Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędziowie sędzia NSA Paweł Miładowski sędzia del. WSA Michał Ruszyński (spr.) po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Burmistrza W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 sierpnia 2017 r., sygn. akt VIII SAB/Wa 36/17 w sprawie ze skargi B. W. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza W. w przedmiocie rozpoznania wniosku o przywrócenie stosunków wodnych oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 30 sierpnia 2017 r. sygn. akt VIII SAB/Wa 36/17, w pkt 1. zobowiązał Burmistrza W. do rozpoznania wniosku z 13 kwietnia 2011 r. o przywrócenie stosunków wodnych na działce [...] przy ul. [...] w W. w terminie 1 miesiąca od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; w pkt 2. stwierdził, że Burmistrz W. dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania, które miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa; w pkt 3. wymierzył Burmistrzowi W. grzywnę w wysokości 1500 zł; w pkt 4. zasądził od Burmistrza W. na rzecz skarżącej B. W. kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Pismem z 15 lutego 2017 r. B. W. (dalej: "skarżąca") wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza W. w sprawie przywrócenia stosunków wodnych na działce nr [...] przy ul. [...], stanowiącej własność skarżącej.
Skarżąca wniosła o:
- zobowiązanie Burmistrza W. do wydania odpowiedniego aktu administracyjnego w terminie czternastu dni od daty doręczenia akt organowi;
- zobowiązanie Burmistrza W. do ustalenia pracowników winnych niezałatwienia sprawy w terminie i wyciągnięcia wobec winnych konsekwencji dyscyplinarnych;
- orzeczenie, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa lub, że naruszenie prawa nie było rażące, mimo że będą podstawy do umorzenia postępowania sądowego w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu, jeśli taki zostanie wydany przez organ po wniesieniu skargi do sądu;
- nałożenie grzywny na Burmistrza W.;
- zasądzenie kosztów postępowania.
W odpowiedzi na skargę Burmistrz W. wniósł o jej oddalenie podnosząc, że skarga nie zawiera uzasadnionych zarzutów, gdyż trudno doszukać się przekroczenia terminów do załatwienia spraw, które wynikałyby z zaniedbań lub świadomych działań osób prowadzących to postępowanie. Zdaniem organu skarżąca opisuje chronologię działań podejmowanych w sprawie i już z samego opisu wynika, że sprawa jest skomplikowana, wymagająca podejmowania wielu czynności dla jej wyjaśnienia. Organ podniósł, że w ostatnim wyznaczonym do załatwienia sprawy terminie, wpłynęło z Sądu Rejonowego w G. pismo o wypożyczenie akt sprawy, w związku z toczącym się postępowaniem cywilnym. Organ nie miał innej możliwości tylko wykonać zobowiązanie Sądu. W czasie gdy akta były w Sądzie, nie było możliwości prowadzenia postępowania. Nie ma przepisów, które nakazywałyby w takim wypadku wykonywanie kserokopii akt przesyłanych do Sądu a następnie dalsze prowadzenie postępowania w oparciu nie o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, lecz wykonane kserokopie. To, że organ był zmuszony przekazać akta prowadzonej sprawy Sądowi nie może rzutować na ewentualną przewlekłość postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie powołanym na wstępie wyrokiem uznał skargę za zasadną. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zgodnie z art. 52 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej: P.p.s.a.), warunkiem dopuszczalności złożenia skargi jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak: zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie. W przypadku skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania warunkiem formalnym dopuszczalności jej wniesienia do sądu administracyjnego jest uprzednie złożenie zażalenia w trybie art. 37 k.p.a. Nie ma przy tym znaczenia to, czy zażalenie takie zostało rozpatrzone oraz stanowisko, jakie zajął w sprawie organ wyższego stopnia (por. wyrok WSA w Opolu z 22 grudnia 2014 r. sygn. akt II SAB/Op 38/14, publ. cbois).