Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Miasta Gdańska w przedmiocie regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie gminy
Sentencja

Dnia 1 marca 2012 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Jerzy Bujko Sędzia del. NSA Anna Żak Protokolant Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Rady Miasta Gdańska od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 sierpnia 2011 r. sygn. akt II SA/Gd 476/11 w sprawie ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miasta Gdańska z dnia 28 lutego 2008 r. nr XX/503/08 w przedmiocie regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie gminy oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie strona 1/6

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z 17 sierpnia 2011 r. sygn. akt II SA/Gd 476/11, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miasta Gdańska z 28 lutego 2008 r. nr XX/503/08 w przedmiocie regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie gminy stwierdził nieważność paragrafów 35 i 36 zaskarżonej uchwały w brzmieniu wynikającym z obwieszczenia Rady Miasta Gdańska z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały nr XX/503/08 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 lutego 2008 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Gdańska, opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego z 2010 r. Nr 58, poz. 1013. W uzasadnieniu Sąd wywodził, że art. 4 ust. 1 i ust. 2 pkt 6 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.), stanowiący, że rada gminy uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, określający szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące m.in. obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczaniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, jest podstawą ustanowienia nie tylko nakazów i zakazów bezpośrednio zmierzających do tych celów (na przykład nakaz usuwania zanieczyszczeń spowodowanych przez zwierzęta czy nakaz wyprowadzania psów na smyczy), ale także obowiązków mających na celu wyegzekwowanie tych nakazów i zakazów. W ocenie Sądu przepis ten należy wykładać z uwzględnieniem celu jego uchwalenia, który w nim został wprost wyartykułowany. Celem tym jest ochrona przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi stwarzanymi przez zwierzęta domowe oraz ochrona przed zanieczyszczaniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku przez te zwierzęta. Zatem, zgodnie z tym przepisem gmina może w regulaminie utrzymaniu czystości i porządku na terenie gminy nałożyć na osoby utrzymujące zwierzęta domowe także obowiązki, które służą osiągnięciu wskazanego celu. Nie można więc wykluczyć a limine z tego upoważnienia obowiązku znakowania i rejestracji psów.

Jednakże jest oczywiste, że obowiązki, które gmina może nałożyć na osoby utrzymujące zwierzęta domowe, muszą pozostawać w odpowiedniej proporcji do założonego celu, i nie mogą pozostawać w sprzeczności z innymi prawami, w szczególności o randze konstytucyjnej. Wynika to z zasady proporcjonalności ustanowionej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.

Mając na uwadze ten przepis Konstytucji RP, nie sposób nie zgodzić się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, gdy podnosi argumenty związane z art. 51 ust. 1 i 2 Konstytucji RP. W ocenie Sądu te przepisy przesądzają o niezgodności z prawem zaskarżonych przepisów Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Gdańska. Nie ulega bowiem wątpliwości, że mimo iż przepisy te nie zawierają takich postanowień wprost, to rejestracja psów wiąże się nierozerwalnie z obowiązkiem ujawnienia danych osobowych przez osoby utrzymujące te zwierzęta (w zaskarżonej uchwale przez właścicieli lub dzierżycieli psów). Oprócz tego, że wynika to z mechanizmu rejestracji, wskazuje na to § 36 ust. 2 Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Gdańska, w którym stanowi się, że trwałe oznakowanie psa musi pozwalać na ustalenie właściciela zwierzęcia. Z tego też wynika nierozerwalny związek rejestracji i znakowania. Można więc stwierdzić, że oba obowiązki wiążą się nierozerwalnie z ujawnieniem danych osobowych właściciela lub dzierżyciela psa, a więc zaskarżone przepisy wprowadzają też taki obowiązek. Zgodnie zaś z art. 51 ust. 1 Konstytucji RP obowiązek ujawnianie informacji o osobie musi wynikać z ustawy.

Strona 1/6