Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Kostka Sędziowie Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski (spr.) Sędzia del. WSA Tomasz Świstak Protokolant starszy asystent sędziego Anita Lewińska - Karwecka po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody Mazowieckiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2018 r. sygn. akt II SA/Wa 2079/17 w sprawie ze skargi Miasta Stołecznego Warszawy na zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 listopada 2017 r. w przedmiocie zmiany nazwy ulicy położonej w m.st. Warszawa ze Służby Polsce na Kazimierza Kardasia "Orkana" 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Wojewody Mazowieckiego na rzecz Miasta Stołecznego Warszawy kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 28 maja 2018 r. sygn. akt II SA/Wa 2079/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 listopada 2017 r. w przedmiocie zmiany nazwy ulicy położonej w mieście stołecznym Warszawa ze Służby Polsce na Kazimierza Kardasia "Orkana" oraz zasądził zwrot kosztów postępowania na rzecz Miasta Stołecznego Warszawy.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Wojewoda Mazowiecki zarządzeniem zastępczym z dnia 9 listopada 2017 r. zmienił nazwę ulicy położonej w m.st. Warszawie ze Służby Polsce na Kazimierza Kardasia "Orkana" oraz powierzył Prezydentowi m.st. Warszawy wykonanie zarządzenia. Ponadto określił, że zarządzenie podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego i wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
W uzasadnieniu zarządzenia zastępczego Wojewoda powołując się na opinię IPN wskazał, że nazwa Służby Polsce wypełnia normę art. 1 ustawy dekomunizacyjnej. Podniósł, że nazwa ta odnosi się do Powszechnej Organizacji "Służba Polsce" (SP) - polskiej państwowej organizacji paramilitarnej i przeznaczonej dla młodzieży w wieku 16-21 lat. Została ona utworzona ustawą z 25 lutego 1948 r. o powszechnym obowiązku przysposobienia zawodowego, wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego młodzieży oraz o organizacji spraw kultury fizycznej i sportu. Była organizacją politycznie kontrolowaną przez PPR za pośrednictwem Związku Walki Młodych (ZWM), później ZMP, organizacyjnie powiązaną z wojskiem. Prowadziła obowiązkowe przysposobienie zawodowe, wojskowe, wychowanie fizyczne oraz indoktrynację polityczno-ideologiczną. "Służba Polsce" została rozwiązana 17 grudnia 1955 r. a jej następcą zostały powołane w 1958 r. Ochotnicze Hufce Pracy.
Organ podniósł, że we wskazanych okolicznościach faktycznych, na mocy art. 6 ust. 2 i 3 ustawy dekomunizacyjnej zobligowany był do wydania zarządzenia zastępczego, dokonującego zmiany nazwy ulicy ze Służby Polsce na Kazimierza Kardasia "Orkana".
Wyjaśnił także, że K. K., ps. "Orkan" urodził się 17 stycznia 1919r. w Kurozwękach, zmarł 6 maja 1944 r. w Warszawie. Był podporucznikiem, żołnierzem Armii Krajowej, zastępca dowódcy II plutonu kompanii Agat (późniejszego batalionu "Parasol"), uczestnikiem akcji zbrojnych. Podczas okupacji niemieckiej działał w polskim podziemiu zbrojnym. Od 1939 r. należał do Szarych Szeregów, a od 1942 r. w Warszawskich Grupach Szturmowych, w Hufcu Południe, SAD-200. W dniu 1 lipca 1943 r. został przekazany z SAD-u do oddziału Agat. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty Agricola (klasa o kryptonimie Aniela), a także kurs podharmistrzowski (tzw. Szkoła za lasem), dowódców kompanii, minerski, samochodowy oraz Wielkiej Dywersji. Brał udział w licznych akcjach m.in.: Lange (22 maja 1943 r.) - akcja likwidacyjna SS - Rottenfuhrera Ewalda Lange, który torturował J. B. podczas przesłuchań; Weffels (1 października 1943 r.) - dowódca akcji, która była zamachem na Ernsta Weffelsa, esesmana i kata w więzieniu dla kobiet na Pawiaku; Stamm (6 maja 1944 r.) - dowódca akcji, w czasie której został ciężko ranny.