Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Miron (spr.) sędzia del. WSA Małgorzata Jarecka po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 30 maja 2017 r. sygn. akt III SAB/Kr 81/16 w sprawie ze skargi A. C. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] w sprawie rozpoznania wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 30 maja 2017 r. sygn. akt III SAB/Kr 81/16, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. C. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] w sprawie rozpoznania wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy: stwierdził, że postępowanie prowadzone było przewlekle, a przewlekłość ta nie miała charakteru rażącego naruszenia prawa (pkt I), w pozostałym zaś zakresie skargę oddalił (pkt II).
W uzasadnieniu Sąd wskazał na następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
A. C. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] w sprawie z jego wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium RP. Skarżący wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania, stwierdzenie, że przewlekłość miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, zasądzenie od Wojewody [...] sumy pieniężnej w wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (obecnie: Dz. U. z 2018 r., poz. 1302; dalej: p.p.s.a.) oraz zarządzenie od organu wyjaśnienia przyczyn i ustalenia osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Organ opisał przebieg postępowania w sprawie. Wyjaśnił, że podejmowane w sprawie działania zmierzały do rzetelnego ustalenia stanu faktycznego sprawy i wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Czynności te nie zmierzały do rażącego naruszenia prawa. Nadto szybkość postępowania nie może stanowić wartości nadrzędnej nad obowiązującymi w postępowaniu administracyjnym zasadami dążenia do prawdy obiektywnej oraz wnikliwego rozpatrzenia sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w uzasadnieniu przywołanego na wstępie wyroku opisał sekwencję podejmowanych czynności wynikającą z akt sprawy.
Wnioskiem z dnia 25 listopada 2014 r. A. C. wystąpił do Wojewody [...] o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, wnosząc również o zwolnienie od opłaty skarbowej. Decyzją z dnia [...] listopada 2014 r. Wojewoda [...] umorzył postępowanie z uwagi na jego bezprzedmiotowość. Decyzją z dnia [...] lutego 2015 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców uchylił ww. decyzję i przekazał sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia. Wnioskiem z dnia 12 lutego 2015 r. A. C. zwrócił się do Wojewody [...] o wyłączenie pracownika organu - T. W. od udziału w przedmiotowym postępowaniu. Akta sprawy wraz z decyzją organu odwoławczego wróciły do Wojewody [...] w dniu 20 lutego 2015 r. Postanowieniem z dnia [...] marca 2015 r. Wojewoda [...] odmówił wyłączenia T. W. od udziału w przedmiotowym postępowaniu. W dniu 13 marca 2015 r. A. C. zwrócił się do organu z zapytaniem w sprawie przesłuchania w dniu 17 marca 2015 r. Pismem z dnia 16 marca 2015 r. udzielono mu odpowiedzi na powyższe pismo. Pismem z dnia 17 marca 2015 r. poinformowano strony, że w dniu 20 lutego 2015 r. zostało wszczęte postępowanie z wniosku A. C. w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy. Zdaniem Sądu czynność ta była zbędna, ponieważ postępowanie administracyjne raz wszczęte nie podlega ponownemu wszczęciu w wyniku uchylenia przez organ odwoławczy decyzji organu pierwszej instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ten organ. Nadto organ, po zwrocie akt przez organ odwoławczy, podjął już wcześniej czynności w sprawie - wydał postanowienie z dnia [...] marca 2015 r. w przedmiocie odmowy wyłączenia pracownika. Pismem z dnia 18 marca 2015 r. Wojewoda [...] wystąpił do Dyrektora Delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w K., Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. i Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej z prośbą o przekazanie informacji, czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium RP mogą stanowić zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Pismem z dnia 20 marca 2015 r. poinformowano stronę o nowym terminie załatwienia sprawy - do dnia 20 maja 2015 r. Zdaniem Sądu wyznaczenie dwumiesięcznego terminu na załatwienie sprawy nie było uzasadnione w realiach przedmiotowej sprawy. Pismem z dnia 25 marca 2015 r. Wojewoda [...] przekazał zgodnie z właściwością Prezydentowi Miasta K. podanie A. C. z dnia 25 listopada 2014 r. dotyczące zwolnienia z opłaty. Sąd wskazał, że przekazanie wniosku po ośmiu miesiącach świadczy o nieuzasadnionej zwłoce organu. W dniu 26 marca 2015 r. [...] Komendant Wojewódzki Komisji udzielił odpowiedzi na pismo z dnia 18 marca 2015. Pismem z dnia 31 marca 2015 r. wezwano M. C. na przesłuchanie w dniu 22 kwietnia 2015 r. Dnia 10 kwietnia 2015 r. wpłynęła do organu informacja Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej. Dnia 