Wymiana okien w budynku zaliczana jest do robót budowlanych będących w rozumieniu art. 3 pkt 8 pr.bud. remontem. Jednak z uwagi na przepisy ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która w tym przypadku stanowi lex specialis, definicja zawarta w art. 3 pkt 8 pr.bud. nie może mieć w pełni zastosowania, a w szczególności ostania jej część: "przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym", gdyż byłoby to zaprzeczeniem istoty pojęcia zabytku w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków.
Wzajemne relacje pomiędzy przepisami ww. ustawy o ochronie zabytków a przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, zostały ustalone w art. 2 ust. 2 pkt 3 tej ostatniej ustawy. Jak wynika z tego przepisu, przepisy Prawa budowlanego nie naruszają przepisów ustawy o ochronie zabytków i to nie tylko w odniesieniu do obiektów wpisanych do rejestru zabytków, ale również i w odniesieniu do obszarów wpisanych do rejestru zabytków (patrz: art. 6 ustawy o ochronie zabytków).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów Prawa budowlanego.
Wykonywanie robót budowlanych stosownie do art. 29 ust. 2 pkt 1, art. 30 ust. 1 pkt 2 pr.bud. wymaga dokonania zgłoszenia, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków, które wymagają pozwolenia.
Wszystkich powyżej wskazanych uwarunkowań prawnych obowiązujących właściciela, zarządcę zabytku, autor skargi kasacyjnej w ogóle nie wziął pod uwagę, tak jak by wymiana okien drewnianych na plastikowe w budynku należącym do układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków, to była tylko sprawa estetyki, gustu, czy też indywidualnego poczucia piękna, a nie kwestia przestrzegania obowiązującego prawa. I nie ma tu specjalnego znaczenia w rozpatrywaniu tej sprawy to, czy sam budynek skarżącego jest wpisany do rejestru zabytków, czy też obszar na którym jest usytuowany, gdyż okna w budynku są elementem zewnętrznym, widocznym i kształtującym obraz całego obiektu i jego wartości historycznej, co zostało szeroko uzasadnione w zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej z dnia [...] r. (wyrok NSA z 8 maja 2013 r., II OSK 2680/11, Lex nr 1343893). Orzeczenie NSA z 19 lutego 1997 r., na które powołuje się (dwukrotnie) autor skargi kasacyjnej, odnosi się do innego stanu faktycznego, powstało po rządami innej, wcześniejszej ustawy i nie odpowiada aktualnie obowiązującej doktrynie konserwatorskiej, co również wynika z obszernego orzecznictwa sądowego, a w szczególności jeśli chodzi o okna (wyrok WSA w Warszawie z 2 czerwca 2006 r., I SA/Wa 1543/05, Lex nr 232927, wyrok WSA w Warszawie z 10 lutego 2011 r., I SA/Wa 1405/10, wyrok NSA z 12 maja 2011 r., II OSK 819/10, wyrok WSA w Warszawie z 21 października 2011 r., I SA/Wa 997/11, wyrok NSA z 16 listopada 2012 r., II OSK 1251/11, wyrok NSA z 18 czerwca 2013 r., II OSK 427/12).
Organy konserwatorskie orzekające w sprawie poprawnie uznały i zgodnie ze swoimi kompetencjami, opierając się na wyczerpująco zgromadzonym i rozpatrzonym materiale dowodowym, że wymiana okien drewnianych na okna wykonane z PCV w budynku skarżącego, zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 11 ustawy o ochronie zabytków wymagała uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Rozstrzygnięcie to nie stanowi "przekroczenia granic uznania administracyjnego", ani nie wymagało "opinii biegłego z zakresu urbanistyki i architektury", jak podnosi się w skardze kasacyjnej (s. 4). Pełnomocnik skarżącego, autor skargi kasacyjnej podnosząc powyższe zarzuty, zapomniał pewnie, że organy wydające decyzje w tej sprawie są organami o charakterze specjalistycznym w zakresie ochrony zabytków i wykonywanie podstawowych zadań, do których mają kompetencje ustanawiane ustawowo, nie wymaga zasięgnięcia opinii biegłego. W każdym razie w uzasadnieniu skargi kasacyjnej nie wykazano aby to było konieczne z punktu widzenia przepisów prawa. Powyższa argumentacja zamieszczona również w uzasadnieniu do pkt 2 petitum skargi kasacyjnej, nie może też świadczyć o błędnej wykładni art. 3 ust. 1 pkt 11 w związku z art. 45 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków, jak to podnosi się w skardze kasacyjnej. Jednak twierdzenia te są zupełnie gołosłowne, nieznajdujące uzasadnienia w obowiązującym prawie, w poglądach doktryny, ani w aktualnym orzecznictwie sądowym. Natomiast w sprawach dotyczących ochrony zabytków nie mogą mieć decydującego znaczenia poglądy właścicieli obiektów (obszarów) wpisanych do rejestru zabytków, gdyż niekiedy, jak w tej sprawie, zmuszają do polemiki wbrew zasadzie de gustibus non disputandum. Niestety interes prywatny w tych sprawach nie zawsze pokrywa się z interesem publicznym wyznaczonym przepisami ustawy o ochronie zabytków.
Reasumując powyższe rozważania, należy więc dojść do przekonania, że nie ma żadnych przesłanek aby stwierdzić, że zaskarżony wyrok został wydany z naruszeniem art. 145 § 1 pkt 1 lit. c / p.p.s.a.
Natomiast fakt, że na terenie na którym jest położony budynek skarżącego, w wielu innych budynkach są okna wykonane z PCV, nie może świadczyć o naruszeniu konstytucyjnej zasady równego traktowania wobec prawa, gdyż sąd kontroluje działanie organu pod względem zgodności z prawem w konkretnej, indywidualnej sprawie, co nie oznacza, że decyzja wydana w tej sprawie jest niezgodna z prawem, gdyż inne podmioty znajdujące się w podobnej sytuacji nie otrzymały takiej decyzji. Skarżący odnoszący wrażenie, że jest traktowany z naruszeniem konstytucyjnej zasady równości, powinien o powyższym fakcie informować właściwe organy państwa.
Z tego, że inni nie przestrzegają prawa, nie można względem siebie oczekiwać bezkarności, gdyż stanowiłoby to naruszenie art. 83 Konstytucji RP.
Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.