Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Stahl (spr.) Sędziowie sędzia del. WSA Arkadiusz Despot- Mładanowicz sędzia NSA Zygmunt Niewiadomski Protokolant Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 1 października 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] Spółka z o.o. z siedzibą w O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 17 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Op 422/07 w sprawie ze skargi [...] Spółka z o.o. z siedzibą w O. na uchwałę Rady Gminy T. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stawek opłat za odbieranie odpadów oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 17 marca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oddalił skargę [..] Sp. z o.o. w O. na uchwałę Rady Gminy T. z dnia [..], nr [..] w przedmiocie stawek opłat za odbieranie odpadów oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych.
W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że Rada Gminy T. ustaliła uchwałą Nr [..] z dnia [..] górne stawki opłat za odbiór i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w wysokości: 3,84 zł netto + 7% podatku Vat od jednej osoby za odpady niesegregowane; 3,08 zł netto + 7% podatku Vat od jednej osoby za odpady segregowane; 14,00 zł netto + 7% podatku VAT za 1m3 za odbiór i opróżnianie zbiorników bezodpływowych. Na powyższą uchwałę skargę do sądu administracyjnego wniosła Spółka [...], żądając stwierdzenia jej nieważności i wnosząc o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. W skardze Spółka zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj. art. 20 oraz 22 Konstytucji RP, polegające na ograniczeniu swobody gospodarczej poprzez ustalenie wysokości górnych stawek opłat z przekroczeniem ustawowego upoważnienia do ustalania ich wysokości oraz naruszenie art. 6 ust. 2 i 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach poprzez ustalenie wysokości górnych stawek opłat z naruszeniem ustawowego upoważnienia do ustalania wysokości tych opłat w wysokości nieuzasadnionej, nieodpowiadającej rzeczywistym kosztom świadczenia przedmiotowych usług. W uzasadnieniu skargi m.in. wskazano, iż wprawdzie ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie określa zasad ustalania wysokości stawek opłat, jednak oczywistym jest, że powinny one uwzględniać ekonomiczne uwarunkowania świadczenia tych usług, tj. ponoszone koszty zorganizowania i funkcjonowania całego skomplikowanego systemu zbierania odpadów, ich transportowania, a następnie poddania procesowi odzysku i unieszkodliwiania. Spółka podniosła, że wobec zwiększenia zadań nałożonych na wytwórców odpadów, przedsiębiorców zajmujących się ich zbiórką oraz gminy, wymagają one przeznaczenia zwiększonych środków finansowych, co oznacza wzrost cen o około 3 zł do 5 zł w zależności od rodzaju pojemnika. Powołując się na obowiązki gminy wynikające z art. 16a ustawy o odpadach, Spółka wskazała na własne zaangażowanie w tym zakresie, poprzez wprowadzenie zbiórki surowców w workach, a także zakup pojemników do selektywnej zbiórki odpadów i organizację zbiorki przedmiotów wielkogabarytowych i niebezpiecznych, podkreślając niewielkie zaangażowanie mieszkańców w ten system zbiórki. Wpływy ze sprzedaży odzyskiwanych surowców nie równoważą kosztów odzysku i recyklingu odpadów, zatem opłaty za selektywną zbiórkę nie mogą być niższe od opłat za zbiórkę odpadów zmieszanych.
W odpowiedzi na skargę Gmina T. wniosła o jej odrzucenie, podnosząc brak legitymacji strony skarżącej do jej wniesienia oraz nieprawidłowe oznaczenie zaskarżonego organu a , w przypadku nieuwzględnienia tego zarzutu, wniosła alternatywnie o oddalenie skargi oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu wywiedziono, iż uprawnienie do wniesienia skargi należy oceniać w świetle art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), z którego wynika, iż skarżącym może być wyłącznie podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone. Do wniesienia skargi nie legitymuje sam stan zagrożenia naruszeniem, a zatem w skardze należy wykazać, w jaki sposób doszło do naruszenia chronionego prawem interesu lub uprawnienia, stąd na skarżącym spoczywa obowiązek wykazania istnienia związku pomiędzy jego prawnie gwarantowaną sytuacją, a zaskarżoną uchwałą, polegającego na tym, że uchwała narusza właśnie interes skarżącego, co wyklucza wniesienie skargi w interesie publicznym lub stawianie zarzutów dotyczących obiektywnej wadliwości uchwały. Zarzucając wadliwe skierowanie przez skarżącą Spółkę skargi przeciwko Radzie Gminy oraz nieprawidłowość skierowania wezwania do usunięcia naruszenia prawa do Rady Gminy podano, że ten organ stanowiący nie posiada zdolności sądowej i procesowej, a zatem skarga winna zostać skierowana przeciwko Gminie, natomiast adresatem wezwania do usunięcia naruszenia powinien być Wójt, który reprezentuje Gminę na zewnątrz. Odnosząc się do zarzutów skargi podniesiono, że z art. 22 Konstytucji wynika możliwość ograniczenia swobody gospodarczej w interesie publicznym, co nastąpić może w drodze ustawy, jaką jest w tym przypadku ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w zakresie, w jakim w art. 6 ust. 2 i 4 uprawnia radę gminy do określenia górnych stawek opłat, co ma na celu konieczność zapewnienia dostępności usług w zakresie usuwania odpadów, aby każdy mieszkaniec miał możliwość wywiązania się z ciążącego na nim obowiązku w tym względzie. Ponadto wskazano na wynikający z art. 6 ust. 4 ustawowy obowiązek stosowania niższej stawki za segregację od stawki za odpady zmieszane. W odniesieniu do argumentów skargi o niskim stopniu zaangażowania mieszkańców w selektywną zbiórkę odpadów, wskazano, że skoro poziom odzysku ma znikome znaczenie w ogólnym systemie zbiorki odpadów komunalnych, to stosowanie niższej stawki nie będzie miało wpływu na zyski firmy. Ponadto wskazano na ponoszone przez Gminę koszty segregacji, wynikające z umowy na wykonywanie usług w zakresie zbiórki i odbioru odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie, do jakich należą koszty worka, koszty wywozu odpadów niebezpiecznych w systemie kontenerowym, wywóz odpadów wielkogabarytowych. Odnośnie zarzutu o nieuwzględnieniu analizy kosztów przedstawionych przez Spółkę stwierdzono, że kalkulacja została uwzględniona, a na posiedzeniu Wspólnej Komisji Rady Gminy w dniu 20 kwietnia 2007 r. otrzymano zapewnienie przedstawiciela firmy, że proponowana niższa stawka za segregowane odpady będzie realizowana.