Dnia 1 czerwca 2010 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Stahl (spr.) sędzia del. NSA Jerzy Krupiński Protokolant asystent sędziego Tomasz Godlewski po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2010 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Rady Gminy S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 listopada 2009 roku sygn. akt III SA/Łd 433/09 w sprawie ze skargi Rady Gminy S. na zarządzenie zastępcze Wojewody Łódzkiego z dnia [...] czerwca 2009 roku nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 4 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Łd 433/09, oddalił skargę Rady Gminy w S. na zarządzenie zastępcze Wojewody Łódzkiego z dnia [...] czerwca 2009 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym wydanym na podstawie art. 98a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) Wojewoda Łódzki stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego Rady Gminy S. A. Z. Jak wyjaśnił organ, w toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego stwierdzono, że radny Rady Gminy S. - A. Z., pełniący funkcję Przewodniczącego tej Rady, prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego Gminy S., jest bowiem Prezesem Gminnej Spółdzielni "[...]" w S. Spółdzielnia ta prowadzi sklep na zabudowanej nieruchomości oznaczonej nr ew. [...] o pow. 0,2800 ha położonej we wsi M., ta zaś bezspornie stanowi mienie komunalne Gminy S. Wynika to wprost z decyzji komunalizacyjnej Wojewody Łódzkiego z dnia [...] września 2003 r. (znak [...]). Analizując przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), dotyczące pojęcia "działalności gospodarczej" i pojęcia "przedsiębiorcy", Wojewoda stwierdził, że niewątpliwie działalność Gminnej Spółdzielni "[...]" w S., prowadzona na wskazanej działce, ma charakter działalności gospodarczej. Okoliczność tą potwierdza w sposób nie budzący wątpliwości odpis pełny z Rejestru Przedsiębiorców nr KRS [...]. W tej sytuacji, zdaniem Wojewody, skoro radny Rady Gminy S. A.Z., będący zarazem Prezesem Gminnej Spółdzielni "[...]" w S., zarządza działalnością ww. Spółdzielni, która w działalności swojej wykorzystuje mienie komunalne Gminy S., w której radny uzyskał mandat, to naruszył on zakaz o jakim mowa w art. 24f ust 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Dalej Wojewoda wskazał, iż działając na podstawie art. 98a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, wezwał Radę Gminy S. pismem z dnia [...] kwietnia 2009 r. do podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego w terminie 30 dni od daty doręczenia wezwania. W odpowiedzi na powyższe wezwanie w piśmie z dnia [...] maja 2009 r. Wiceprzewodniczący Rady Gminy S. poinformował, że mimo wezwania, na sesji w dniu [...] maja 2009 r. Rada Gminy S. nie podjęła uchwały w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego.
Wobec bezskutecznego upływu 30-dniowego terminu do podjęcia uchwały przez Radę Gminy S., Wojewoda Łódzki pismem z dnia [...] czerwca 2009r., doręczonym [...] lipca 2009 r., poinformował Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zamiarze wydania zarządzenia zastępczego, a następnie w dniu [...] czerwca 2009 r. wydał zaskarżone zarządzenie zastępcze.
Skargę na powyższe zarządzenie zastępcze Wojewody Łódzkiego wniosła Rada Miejska w S., zarzucając naruszenie art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w związku z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym polegające na błędnym przyjęciu, iż radny A. Z. zarządzał działalnością gospodarczą prowadzoną z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy S., naruszenie art. 190 ust. 3 Ordynacji wyborczej oraz art. 91 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, a ponadto art. 7, art. 8, art. 9 i art. 10 k.p.a. W uzasadnieniu skargi Rada Miejska podniosła, że organ nadzoru powinien wstrzymać się z wydaniem rozstrzygnięcia stwierdzającego wygaśnięcie mandatu radnego do czasu ostatecznego zakończenia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji komunalizacyjnej wydanej przez Wojewodę Łódzkiego w dniu [...] września 2003 r., nr [...]. Wskazując na wieloletnią kadencję radnego A.Z., jego dorobek i zaangażowanie w życie i poprawę warunków bytowych lokalnej społeczności Rada Gminy zaakcentowała, iż zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze jest wadliwe, gdyż wydane zostało z naruszeniem podstawowych zasad postępowania administracyjnego.