Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA: Wojciech Jarzembski Sędzia WSA: Renata Owczarzak (spr) Asesor WSA: Grzegorz Saniewski Protokolant Magdalena Gadecka po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2005 r. na rozprawie sprawy ze skargi Emilii C. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] 2004 r., nr [...] w przedmiocie niedopuszczalności zażalenia 1. uchyla zaskarżone postanowienie 2. stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu.
Postanowieniem Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. (działającego z upoważnienia Burmistrza) z [...] 2004 r. Nr [...] wznowiono postępowanie zakończone decyzją ostateczną [...] z [...] 2004 r. w sprawie przyznania Emilii C. dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka oraz wstrzymano wykonanie tej decyzji w części dotyczącej przyznanego dodatku na dziecko Michała K. od listopada 2004 r. Pouczono jednocześnie o przysługującym prawie do wniesienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie wstrzymania wykonania wskazanej decyzji. Z informacji zawartej w notatce służbowej z [...] 2004 r. podpisanej przez kierownika Ośrodka wynika, że [...] 2004 r. goniec zaniósł pismo do domu E. C., lecz z powodu nieobecności lokatorów pozostawił w drzwiach zawiadomienie o konieczności odebrania korespondencji w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej. Do [...] 2004 r. korespondencja nie została odebrana. W dniu [...] 2004 r. wpłynęło zażalenie mylnie nazwane odwołaniem.
Postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z [...] 2004 r. Nr [...] stwierdzono niedopuszczalność zażalenia na postanowienie, które nie zostało doręczone lub ogłoszone stronie. Postanowienie wywołuje skutki prawne, w tym możliwość wniesienia zażalenia, z chwilą jego doręczenia stronie. Z art. 125 § 1 kpa wynika obowiązek doręczenia postanowień, od których służy stronom zażalenie. W przypadku niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 kpa i 43 kpa pismo składa się w urzędzie właściwej gminy na okres siedmiu dni, w przypadku doręczenia pisma przez pracownika lub upoważnioną osobę lub organ (art. 44 § 1 kpa). Przepisy ustanawiają wiążącą kolejność miejsc, w których należy umieścić zawiadomienie. Spełniając wszystkie warunki określone w art. 44 kpa będzie możliwe ustalenie terminu doręczenia decyzji adresatowi. Z akt wynika, że doręczenie odbyło się niezgodnie z prawem, stąd nie można uznać jego skuteczności, gdyż pismo złożono wbrew dyspozycji art. 44 § 1 pkt 2 kpa w MOPS w C. zamiast w Urzędzie Miasta C.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżąca stwierdziła, że zażalenie nie zostało rozpatrzone z winy organu i całkowicie niezrozumiałe jest stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego wyrażone w zaskarżonym postanowieniu o niedopuszczalności zażalenia.
W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
W postępowaniach administracyjnych i sądowych obowiązuje zasada pisemności. Gwarancją realizacji tej zasady są przepisy o doręczeniach pism wydanych przez właściwe organy. Doręczenia mają charakter czynności materialno-technicznych i należą do obowiązków właściwych organów. Z momentem doręczenia pisma powstają określone w ustawie skutki prawne, gdyż od skuteczności doręczenia zależą obowiązki lub uprawnienia procesowe lub materialnoprawne stron czy uczestników postępowania. Przepisy szczegółowo określają sposoby doręczania. Dla wywołania określonego skutku prawnego istotny jest fakt doręczenia pisma adresatowi. Przewidziane w procedurze potwierdzenia otrzymania pisma czy domniemania dotyczące doręczenia mają wyłącznie znaczenie dowodowe przy ocenie daty rozpoczęcia lub zakończenia biegu terminu i możliwości dokonania określonych czynności. W żadnym wypadku nie decydują one o dopuszczalności, czy niedopuszczalności dokonania określonej czynności procesowej. O tym czy strona postępowania ma prawo do złożenia zażalenia decydują przepisy przewidujące zaskarżalność zawartych w postanowieniu rozstrzygnięć. W niniejszej sprawie podstawą zaskarżenia jest art. 152 § 2 kpa. Nie niweczy przyznanego uprawnienia fakt niewłaściwego doręczenia czy nawet niedoręczenia pisma. Wadliwość doręczenia, jeżeli faktycznie pismo dotarło do adresata może wyłącznie stwarzać problemy z ustaleniem daty doręczenia, gdyż z powodu braku potwierdzenia odbioru pisma lub możliwości skorzystania z odpowiedniego domniemania organ będzie musiał ustalić, w jakiej dacie pismo dotarło do adresata. W braku dowodów wskazujących na konkretną datę miarodajne będzie oświadczenie adresata.
Absolutnie niedopuszczalne jest przerzucenie odpowiedzialności i skutków wadliwego doręczenia na strony czy uczestników postępowania, a tym bardziej twierdzenie, o niedopuszczalności dokonania ustawowo zagwarantowanej czynności procesowej.
W rozpoznawanej sprawie nie ulega wątpliwości, że do skarżącej dotarło postanowienie, natomiast ustalenie, kiedy to miało miejsce należy do organu. Ta okoliczność będzie miała znaczenie z punktu widzenia oceny, czy zachowano termin do wniesienia zażalenia.
W tych okolicznościach uznając, że przy wydaniu zaskarżonego postanowienia doszło do naruszenia przepisów postępowania - art. 152 § 2 kpa, art. 129 § 2 kpa w zw. z art. 144 kpa, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 c u.p.s.a. orzekł jak w sentencji.