Do udzielonego przez kasę chorych zamówienia na świadczenie obsługi prawnej stosuje się przepisy ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych /Dz.U. 1998 nr 119 poz. 773 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) Regionalnej Kasy Chorych na decyzję Prezesa Urzędu Zamówień (...) w przedmiocie zatwierdzenia trybu zamówienia z wolnej ręki (...) - uchyla decyzję I i II instancji.
Decyzją z 3 marca 1999 r. wydaną na podstawie art. 71 ust. 1a w zw. z art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych prezes Urzędu Zamówień Publicznych odmówił "zatwierdzenia trybu zamówienia z wolnej ręki na świadczenie obsługi prawnej dla Kasy Chorych w W. z wyłączeniem spraw przed sądami i urzędami na okres od 1 marca 1999 r. do 31 grudnia 1999 r.". W uzasadnieniu decyzji podał m.in., że z wyjątkiem przypadków ujętych w art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących możliwości udzielenia zamówienia z wolnej ręki, regułą jest udzielanie zamówień w formie przetargu nieograniczonego najlepiej uwzględniającego zasadę konkurencyjności /art. 14/, z możliwością wyboru innego trybu tylko w sytuacjach określonych w ustawie.
Wskazany przez skarżącą art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy odnosi się do umowy o przeprowadzeniu badań, eksperymentu lub sporządzenia opinii naukowej i nie obejmuje przez to umowy o świadczeniu obsługi prawnej, o którą w rozpoznawanej sprawie chodzi.
W dniu 25 marca 1999 r. skarżąca wniosła o umorzenie postępowania, ponieważ nie chodzi tu o zamówienie publiczne na wykonywanie usług opłacone ze środków publicznych w całości lub w części /art. 2 pkt 4 ustawy/. Według załączonej opinii prof. dr hab. Ryszarda Mastalskiego kasy chorych nie mogą być zaliczane do sektora finansów publicznych, a składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne nie stanowią środków publicznych w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych /Dz.U. nr 155 poz. 1014/. Istnieje zatem możliwość zawarcia planowanej umowy z pominięciem ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r., a toczące się postępowanie administracyjne winno być umorzone.
Wystąpienie skarżącej zostało zakwalifikowane jako wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy i decyzją z 20 kwietnia 1999 r. wydaną na podstawie art. 127 par. 3 Kpa prezes UZP utrzymał w mocy poprzednią decyzję podkreślając, że system ubezpieczeń zdrowotnych opiera się na zagwarantowanym w art. 68 ust. 2 Konstytucji RP równym dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, składki na te ubezpieczenia mają charakter podatku i dlatego kasy chorych obowiązane są do stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych.
W skardze do sądu skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji jako wydanych bez podstawy prawnej i posłużyła się argumentacją zamieszczoną w wystąpieniu do UZP z 25 marca br.
Wnosząc o oddalenie skargi prezes UZP zwrócił uwagę m.in. na następujące okoliczności:
Zarzut naruszenia przepisów ustawy o zamówieniach publicznych poprzez nieuprawnione uznanie obowiązku jej stosowania przez kasy chorych, należy rozpatrywać na gruncie przepisów obowiązujących do czasu wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1999 r. o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych /Dz.U. nr 45 poz. 437/ - tj. do 4 czerwca 1999 r. - na mocy której jednostki organizacyjne ubezpieczenia zdrowotnego oraz Krajowy Związek Kas zobowiązane zostały wprost do stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych.