Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Stanisław Gronowski (spr.) Sędzia NSA. Halina Święcicka Asesor WSA Izabela Głowacka-Klimas Protokolant Alicja Dobrenko po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 marca 2004 r. sprawy ze skargi H. W. na decyzję Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia [...] sierpnia 2002 r. Nr [...] w przedmiocie opłaty drogowej za przejazd pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] maja 2002 r., orzekając jednocześnie o niewykonywaniu zaskarżonej decyzji do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku 2. zasądza od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na rzecz skarżącego H. W. kwotę 177 zł (sto siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu wpisu sądowego
Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad decyzją z dnia [...] maja 2002 r. wydaną na podstawie art. 13 ust. 2a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 71, poz. 838 ze zm.) oraz § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie opłat drogowych (Dz. U. Nr 51, poz. 607) obciążył H. W., zwanego "skarżącym", opłatą drogową w wysokości 4.434,83 zł za przejazd pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia w dniu [...] października 2001 r. W uzasadnieniu tej decyzji podano wyniki stwierdzonych podczas kontroli przekroczeń dopuszczalnych parametrów pojazdu, stanowiących podstawę naliczenia opłaty. Decyzja ta została utrzymana w mocy ostateczną decyzją Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia [...] sierpnia 2002 r. nr [...]
Powyższa decyzja została zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wniósł o oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Z dniem 1 stycznia 2004 r. weszły w życie:
* ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), zwana u.s.a.,
* ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), zwana p.s.a.,
* ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę -Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271), zwana p.w.u.p.
Jednocześnie uchylona została ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), która obowiązywała w dacie wniesienia skargi w niniejszej sprawie.
W świetle art. 97 § 1 p.w.u.p. sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed dniem 1 stycznia 2004 r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Taka sytuacja ma więc miejsce w niniejszej sprawie i dlatego postępowanie toczy się na podstawie p.s.a.
Zgodnie z art. 1 § 1 u.s.a. sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słusznościowych.
Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.s.a.).
Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów, skarga zasługuje na uwzględnienie.
Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 10 grudnia 2002 r., P 6/02 wydanym po rozpoznaniu pytania prawnego Naczelnego Sądu Administracyjnego o zbadanie zgodności m. in. § 9 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. o opłatach drogowych z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP orzekł, że § 9 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 tego rozporządzenia jest niezgodny z art. 92 ust. 1. W obszernym uzasadnieniu Trybunał Konstytucyjny powołał się na swój wcześniejszy wyrok z dnia 27 kwietnia 1999 r., P 7/98, w którym stwierdził, że § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 października 1996 r. w sprawie opłat drogowych był niezgodny z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP przez to, że naruszał zakres ustawowego upoważnienia oraz stanowił przepis o charakterze represyjnym. Według Trybunału Konstytucyjnego ustalanie opłaty za przejazd pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia na podstawie § 9 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie opłat drogowych następuje w istocie w taki sam sposób, jak ustalenie tej opłaty na podstawie § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 października 1996 r. w sprawie opłat drogowych, uznanego przez Trybunał za niekonstytucyjny. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie opłat drogowych, pomimo wspomnianego wcześniejszego wyro- ku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie P 7/98, dalej powtórzyło i utrzymało przepisy niezgodne z Konstytucją RP. Mając to na względzie należało przyjąć, że kwestionowane przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie opłat drogowych zostały wydane na podstawie niekonstytucyjnego upoważnienia ustawowego (bez ustawowego upoważnienia) i dlatego są nie- zgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.
W rozpoznawanej sprawie obie decyzje administracyjne zosta- ły wydane na podstawie zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny § 9 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie opłat drogowych.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (potwierdzające niezgodność kwestionowanego przepisu z aktem wyższej rangi) ma wpływ na sposób załatwienia sprawy zawisłej przed Sądem. Takie orzeczenie stanowi przesłankę wznowienia postępowania (art. 145a k.p.a.) i w konsekwencji uchylenie zaskarżonej decyzji. Stosownie bowiem do art. 145 § 1 pkt 1 litera b) p.s.a. Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Można do- dać, iż jeszcze na gruncie ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym Sąd uchylał zaskarżoną decyzję, jeżeli stwierdził występowanie w sprawie przesłanek do wznowienia postępowania administracyjnego, zaś taką podstawę stwarzał art. 145a k.p.a. (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 2 września 1999 r. IV SA 1360/97; LEX nr 47852).
Mając to wszystko na uwadze uchylono zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą
Zgodnie z art. 152 p.s.a. orzeczono o niewykonywaniu zaskarżonej decyzji do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.s.a.