Uznanie dopuszczalności wniosku referendalnego odnoszącego się do formułowania założeń planistycznych sprzeciwiałoby się obowiązującym przepisom ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które w szczegółowej procedurze, przyznając uprawnienie do rozstrzygania tej kwestii organowi uchwałodawczemu, gwarantują udział lokalnego społeczeństwa w ściśle określonych formach, wśród których nie wymienia się referendum lokalnego.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Stahl (spr.) Sędzia NSA Bożena Popowska Protokolant starszy sekretarz sądowy Andżelika Nycz po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej K. S., T. S., T. R., A. R. i A. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 24 października 2013 r. sygn. akt III SA/Wr 668/13 w sprawie ze skargi K. S., T. S., T. R., A. R. i A. R. na uchwałę Rady Gminy Wądroże Wielkie z dnia 21 sierpnia 2013 r. nr XXXV/158/13 w przedmiocie odrzucenia wniosku mieszkańców gminy o przeprowadzenie referendum gminnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 24 października 2013 r., sygn. akr III SA/Wr 668/13 oddalił skargę K. S., A. R., A. R., T. R. i T. S. na uchwałę Rady Gminy Wądroże Wielkie z dnia 21 sierpnia 2013 r. nr XXXV/158/13 w przedmiocie odrzucenia wniosku mieszkańców gminy o przeprowadzenie referendum gminnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że zaskarżoną uchwałą Rada Gminy Wądroże Wielkie odrzuciła wniosek mieszkańców z dnia 26 lipca 2013 r. o przeprowadzenie referendum z następującym pytaniem: "Czy żąda Pan/Pani aby od dnia przeprowadzenia tego referendum na obszarze gminy Wądroże Wielkie obowiązywał zakaz przeznaczania terenów, lokalizacji, a w konsekwencji budowy elektrowni wiatrowych z zastrzeżeniem dopuszczenia obszaru, o którym mowa w uchwale Nr III/10/10 z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Wądroże Wielkie pod planowane farmy wiatrowe wraz z niezbędną infrastrukturą w obrębach: Granowice, Mierczyce, Wądroże Wielkie i Skała?". W uzasadnieniu uchwały wskazano, że powołano komisję do sprawdzenia czy złożony w dniu 26 lipca 2013 r. wniosek mieszkańców o przeprowadzenie referendum odpowiada przepisom ustawy o referendum lokalnym. Komisja stwierdziła, że inicjator zebrał niezbędną ilość głosów poparcia.
Po przeanalizowaniu pytania referendalnego Rada Gminy stwierdziła, że z uwagi na treść sformułowanego we wniosku pytania referendalnego, wniosek prowadziłby do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem. Po pierwsze, w ocenie Rady, nie jest dopuszczalne rozstrzyganie w drodze referendum odnośnie określonego przeznaczenia terenu/lokalizacji określonych obiektów, gdyż kwestia ta pozostaje do uregulowania w planie zagospodarowania przestrzennego, którego uchwalenie regulują odrębne przepisy. Po drugie wskazano, że zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w przypadku braku miejscowego planu, zgodnie z art. 4 ust. 2, określenie sposobów zagospodarowania przestrzennego i warunków zabudowy, następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, a które zgodnie z art. 51 i 60 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wydaje wójt. Zatem przedmiot wnioskowanego referendum nie mieści się w kompetencji rady gminy i jako takie nie jest dopuszczalne. Po trzecie podniesiono, że kwestie dotyczące budowy inwestycji wynikają z przepisów prawa budowlanego i są objęte kompetencją organów administracji architektoniczno-budowlanej. Zgodnie zaś z art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane organem właściwym w tym sprawach jest zasadniczo starosta. Końcowo Rada Gminy zarzuciła, że zawarte we wniosku pytanie referendalne nie spełnia wymogów ustawy, bowiem jest niejasne, niezrozumiałe, a w szczególności może wprowadzać w błąd co do charakteru tego rozstrzygnięcia. Zwróciła również uwagę, że nie może być mowy o obowiązującym od dnia referendum zakazie, gdyż samo referendum nie pociąga za sobą bezpośredniego skutku prawotwórczego.