1. Żadna ustawa nie upoważnia gminy generalnie do nakładania na jej mieszkańców danin publicznych.
2. W zakresie ustalania zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej nie mieści się wprowadzanie opłat za korzystanie z nich.
3. Opłaty, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej /Dz.U. 1997 nr 9 poz. 43 ze zm./ mogą być czymś więcej niż ustalonymi "urzędowo" należnościami, stanowiącymi jedynie ekwiwalent za "usługę" ze strony gminy w postaci umożliwienia korzystania z jej obiektów i urządzeń, świadczoną w warunkach braku jakiegokolwiek przymusu po stronie świadczeniobiorcy.
Po rozpoznaniu 13 grudnia 2000 r. sprawy ze skargi Czesława C. na uchwałę Rady Miejskiej w M. z 27 grudnia 1994 r. (...) w przedmiocie realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych z udziałem mieszkańców - stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.
Po bezskutecznym wezwaniu Rady Miejskiej w M. do usunięcia naruszenia prawa, Czesław C. wniósł, na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./, skargę na uchwałę tej Rady (...) z 27 sierpnia 1994 r. w sprawie realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych z udziałem mieszkańców. Uchwale tej zarzucił naruszenie art. 32 Konstytucji RP, ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych i par. 10 ust. 2 pkt 2 Statutu Miasta M., przez wprowadzenie opodatkowania niektórych mieszkańców na cele publiczne, bez przeprowadzenia referendum gminnego. Swój interes prawny w zaskarżeniu uchwały skarżący wywiódł z wynikającego z niej obowiązku wniesienia stosownej opłaty na rzecz Miasta z tytułu podłączenia jego budynku mieszkalnego do istniejącej gminnej sieci wodociągowej.
Pełnomocnik Rady Miejskiej wniósł o odrzucenie skargi, wobec niewykazania przez skarżącego naruszenia jego interesu prawnego, bądź o jej oddalenie ze względów merytorycznych. Podał, że zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i zawiera ramowe zasady dobrowolnego udziału mieszkańców gminy we wspólnych z Miastem inwestycjach gminnych. Miała ona na celu wzmożenie aktywności społecznej mieszkańców w budowie urządzeń komunalnych, z przeważającym udziałem środków publicznych. Nie chodziło w niej o samoopodatkowanie mieszkańców na cele publiczne, wymagające przeprowadzenia referendum gminnego. Ponadto, zdaniem Miasta, na skutek upływu jednego roku od daty podjęcia uchwały nie jest dopuszczalne stwierdzenie jej nieważności.
W nawiązaniu do tej odpowiedzi skarżący dodatkowo wyjaśnił, że kwestionuje par. 6 tej uchwały, powodujący w konsekwencji obowiązek uiszczenia przez niego kwoty 1.100 zł za przyłączenie budynku mieszkalnego do miejskiej sieci wodno-kanalizacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżona uchwała Rady Miejskiej w M. z 27 sierpnia 1994 r. w sprawie realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych z udziałem mieszkańców przyjęła ogólne zasady ich realizacji, szczegółowo określając je w załączniku oraz powierzyła realizację uchwały Zarządowi Miasta /par. 1 i par. 2/. W par. 6 ust. 1 tego załącznika postanowiono, że udział mieszkańców uczestniczących w zadaniu inwestycyjnym w zakresie wodociągów, kanalizacji, centralnego ogrzewania i ciepłej wody oraz podłączających swoje nieruchomości do istniejących już takich instalacji komunalnych ustalany będzie kwotowo przez Zarząd Miasta od każdego podłączenia budynku jednorodzinnego lub mieszkania w budynku wielorodzinnym.
Na podstawie upoważnienia zawartego w tej uchwale, Zarząd Miasta M. podjął uchwałę (...) z 29 lutego 1996 r. ustalającą kwotowo udział mieszkańców uczestniczących w zadaniach inwestycyjnych oraz podłączających się do istniejącej sieci uzbrojenia terenu. Postanowił m.in., że od podłączenia jednorodzinnego budynku do sieci kanalizacji sanitarnej pobiera się na rzecz Miasta kwotę 750 zł.
Z przedstawionych, a zakwestionowanych przez skarżącego, zasad realizacji inwestycji gminnych wynika, że Miasto uzależnia podejmowanie tego rodzaju przedsięwzięć należących do jego zadań zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej /art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym/ od ich współfinansowania przez mieszkańców. Udział finansowy mieszkańców w tych przedsięwzięciach może mieć charakter dobrowolny albo przymusowy.