Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Owczarzak (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Grażyna Malinowska - Wasik Sędzia WSA Wojciech Jarzembski Protokolant Dominika Znaniecka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 18 grudnia 2007 r. sprawy ze skargi H. B. i J. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie nieważności postanowienia oddala skargę.
Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z [...] r. nr [...] odmówiono J. L. i H. B. wszczęcia postępowania w sprawie nieważności postanowienia z [...] r. nr [...], uznającego za nieuzasadnioną skargę na bezczynność organu w sprawie trwałego wyłączenia z ruchu samochodu ciężarowego.
W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził, że przy ocenie żądania nieważności orzeczenia, w pierwszej kolejności należy dokonać analizy warunków dopuszczalności wszczęcia postępowania w tym przedmiocie. Odwołując się do treści art. 126 k.p.a., który stanowi, że do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 107 § 2 - 5 oraz 109 -113, a do postanowień, od których przysługuje zażalenie - również art. 145 - 152 oraz 156 -159, organ stosując rozumowanie a contrario uznał, że do postanowień, od których zażalenie nie służy, nie stosuje się przepisów o stwierdzeniu nieważności (art. 156 -159 k.p.a.). Zgodnie z art. 141 § 1 k.p.a. zażalenie przysługuje na dane postanowienie tylko w przypadkach wskazanych w kodeksie postępowania administracyjnego. Katalog tych postanowień jest zamknięty i nie mieści się w nim postanowienie wydane w oparciu o art. 37 § 2 k.p.a. Wobec powyższego nie występuje formalnoprawny warunek uzasadniający wszczęcie postępowania o stwierdzenie nieważności postanowienia wydanego w trybie art. 37 § 2 k.p.a.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakwestionowano wydane orzeczenie. Zdaniem odwołujących się rażącym naruszeniem prawa jest podanie jako podstawy prawnej art. 37 § 2 k.p.a.. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu organ powinien wyznaczyć dodatkowy termin załatwienia sprawy i uznać zażalenie za uzasadnione. Nie podjęto żadnych kroków zmierzających do wyjaśnienia przyczyn przewlekłości postępowania ani nie zapobieżono naruszeniu terminów w przyszłości. Skutkiem tego jest naruszenie art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w przedmiocie prawa do wniesienia skutecznych środków odwoławczych. Ponadto działania składu orzekającego podlegają odpowiedzialności z art. 271 § 1 kodeksu karnego. Uniemożliwiono też wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz żądań w sprawie wyłączenia pracowników administracji publicznej z postępowania. Organ ponadto nie jest zdolny do bezstronnego i zgodnego z prawem załatwienia wniosku, a skarga na przewlekłość postępowania Prezydenta Miasta [...] w sprawie trwałego wyłączenia z ruchu samochodu ciężarowego jest zasadna.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy decyzją z [...] r., nr [...], organ nie uwzględnił zarzutów, utrzymując decyzję z [...] r. w mocy.
Rozpatrzenie sprawy o stwierdzenie nieważności nie dotyczy kwestii merytorycznych a ogranicza się do badania istnienia wad określonych w art. 156 § 1 k.p.a., zatem zarzut dotyczący przewlekłości postępowania nie zasługuje na uwzględnienie. Działając na wniosek, organ zobowiązany jest zbadać czy zachodzą przesłanki formalnoprawne warunkujące dopuszczalność wszczęcia postępowania w przedmiocie nieważności rozstrzygnięcia.
Powołując się na art. 126 k.p.a. organ podkreślił, ze stwierdzenie nieważności postanowienia dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy jest ono zaskarżalne zażaleniem wymienionym w kodeksie postępowania administracyjnego. W sprawie o stwierdzenie nieważności postanowienia, które na gruncie przepisów k.p.a. jest niezaskarżalne zażaleniem, uzasadniona jest odmowa wszczęcia postępowania.