomości. Powodem nie zamieszczenia w bezpośredni sposób tych wniosków było działanie skarżącej bez profesjonalnego pełnomocnika prawnego. Na organie administracyjnym spoczywa jednak obowiązek umiejscowienia roszczeń skarżącej na gruncie konkretnych przepisów. Skarżąca stwierdziła ponadto, powołując się na orzeczenie NSA z dnia 21 marca 1996 r. (II SA 432/95), że art. 63 ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa nie wyklucza możliwości sprostowania błędów i omyłek w decyzjach wydanych na podstawie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych. Skarżąca podniosła również w skardze, że nie jest całkowicie wyłączona kontrola merytoryczna ostatecznych decyzji, które wydane zostały na podstawie ww. ustawy. Powołała się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1994 r. (III CRN 36/94, OSNC 1995/3/54) zgodnie z którym wyłączenie na podstawie art. 63 § 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa kontroli sądowej decyzji wydanych na podstawie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych nie obejmuje decyzji bezwzględnie nieważnych.