Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny /spr./ Sędziowie sędzia NSA Elżbieta Kremer sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak Protokolant starszy inspektor sądowy Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej S. A. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 maja 2012 r. sygn. akt IV SA/Wa 433/12 w sprawie ze skargi S. A. B. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z 16 maja 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę S. A. B. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z [...] stycznia 2012 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Zaskarżoną decyzją Minister Spraw Wewnętrznych utrzymał w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego z [...] grudnia 2009 r. o odmowie stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez S. A. B., urodzonego w dniu [...] kwietnia 1980 r. w C. w Australii, zamieszkałego w Australii i posiadającego od urodzenia obywatelstwo australijskie. W ocenie Sądu organy zasadnie uznały, że dokumenty zgromadzone w toku postępowania administracyjnego nie dały jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy dziadek skarżącego, S. H. posiadał kiedykolwiek obywatelstwo polskie, a zatem czy skarżący na podstawie art. 6 ust. 1 obowiązującej w dniu jego urodzenia ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 10, poz. 49) może skutecznie wywodzić swoje obywatelstwo po jego córce, a swojej matce H. B. z domu W. W świetle powołanego przepisu dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. S. A. B. urodził się jako syn M. R. i H. z domu W. W dniu urodzenia skarżącego jego ojciec nie posiadał obywatelstwa polskiego, zaś przy ustaleniu czy jego matka w tym dniu posiadała obywatelstwo polskie niezbędne było odwołanie się do przepisów obowiązującej w dniu jej urodzenia - tj. [...] kwietnia 1946 r. - ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. R.P. Nr 7, poz. 44 z późn. zm.). W myśl art. 4 pkt 1 tej ustawy, obywatelstwo polskie nabywało się przez urodzenie, z tym, że dzieci ślubne nabywały obywatelstwo po ojcu, natomiast dzieci nieślubne po matce (art. 5 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego). W postępowaniu administracyjnym ustalono, że rodzice matki wnioskodawcy zawarli związek małżeński w 1945 r., a zatem H. B., jako dziecko ślubne mogła nabyć obywatelstwo wyłącznie po swoim ojcu - S. H. Sąd wskazał jednakże, że dokumenty zgromadzone w sprawie uprawdopodobniają, a nie jednoznacznie przesądzają kwestię obywatelstwa S. H.. Część zgromadzonego materiału dowodowego stanowią dokumenty, które należało uznać za dowody pochodne, gdyż przy ich sporządzaniu nie oparto się na dokumentach źródłowych, zaś inne z nich zostały oparte na oświadczeniach samego S. H.. Informacje na temat obywatelstwa dziadka skarżącego zawarte w "karcie pasażera", na które powołuje się skarżący, w żaden sposób nie przesądzały obywatelstwa wpisanej w nie osoby, jak też nie wpływały na kwestię uzyskania lub też utraty obywatelstwa danego kraju. Sąd stwierdził, że dokumentom wytworzonym na podstawie takich oświadczeń nie można nadać mocy dowodowej wystarczającej dla rozstrzygnięcia sprawy zgodnie z wnioskiem strony. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym dowodu w znaczeniu ścisłym, nie daje pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie. W związku z tym przepisy prawne ograniczają możliwość stosowania uprawdopodobnienia tylko odnośnie do faktów, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii wpadkowej, a nie dla rozstrzygnięcia istoty sprawy, w której toczy się postępowanie (B. Adamiak, [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, wyd. 8, s. 403 i cyt. tam poglądy doktryny). W ocenie Sądu, brak kluczowego dokumentu źródłowego w tej sprawie, jakim byłby akt urodzenia S. H., przesądza o niemożliwości przyjęcia prawidłowych ustaleń co do posiadania przez matkę i dziadka skarżącego obywatelstwa polskiego.