Jeżeli przedmiotem czynności cywilnoprawnej jest spłata pieniężna tytułem udziału w majątku spadkowym, podstawę wymiaru opłaty skarbowej stanowi wysokość tej spłaty ustalona orzeczeniem sądu, mimo że jej wysokość może być niższa od wartości rynkowej części nieruchomości spadkowej objętej spłatą.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Teresy M. na decyzję Wojewody Białostockiego z dnia 24 kwietnia 1981 r. w przedmiocie wymiaru opłaty skarbowej.
Postanowieniem z dnia 21 czerwca 1976 r. Sąd Rejonowy w B. stwierdził nabycie spadku po zmarłym Piotrze R. przez jego żonę oraz troje dzieci, w tym przez skarżącą Teresę M., po 1/4 części przez każdą z tych osób. W związku z tym postanowieniem organ I instancji przyjął ustaloną przez biegłych wartość nieruchomości wchodzącej w skład spadku i od części idealnych, wyrażających się wartością po 87.563 zł przypadającą na każdego ze spadkobierców, pobrał od każdego z nich podatek od spadków i darowizn po 2.657 zł. Na wniosek jednego ze spadkobierców - Wacława R. - Sąd Rejonowy w B., postanowieniem z dnia 21 stycznia 1980 r., zniósł współwłasność spadkowej nieruchomości i dokonał działu spadku w ten sposób, że przyznał na własność całą nieruchomość żonie spadkodawcy Zofii R., zasądzając od niej na rzecz pozostałych spadkobierców spłaty pieniężne, w tym na rzecz Teresy M. w kwocie zł 55.888 zł. W związku z tym Prezydent Miasta B. wymierzył z tego tytułu opłatę skarbową, przyjmując za podstawę wysokość spłaty na rzecz Teresy M. przy zastosowaniu stawki 10 procent, a decyzję wymiarową doręczył Teresie M. i Zofii R. jako solidarnie odpowiedzialnym za to zobowiązanie.
Od decyzji organu I instancji Teresa M. odwołała się do Wojewody Białostockiego, który zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.
Na decyzję organu I instancji Teresa M. odwołała się do Wojewody Białostockiego, który zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.
Na decyzję Wojewody Białostockiego Teresa M. wniosła skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, kwestionując wysokość pobranego od niej podatku od spadku i darowizn od podstawy 87.563, gdy tymczasem faktyczna spłata, którą otrzymała, wynosi 55.888 zł i od tej podstawy obliczono opłatę skarbową. W tej sytuacji uważa, że łączna kwota ustalona z tytułu podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej w związku z nabyciem spadku i zniesieniem współwłasności jest zawyżona i nie stać jej na zapłacenie łącznie kwoty 8.246 zł.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zarzut skarżącej co do zawyżonej kwoty podatku od spadków i darowizn nie podlega rozpatrzeniu przez Naczelny Sąd Administracyjny w świetle art. 52 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111/, który to przepis wyłącza możliwość sądowej kontroli decyzji administracyjnych wydanych w sprawach zobowiązań podatkowych, w których postępowanie wszczęte zostało przed dniem 1 września 1980 r. W niniejszej sprawie decyzja organu I instancji, ustalająca wysokość podatku od spadków i darowizn, wydana została w dniu 12 stycznia 1978 r. i nie była kwestionowana w postępowaniu odwoławczym. Badając zgodność z przepisami prawa decyzji o ustaleniu opłaty skarbowej od spłaty otrzymanej przez skarżącą tytułem udziału w majątku spadkowym Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszenia prawa, które mogłoby stanowić podstawę do jej uchylenia.
Obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej w niniejszej sprawie wynika z przepisów art. 1 ust. 1 pkt 3 lit. "b", ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 45 poz. 226/. Stosownie do art. 9 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru opłaty skarbowej od czynności cywilnoprawnych oraz od dokumentów stwierdzających te czynności stanowi wartość rynkowa przedmiotu czynności cywilnoprawnej w dniu jej dokonania. W wypadku, gdy przedmiotem czynności cywilnoprawnej jest ustalona orzeczeniem sądu spłata pieniężna z tytułu udziału w majątku spadkowym, podstawę wymiaru opłaty skarbowej stanowi wysokość spłaty ustalona orzeczeniem sądu, mimo że wysokość tej spłaty może być niższa od wartości rynkowej części nieruchomości spadkowej. Rozstrzygnięcie organów administracji było zatem prawidłowe.
Nie nasuwa również zastrzeżeń prawnych zastosowana stawka opłaty skarbowej, która wynika z przepisów par. 45 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1975 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 46 poz. 241 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny zatem nie stwierdził niezgodności zaskarżonej decyzji z przepisami prawa, wobec czego skarga - na podstawie art. 207 par. 5 Kpa - podlegała oddaleniu.
Odnośnie do podniesionej w skardze okoliczności braku środków finansowych na zapłacenie wymierzonej opłaty zaznaczyć należy, że w tej sprawie skarżąca może zwrócić się do organów administracji państwowej o umorzenie lub udzielenie ulg w spłacie tej należności na podstawie art. 22 ust. 1 i art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111/.