Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Stahl (spr) Sędzia del.NSA Anna Żak Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Wielgosz po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Kierownika Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 8 listopada 2011 r. sygn. akt II SA/Po 686/11 w sprawie ze skargi H. F. na decyzję Kierownika Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 8 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Po 686/11 po rozpoznaniu sprawy ze skargi H. F. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] czerwca 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich, w punkcie 1. uchylił zaskarżoną decyzję, w punkcie II. określił, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że wyrokiem tego Sądu z dnia 30 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II SA/Po 744/09) uchylona została decyzja Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] sierpnia 2009 r. oraz poprzedzająca ją decyzja tego organu z dnia [...] czerwca 2009 r. We wskazaniach zawartych w powyższym wyroku Sąd zwrócił uwagę na rozumienie przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 września 2001 r. w sprawie określenia miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (Dz.U. Nr 106, poz. 1154) w kontekście art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b i c ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 z późn. zm.). W myśl powołanych przepisów za represje uznaje się odpowiednio okresy przebywania w innych miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa (lit. b) i w innych miejscach odosobnienia, w których pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa (lit. c). Istotne jest zatem rozważenie, czy organ administracji jest związany katalogiem obozów wskazanych w rozporządzeniu, czy też art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b i c ustawy o kombatantach stanowi samodzielną podstawę do uznania za represję pobyt w innym miejscu, niewymienionym w rozporządzeniu. Zdaniem Sądu, przepisy tej ustawy nie wprowadzają jakiegokolwiek ograniczenia dowodowego. Możliwa do przewidzenia jest bowiem sytuacja, w której osoba ubiegająca się o przyznanie uprawnień kombatanckich przebywała w miejscu odosobnienia spełniającym warunki z art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b i c powołanej ustawy, jednak miejsce to nie zostało uwzględnione w katalogu ujętym w § 5 i 6 rozporządzenia.
Sąd wskazał również, że nie ma prawnych przeszkód do dowodzenia i ustalenia, że pobyt w innym miejscu odosobnienia - obozie, niewymienionym w § 6 rozporządzenia wykonawczego, był represją w rozumieniu przepisu art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b lub c tej ustawy. W konsekwencji brak jest podstaw do dyskwalifikacji wniosku tylko z tej przyczyny, że powołano się w nim na pobyt w innym miejscu, niż ujęte w rzeczonym katalogu. Wobec powyższego organ powinien również postarać się o uzyskanie stanowiska właściwej organizacji co do udzielenia lub odmowy rekomendacji, tak by mógł orzec na podstawie pełnego materiału procesowego.