oddala skargę w przedmiocie odmowy wpisu na listę aplikantów radców prawnych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Skarga nie jest zasadna i w związku z tym nie mogła być uwzględniona.
Zaskarżona uchwala Krajowej Rady Radców Prawnych oraz uchwała Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych zostały podjęte wprawdzie w czasie przed wejściem w życie ustawy z dnia 22 maja 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 75 poz. 471/ to jest 15 września 1997 r., która wprowadziła do tekstu ustawy funkcjonującą już od wielu lat w praktyce w oparciu o Regulamin postępowania Krajowej Rady Radców Prawnych i okręgowych izb radców prawnych zasadę przeprowadzania konkursu na aplikację radcowską ale to nie oznacza, że powyższe decyzje organów samorządu radcowskiego wydane zostały z naruszeniem prawa.
Zdaniem Sądu Administracyjnego w składzie orzekającym nie trafny jest zarzut skarżącego, że przeprowadzenie egzaminów kwalifikacyjnych na aplikację radcowską i uzależnienie od ich wyniku wpisu na listę aplikantów w okresie poprzedzającym wejście w życie powołanej wyżej nowelizacji ustawy o radcach prawnych było pozbawione podstaw ustawowych.
Zgodnie z art. 60 pkt 8 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych /Dz.U. nr 19 poz. 145 ze zm./ do zakresu działania Krajowej Rady Radców Prawnych należało /i należy/ uchwalanie regulaminów m.in. dotyczących odbywania aplikacji radcowskiej.
W tej sytuacji wydany na podstawie art. 60 pkt 8 lit. "c" Regulamin postępowania Krajowej Rady Radców Prawnych, okręgowych izb radców prawnych w należących do ich właściwości indywidualnych sprawach radców prawnych i aplikantów radcowskich oraz prowadzenie list radców prawnych i aplikantów radcowskich mógł precyzować bliżej zasady wpisów na listę aplikantów radcowskich łącznie z zasadami postępowania konkursowego.
Ustalone w Regulaminie /znowelizowanym/ zasady postępowania kwalifikacyjnego łącznie ze stworzeniem dla rad OIRP możliwości jego dalszego uszczegółowienia mieszczą się w ramach wskazanej delegacji ustawowej i nie naruszają zasad porządku prawnego RP.
Należy zauważyć, że organy samorządu radcowskiego od 1989 r. zgodnie z dyspozycją art. 33 ust. 1 ustawy o radcach prawnych mogły dokonywać wpisu na listę aplikantów radcowskich osoby, które spełniały warunki ustawowe /określone w art. 24 ust. 1 pkt 1-5 ustawy o radcach prawnych/ wymagane od kandydata na radcę prawnego.
Zatem wpis na listę aplikantów radcowskich przez radę okręgową izby radców prawnych był i jest wpisem uznaniowym, a nie obligatoryjnym.
Ten jednoznaczny zapis ustawowy o uznaniowym charakterze wpisu na listę aplikantów /"może być wpisana osoba" (...)/ był konsekwencją tego, że na aplikację radcowską z uwagi na ilość zgłaszających się kandydatów, możliwości szkoleniowe i inne uwarunkowania nie można przyjąć wszystkich chętnych spełniających warunki ustawowe określone w art. 24 ust. 1 pkt 1-5 ustawy o radach prawnych.
Jak już zaznaczono wyżej sama ustawa o radcach prawnych, w brzmieniu obowiązującym do 15 września 1997 r. bliżej nie precyzowała w jaki sposób organ samorządu radcowskiego rada okręgowej izby radców prawnych miała realizować to uznanie, a więc dokonywać wyboru spośród kandydatów spełniających określone prawem wymogi. Stąd dopuszczalne było w ramach regulacji samorządowych bliższe określenie zasad wyboru, zmniejszające w ramach uznania możliwą dowolność, protekcjonizm i inne niesprawiedliwe praktyki. Oczywiście taka regulacja samorządu zawodowego nie mogła naruszać nie tylko postanowień ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, ale i powszechnych standardów gwarantujących demokratyczny mechanizm wyboru, który wynika z Konstytucji RP.