21 kwietnia 2015 r. M. C. poinformowała organ, że nie stawi się na przesłuchanie w dniu 22 kwietnia 2015 r. Dnia 22 kwietnia 2015 r. wezwano ponownie M. C. i A. C. na przesłuchanie w dniu 27 maja 2015 r. W ocenie Sądu termin ten powinien był być wyznaczony znacznie wcześniej. Dnia 30 kwietnia 2015 r. skarżący zapoznał się z aktami sprawy. W związku z otrzymaną w dniu 10 kwietnia 2015 r. informacją od Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej, pismami z dnia 6 maja 2015 r. Wojewoda [...] wystąpił do Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Policji, Szefa Służby Wywiadu Wojskowego, Szefa Agencji Wywiadu oraz Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego o udostępnienie informacji o skarżącym. Sąd zauważył, że zważywszy na datę pisma (10 kwietnia 2015 r.), które było powodem tych wystąpień, wskazane czynności winny mieć miejsce wcześniej. Pismem z dnia 8 maja 2015 r. wystosowano zapytanie o udzielenie informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego. Pismem z dnia 20 maja 2015 r. poinformowano stronę o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy do dnia 20 lipca 2015 r. W dniu 20 maja 2015 r. wpłynęła odpowiedź Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a 21 maja 2015 r. - sprawozdanie z przeprowadzonego przez Placówkę Straży Granicznej wywiadu środowiskowego. W dniu 25 maja 2015 r. wpłynęła odpowiedź Szefa Agencji Wywiadu. W dniu 27 maja 2015 r. organ podjął bezskuteczną próbę dokonania oględzin mieszkania zajmowanego przez skarżącego. W tym też dniu przesłuchano skarżącego i jego żonę. W dniu 29 maja 2015 r., w związku z pismem z dnia 10 kwietnia 2015 r. Placówki Straży Granicznej, zwrócono się do Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w B. o udostępnienie informacji, które mogą mieć wpływ na podjęcie decyzji w toczącym się powstępowaniu. Zdaniem Sądu data wystąpienia do Ambasady, po otrzymaniu informacji w dniu 10 kwietnia 2015 r., świadczy o nieuzasadnionej zwłoce organu. W dniach 3 czerwca 2015 r. i 16 czerwca 2015 r. do organu wpłynęły odpowiedzi Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Komendanta Głównego Policji na pismo z dnia 6 maja 2015 r. W dniu 17 czerwca 2015 r. przesłuchano A. N. (wynajmującą mieszkanie przy ul. [...] w K.). W dniu 18 czerwca 2015 r. odbyło się przesłuchanie A. C., a w dniu 2 lipca 2015 r. przesłuchano L. L., (właścicielkę mieszkania przy ul. [...] w K.). Postanowieniem z dnia [...] lipca 2015 r. Wojewoda [...] odmówił stronie przeglądania dokumentów zawierających informacje niejawne, którym nadana została klauzula "zastrzeżone". W piśmie z dnia 20 lipca 2015 r. poinformowano strony o nowym terminie załatwienia sprawy, który wyznaczono do dnia 20 września 2015 r. W ocenie Sądu organ ponownie wyznaczył zbyt długi termin na załatwienie sprawy. Pismem z dnia 7 sierpnia 2015 r. udzielono odpowiedzi A. C. na jego pismo z dnia 29 lipca 2015 r. Natomiast w piśmie z dnia 27 sierpnia 2015 r. udzielono skarżącemu odpowiedzi na pismo z dnia 10 sierpnia 2015 r. Poinformowano, że w dniu 28 lipca 2015 r. akta sprawy przesłano do organu odwoławczego celem rozpatrzenia zażalenia na postanowienie z dnia [...] lipca 2015 r. odmawiające skarżącemu przeglądania dokumentów. Ponownej odpowiedzi udzielono skarżącemu w dniu 4 września 2015 r. Postanowieniem z dnia [...] września 2015 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców utrzymał w mocy postanowienie z dnia [...] lipca 2015 r. Pismem z dnia 18 września 2015 r. poinformowano stronę o nowym terminie załatwienia sprawy - do dnia 20 listopada 2015 r. Pismem z dnia 30 listopada 2015 r. udzielono A. C. odpowiedzi na jego pismo z dnia 2 listopada 2015 r. Zdaniem Sądu organ winien udzielić odpowiedzi stronie znacznie wcześniej. Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2016 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców uznał zażalenie A. C. z dnia 23 września 2015 r. na przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego za uzasadnione i wyznaczył termin załatwienia sprawy do dnia 15 marca 2016 r. W dniu 4 lutego 2015 r. Wojewoda [...] otrzymał od organu odwoławczego materiały przesłane od Wojewody [...] za pismem z dnia 28 października 2014 r. wraz z postanowieniem z dnia [...] stycznia 2016 r. W dniu 29 lutego 2016 r. akta sprawy zostały wypożyczone Wojewodzie [...] przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na okres 7 dni. Sąd ten rozpoznawał sprawę ze skargi A. C. na postanowienie Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z dnia [...] września 2015 r. (wyrokiem z dnia 21 czerwca 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 3427/15 Sąd ten uchylił zaskarżone postanowienie). W dniu 7 marca 2016 r. A. C. zapoznał się z aktami sprawy. Decyzją z dnia [...] marca 2016 r. Wojewoda [...] odmówił udzielenia A. C. zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.