Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marek Leszczyński, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2019 r. sprawy ze skargi Z. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] grudnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oddala skargę
Skarga została wywiedziona na podstawie następujących okoliczności.
We wniosku z 17 września 2018 r. Z. L. zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. o umorzenie odsetek za opóźnienie od zadłużenia alimentacyjnego wynikającego z wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego na rzecz osób uprawnionych. Wniosek został uzasadniony trudną sytuacją finansową, która spowodowana została zmianą sytuacji dochodowej i rodzinnej. Wskazano, że wydatki rodziny wzrosły w związku z utrzymaniem syna A. urodzonego 9 sierpnia 2018 r. oraz, że żona wnioskodawcy - I. L. nie pracuje od czasu zajścia w ciążę.
Decyzją z [...] października 2018 r., nr [...], wydaną przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S., działającego z upoważnienia Prezydenta Miasta S., odmówiono umorzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji w pierwszej kolejności podniósł, że decyzją z [...] stycznia 2016 r. rozłożono na raty zadłużenie alimentacyjne ustalając kwotę miesięcznej raty na 250 zł. Wysokość raty została określona w kwocie wskazanej przez wnioskodawcę w podaniu o rozłożenie należności na raty. Wskazano, że zadłużenie z tytułu wypłaconego funduszu alimentacyjnego na dzień wydania przedmiotowej decyzji wynosi 45 590,45 zł. Na kwotę tę składa się należność główna w wysokości 28 411,44 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 17 179,01 zł.
Organ pierwszej instancji podniósł, że powstanie powyższego zadłużenia i obowiązek jego uregulowania jest następstwem zaniedbania, które polegało na nie wywiązywaniu się z obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci od kilku lat. Podkreślono, że umorzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od należności alimentacyjnych jest instytucją stosowaną w sytuacji wyjątkowej. W ocenie organu za szczególnie trudną sytuacją rodziny muszą przemawiać względy społeczne między innymi niepełnosprawność, wielodzietność, klęska żywiołowa, zdarzenie losowe. Dodatkowo organ jest zobowiązany wziąć pod uwagę fakt, że świadczenia pieniężne z funduszu alimentacyjnego pochodzą ze środków budżetowych.
Wskazano, że wnioskodawca prowadzi gospodarstwo domowe z żoną I. L., synem A. oraz córką I. L. D. P. Źródłem dochodu rodziny jest wynagrodzenie wnioskodawcy w kwocie 1.535,00 zł miesięcznie, kwota 457 zł z tytułu wynajmu pokoju, alimenty na rzecz D. w kwocie 500,00 zł oraz dochód z umowy zlecenia Dominiki, którego-wysokość waha się od 150,00 zł do 220,00 zł miesięcznie. Miesięczne wydatki to opłaty za: energię elektryczną w kwocie 221,70 zł, wodę- 239,89 zł, abonament telefoniczny - 99,99 zł wywóz śmieci - 85,00 zł, podatek- 43,00 zł, kredyt 91,23 zł, oraz rata za zadłużenie alimentacyjne wobec MOPR w S. w kwocie 250 zł.
W ocenie organu środki finansowe, którymi dysponuje wnioskodawca nie pozwalają na jednorazową spłatę zadłużenia, jednak pomimo tego, że sytuacja materialno-bytowa jest trudna, to jest stabilna i w związku z tym istnieje możliwość systematycznej spłaty zadłużenia. Rodzina wnioskodawcy dysponuje źródłem dochodu. Organ podniósł, że umorzenie zadłużenia prowadziłoby do przerzucania obowiązku utrzymania dzieci na wszystkich podatników, a zatem sprzeciwia się temu interes społeczny. Wywiedziono, że fakt wypłaty przez organ świadczeń alimentacyjnych nie zwolnił wnioskodawcy z obowiązku alimentacyjnego. Skoro nie wywiązywał się on z wynikających zobowiązań łożenia alimentów, to powinien mieć świadomość, że zadłużenie będzie wzrastać i powinien liczyć się z koniecznością spłaty tych należności. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której ojciec nie poczuwa się do obowiązku utrzymania własnych dzieci, a ciężar ich utrzymania spoczywa tylko na matce.