Przewodniczący rady gminy może być upoważniony przez radę do wystąpienia z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego wobec wójta na podstawie ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych /Dz.U. nr 11 poz. 95 ze zm./.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA del. Małgorzata Jaśkowska, Sędziowie Asesorzy Joanna Kube, WSA Andrzej Kołodziej, Protokolant Paweł Groński, po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2004 r. sprawy ze skargi Rady Gminy w Z. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2003 nr [...] w przedmiocie upoważnień do podpisania wniosków o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie w części dotyczącej stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy w Z. z dnia [...] czerwca 2003 r. nr [...] w sprawie upoważnienia Przewodniczącego Rady Gminy do podpisania wniosku o przeprowadzenie zwykłego postępowania sprawdzającego wobec Wójta Gminy i podpisywania ankiety bezpieczeństwa W pozostałym zakresie skargę oddala - uchylone rozstrzygnięcie nie podlega wykonaniu.
Stan sprawy przedstawiał się następująco. W dniu [...] czerwca 2003 r. Rada Gminy w Z. podjęła m.in. dwie uchwały. Uchwała nr [...] w sprawie upoważnienia Wójta Gminy do podpisania wniosku o przeprowadzenie zwykłego postępowania sprawdzającego wobec Przewodniczącego Rady i podpisania ankiety bezpieczeństwa została oparta o art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) w związku z art. 27 ust. 1 pkt 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 11, poz. 95 ze zm.).
Druga z nich nr [...] w sprawie upoważnienia Przewodniczącego Rady Gminy do podpisania wniosku o przeprowadzenie zwykłego postępowania sprawdzającego wobec Wójta Gminy i podpisania ankiety bezpieczeństwa wydana była w oparciu o tę samą podstawę.
Wojewoda [...] w dniu [...] lipca 2003 r. zawiadomił Radę Gminy o wszczęciu postępowania o stwierdzenie nieważności tych uchwał.
W dniu [...] lipca rozstrzygnięciem nadzorczym nr [...] stwierdził zaś ich nieważność. Wskazał przy tym, że zostały one podjęte bez podstawy prawnej. Powołane artykuły nie upoważniały bowiem Rady do podjęcia uchwał w regulowanym przedmiocie. Art. 18 ust. 1 usg stanowi, że do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy z zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Przytoczone artykuły ustawy o ochronie informacji niejawnych nie stanowią zaś podstawy dla rady, z uwagi na brak wyraźnego upoważnienia.
W dniu 4 sierpnia 2003 r. Rada Gminy Z. złożyła skargę na to rozstrzygnięcie do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wskazała, że ustawa o ochronie informacji niejawnych nakłada obowiązek przeprowadzenia postępowania sprawdzającego wobec osób mających dostęp do informacji niejawnych. W każdej gminie jest to przede wszystkim przewodniczący rady i wójt gminy. W rozdz. 5 ustawy określony jest obowiązek pracodawcy (osoby upoważnionej do obsady stanowiska na podstawie odrębnych przepisów - art. 29) czy kierownika jednostki do zgłoszenia pisemnego wniosku o przeprowadzenie postępowania i podpisanie ankiety bezpieczeństwa.
Obejmowanie obu tych funkcji w gminie następuje odmiennie. Przewodniczący rady wybierany jest przez radę a jego funkcja ma charakter społeczny, natomiast wójt wybierany jest przez mieszkańców a funkcje pełni zawodowo - następuje na podstawie wyboru nawiązanie stosunku pracy - art. 73 § 1 kp. Rada pełni wobec wójta funkcję pracodawcy, ustala jego wynagrodzenie - art. 18 ust. 2 pkt 2 usg, wykonuje czynności z zakresu prawa pracy lub ustala, które z nich spełnia przewodniczący rady - art. 4 ustawy o pracownikach samorządowych. Wójta zaś można było upoważnić jako kierownika jednostki organizacyjnej.
Rada podkreśliła, że poprzez rozstrzygnięcie nadzorcze wojewoda nie pozwoli w gminie zrealizować ustawy o ochronie informacji niejawnych.
Dodatkowo Rada zarzuciła brak pełnego uzasadnienia rozstrzygnięcia i niewykazanie przepisu prawa, który został naruszony.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie wskazując argumenty podniesione w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego.