Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny /spr./ Sędziowie sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon sędzia del. NSA Jerzy Stankowski Protokolant starszy inspektor sądowy Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody Dolnośląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 9 lipca 2013 r. sygn. akt III SA/Wr 427/13 w sprawie ze skargi Gminy Kobierzyce na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z dnia 3 kwietnia 2013 r. nr NK-N.4131.52.35.2013.AS w przedmiocie stwierdzenia nieważności § 5 pkt 8 lit. a; § 53; § 54 ust. 1; § 60 we fragmencie "w szczególności" oraz § 63 ust. 3 we fragmencie "w szczególności" uchwały nr XXVIII/359/13 Rady Gminy Kobierzyce z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia statutu Sołectwa Dobkowice oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z 9 lipca 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił § 53 oraz 54 ust. 1 rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Dolnośląskiego z dnia 3 kwietnia 2013 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności § 5 pkt 8 lit. a, § 53, § 54 ust. 1 i § 60 we fragmencie "w szczególności" oraz § 63 ust. 3 we fragmencie "w szczególności" uchwały Rady Gminy Kobierzyce z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia statutu sołectwa Dobkowice oraz orzekł, że w tym zakresie zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze nie podlega wykonaniu. Sąd oddalił skargę Gminy Kobierzyce w pozostałym zakresie.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
W dniu 1 marca 2013 r. Rada Gminy Kobierzyce podjęła uchwałę Nr XXVIII/359/2013 w sprawie uchwalenia statutu sołectwa Dobkowice.
Wojewoda Dolnośląski w toku postępowania nadzorczego stwierdził, że:
1) § 5 pkt 8 lit. a uchwały stanowiący, iż "Do zadań Sołectwa należy wydawanie opinii na wniosek Rady, w szczególności w sprawach dotyczących: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kobierzyce oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie dotyczącym obszaru Sołectwa" - istotnie narusza art. 11 pkt 5 i 6 oraz art. 17 pkt. 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.),
2) § 53 uchwały w brzmieniu "Prawo do głosowania mają członkowie Sołectwa posiadający czynne prawo wyborcze" oraz § 54 ust. 1 uchwały w brzmieniu :"Listę osób uprawnionych do głosowania na Zebraniu Wiejskim ustala się na podstawie spisu wyborców, sporządzonego celem przeprowadzenia wyborów do organów Gminy Kobierzyce" - istotnie naruszają art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 594, dalej także jako: ustawa o samorządzie gminnym lub u.s.g.),
3) § 60 uchwały we fragmencie w "szczególności" oraz § 63 ust. 3 uchwały we fragmencie w "szczególności" istotnie naruszają art. 35 ust. 3 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 7 Konstytucji RP.
W odniesieniu do stwierdzonego naruszenia art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z treścią § 53 i § 54 ust. 1 uchwały Wojewoda Dolnośląski wskazał, iż z przepisów prawa nie wynika wprost, czy w skład zebrania wiejskiego wchodzą wszyscy mieszkańcy gminy, czy tylko osoby, którym przysługuje czynne prawo wyborcze. Uzależnienie w statucie czynnego udziału (możliwości głosowania) mieszkańców sołectwa w zebraniu wiejskim od posiadania przez nich czynnego prawa wyborczego Wojewoda uznał za przekroczenie kompetencji określonej w art. 35 pkt 2 u.s.g. ("Statut jednostki pomocniczej określa w szczególności zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej"). Wojewoda przyjął, że ograniczenia wynikające z art. 36 ust. 2 u.s.g. ("Sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania."), który eliminuje osoby nieuprawnione do głosowania, w tym osoby pozbawione praw publicznych wyrokiem sądu, dotyczy zatem wyłącznie udziału w wyborach sołtysa i rady sołeckiej. W ocenie organu nadzorczego, w innych sprawach sołectwa niż dotyczących wyboru sołtysa i członków rady sołectwa, nieuprawnione i sprzeczne z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji RP, jest zawężenie kręgu mieszkańców mogących być członkami zebrania wiejskiego do osób posiadających czynne prawo wyborcze. Wojewoda przyjął, że ograniczenia wynikające z art. 36 ust. 2 u.s.g., który eliminuje osoby nieuprawnione do głosowania, w tym osoby pozbawione praw publicznych wyrokiem sądu, dotyczy zatem wyłącznie udziału w wyborach sołtysa i rady sołeckiej. Orzeczenie środka prawnego pozbawienia praw publicznych wobec danej osoby nie skutkuje pozbawieniem tej osoby prawa udziału w decydowaniu o innych sprawach sołectwa niż wybory jego organów, np. w sprawach remontów dróg czy lokalizacji wysypiska śmieci. W sprawach samorządowych skutkuje tylko utratą czynnego i biernego prawa wyborczego do organu władzy publicznej oraz do pełnienia funkcji w organach i instytucjach samorządu terytorialnego (art. 40 § 1 k.k.).