Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Mieczysław Markowski, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia WSA Mirosław Wincenciak, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 marca 2014 r. sprawy ze skargi T. Sz.-D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego 1. oddala skargę; 2. przyznaje adwokatowi T. G. od Skarbu Państwa (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem wynagrodzenia za zastępstwo prawne skarżącej T. Sz.-D. wykonane na zasadzie prawa pomocy.-
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2013 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. (dalej zwane SKO) utrzymało w mocy trzy decyzje Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z. (dalej zwanego Dyrektorem MOPS) z dnia [...] września 2013 r. o numerach: [...], [...] oraz [...] w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w kwotach odpowiednio: - za okres od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. w kwocie 9000 zł wraz z ustawowymi odsetkami; za okres od 1 października 2009 r. do 30 września 2010 r. w kwocie 9000 zł wraz z ustawowymi odsetkami; - za okres od 1 października 2010 r. do 30 września 2011 r. w kwocie 9000 zł wraz z ustawowymi odsetkami.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Na mocy decyzji Dyrektora MOPS nr [...], [...] oraz [...] T. S.-D. (dalej jako skarżąca) nabyła prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego na jej dzieci E. K. D. i E. D. na roczne okresy od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r., od 1 października 2009 r. do 30 września 2010 r. oraz od 1 października 2010 r. do 30 września 2011 r., każdorazowo w wysokości 400,00 zł miesięcznie na syna oraz 350,00 zł miesięcznie na córkę.
Pismem z dnia 2[...] sierpnia 2011 r. Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w K. udzielił na wniosek skarżącej informacji, że zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych I. D., zmarł w miejscowości K., na terenie Niemiec w dniu [...].09.2008 r. Skarżąca przedstawiła powyższą informację w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Z. w dniu [...].09.2011 r. (zgodnie z pieczęcią wpływu). W związku z powzięciem tej informacji Dyrektor MOPS w wyniku wznowienia postępowania uchylił wyżej wskazane decyzje przyznające skarżącej świadczenia oraz odmówił przyznania świadczenia z funduszu alimentacyjnego za wskazane w nich okresy (decyzje z dnia [...] stycznia 2012 r., nr: [...], [...], [...].
Następnie w dniu [...] marca 2012 r. Dyrektor MOPS wydał decyzje nr: [...], [...]. oraz [...], na mocy których uznał za nienależnie pobrane z funduszu alimentacyjnego świadczenia ustalone uprzednio w kwotach i za okresy jak wyżej. Decyzje te, jak i decyzja SKO w Ł. z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...] utrzymująca je w mocy, zostały ostatecznie utrzymane w mocy wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt I OSK 2347/12, prawomocnie oddalającym skargę T. S. - D.
Decyzjami z dnia [...] września 2013 r., o numerach [...], [...] oraz [...]. Dyrektor MOPS orzekł o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń za okresy i w kwotach określonych jak wyżej. W wyniku odwołania skarżącej decyzje zostały poddane kontroli SKO w Ł., które decyzją z dnia [...] listopada 2013 r., nr [...] utrzymało je w mocy. W uzasadnieniu swojej decyzji organ II instancji wskazał na art. 2 pkt 7 lit. a i art. 23 ust. 1 i ust. 7 ustawy z dnia 7 września 2007 r. w sprawie pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012 r., poz. 1228), który definiuje nienależne świadczenie jako wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie albo wstrzymanie wypłaty świadczenia w całości lub w części. Jednocześnie osoba, która pobrała nienależnie świadczenia, jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi. Za okoliczność powodującą ustanie wypłaty świadczenia SKO uznało śmierć I. D. - dłużnika alimentacyjnego, w dniu [...] września 2008 r., potwierdzoną informacją Konsulatu Generalnego RP w K. W dalszej części uzasadnienia organ II instancji opisał dotychczasowe postępowanie podkreślając, że pozostają w obrocie prawnym decyzje o odmowie przyznania świadczenia z funduszu alimentacyjnego, jak też o uznaniu za nienależnie pobrane świadczenia wypłacone skarżącej. W związku z tym zasadne jest wydanie decyzji zobowiązującej skarżącą do zwrotu świadczeń. Organ administracji publicznej nie działa w tym zakresie w ramach uznania administracyjnego, a tym samym musi orzec o zwrocie świadczenia, jeżeli zaistnieją ku temu przesłanki ustawowe. Nie może mieć wpływu na jego decyzję subiektywna sytuacja materialna lub zdrowotna strony.