Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) Sędzia NSA del. Janusz Furmanek Protokolant: Agnieszka Majewska po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2010 r. sygn. akt IV SA/Wa 110/10 w sprawie ze skargi R.L. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie ochrony roślin 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, 2. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2010 r. sygn. akt IV SA/Wa, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi R. L., uchylił zaskarżoną przez niego decyzję Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy z dnia [...] września 2009 r. nr [...].
Decyzjami tymi określone zostały szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus (powodującej bakteriozę pierścieniową ziemniaka), w związku z wysadzeniem na polu o pow. 2,50 ha, należącym do R. L., sadzeniaków ziemniaka odmiany Inwestor, w stopniu kwalifikacji Bil, pochodzących z partii uznanych za prawdopodobnie porażone przez ww. bakterię, a także uznano całe gospodarstwo R. L. o pow. 40,80 ha za prawdopodobnie porażone.
Decyzje te zostały wydane w związku z faktem wykrycia przez niemiecką służbę ochrony roślin bakterii Clavibacter w partii ziemniaków dostarczonych z Polski do Niemiec i powiadomienia o fakcie odpowiedniej służby polskiej, a co za tym idzie, wydaniem przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Koszalinie decyzji z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...]. W decyzji tej Inspektor w Koszalinie uznał miejsce produkcji ziemniaka za porażone, wyznaczył strefę zagrożenia i zasięg prawdopodobnego porażenia. W zasięgu tego porażenia znalazły się ziemniaki, zakupione przez R. L. z porażonego miejsca produkcji, jako mające kontakt z porażonymi ziemniakami, narzędziami, urządzeniami do produkcji.
R. L. podniósł w postępowaniu odwoławczym, że skoro porażenie bulw zostało stwierdzone w Niemczech, nie w Polsce, to nie było podstaw do uznania jego gospodarstwa za prawdopodobnie porażone, zwłaszcza że przed wysyłką ziemniaków badanie ich dało wynik negatywny, zatem należało wykonać badania przed wydaniem decyzji, a także, że nie brał udziału w postępowaniu, gdyż nie znał wyników badań dotyczących porażenia bakterią.
Organ odwoławczy wskazywał, iż nie było podstaw do wykonania nowych badań, natomiast obowiązek podjęcia działań kwarantannowych wynikał z faktu powiadomienia przez niemieckie służby o wykryciu bakterii. Natomiast co do zarzutu nieuczestniczenia w postępowaniu organ ten podkreślił, iż decyzję w sprawie porażenia wydał Wojewódzki Inspektor w Koszalinie w stosunku do gospodarstwa znajdującego się na terenie jego działania, zatem R. L. nie był stroną tego postępowania.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego R. L. podniósł wszystkie te same argumenty, jak w postępowaniu administracyjnym, które Wojewódzki Sąd uznał za zasadne, stwierdzając, że w postępowaniu zostały naruszone prawa R. L., wynikające z art. 10 § 1 k.p.a., który nakazuje zapewnić stronie czynny udział w postępowaniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podkreślił:
W aktach sprawy znajduje się zawiadomienie o wszczęciu postępowania, o jego zakończeniu i możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym, jednak nie jest to realizacja zasady ustanowionej w art. 10 § 1 k.p.a. W aktach brak jest dokumentacji związanej z pobraniem, zabezpieczeniem próbek, wykonaniem badań, załączone bowiem zostały tylko wyniki badań przeprowadzonych przez służby niemieckie i sprawozdanie ze spotkania polskich urzędników ze służbą ochrony roślin Niemiec, z którego wynika, że strona polska została zapoznana z przebiegiem procesu badania bulw ziemniaków, z pełną dokumentacją dotyczącą wykonanych analiz i metodami badawczymi. Jednak tego protokołu nie można uznać za zapewnienie stronie czynnego udziału w postępowaniu, bowiem skoro badania przeprowadzono poza granicami Polski, to konieczne było zażądanie dokumentacji dotyczącej tych badań i załączenie ich do akt sprawy, aby strona mogła się z nimi zapoznać, a nie tylko pracownicy Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa i Wojewódzkiego Inspektora w Koszalinie. Nie zażądanie tej dokumentacji jest istotnym uchybieniem procesowym.