Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Kostka (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędzia del. WSA Krzysztof Dziedzic po rozpoznaniu w dniu 17 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej T. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 24 maja 2017 r. sygn. akt III SA/Wr 355/17 w sprawie ze skargi T. O. na uchwałę Rady Gminy Ż. z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 24 maja 2017 r., sygn. akt III SA/Wr 355/17, oddalił skargę T. O. na uchwałę Rady Gminy Ż. z [...] kwietnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego. Wyrok ten został wydany w następujących istotnych okolicznościach sprawy.
Zaskarżoną uchwałą Rada Gminy Ż., na podstawie art. 383 § 1 pkt 5 i § 2, § 3 i § 4 Kodeksu wyborczego w zw. z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnej Rady Gminy Ż. T. O. z powodu naruszenia ustawowego zakazu prowadzenia przez radnego działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy. Rada Gminy stwierdziła, że skarżąca, prowadząc działalność gospodarczą na własny rachunek na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego, z którym ma podpisaną umowę agencyjną, pośredniczyła w podpisywaniu umów ubezpieczenia samochodów gminy (wozów strażackich, autobusu) oraz imprez i festynów organizowanych przez jednostki organizacyjne gminy, osiągając z tego tytułu przychód w formie prowizji.
W skardze skarżąca twierdziła, że nie naruszyła zakazu, o którym mowa w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Podniosła, że zaskarżona uchwała została podjęta niestarannie, a samo jej uzasadnienie jest lakoniczne i tak samo zostało przedstawione podczas sesji Rady Gminy, gdzie - po pobieżnej analizie, na podstawie dowolnej i arbitralnej opinii przewodniczącego Komisji Rewizyjnej - radni uznali, że spełnione zostały przesłanki do pozbawienia jej mandatu radnej. Wskazała, że Rada Gminy nie przeanalizowała dokumentów (nie dokonała ich rzetelnej weryfikacji) i nie ustaliła okoliczności mających znaczenie dla sprawy. Oświadczyła, że de facto nie wie, dlaczego wygaszono jej mandat, a także, w którym momencie ziściły się przesłanki zastosowania normy, o której mowa w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Stwierdziła, że pomimo złożonych przez nią wyjaśnień tak na posiedzeniu Komisji Rewizyjnej, jak i podczas sesji Rady Gminy, stwierdzono wygaśnięcie jej mandatu w związku z niezaprzestaniem prowadzenia przez nią działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy. Podniosła, że Rada Gminy nie wskazała, jakie to mienie komunalne wykorzystała i jakiego naruszenia się dopuściła.
W skardze skarżąca podniosła także, że zawarcie przez nią, jako agenta ubezpieczeniowego [...] S.A., umowy ubezpieczenia pojazdu gminnego, nie stanowi naruszenia art. 24f ustawy o samorządzie gminnym, co - jak twierdziła - ma wynikać z powołanej w skardze opinii A. T. G., jak i z wyroków sądów administracyjnych. Ponadto stwierdziła, że analiza art. 24f ustawy o samorządzie gminnym stwarza wiele wątpliwości interpretacyjnych. Wyraziła pogląd, że Rada Gminy zbyt pochopnie, bez rozważenia wystąpienia wszystkich ku temu przesłanek, pozbawiła ją mandatu radnej, w sytuacji, gdy sankcja w postaci utraty mandatu radnego, pochodzącego z wyboru powszechnego, może być wdrażana jedynie w sytuacji jednoznacznego i niebudzącego wątpliwości zaistnienia przesłanek z art. 24f ust. 1 powołanej ustawy. Stwierdziła, że zakaz ten należy oceniać przez pryzmat reguł i celów, jakim mają służyć tzw. regulacje antykorupcyjne oraz że trzeba uwzględnić proporcjonalność sankcji w stosunku do zaistniałego zdarzenia, w tym także zasadę trwałości mandatu pochodzącego z wyboru społeczności lokalnej.