Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 02 kwietnia 2009 r. sprawy ze skargi Polskiego Związku Działkowców Okręgowego Zarządu P. w B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie zastosowania środka egzekucyjnego polegającego na odebraniu nieruchomości - oddala skargę.-
Zaskarżonym postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] utrzymano w mocy postanowienie Prezydenta Miasta B. z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie zastosowania środka egzekucyjnego polegającego na odebraniu nieruchomości.
U podstaw podjętego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia.
W ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, Prezydent Miasta B. postanowieniem z dnia [...] marca 2008 r. zastosował środek egzekucyjny polegający na odebraniu nieruchomości położonej w B. przy ul. C. w obr.10, oznaczonej jako działka o numerze geod. [...], o pow. 29,9589 ha. Jednocześnie określono, że powyższy środek egzekucyjny zostanie zastosowany po bezskutecznym upływie terminu na dobrowolne wykonanie obowiązku, który wynosi 7 dni od daty doręczenia postanowienia. Jako podstawę prawną obowiązku wskazano prawomocną decyzję Geodety Miejskiego z dnia
[...] grudnia 1985 r. nr [...] w sprawie likwidacji czasowego ogrodu działkowego, położonego przy ul. C. w B. Organ ustalił też - na podstawie art. 64a § 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) - opłatę za wydanie postanowienia o wezwaniu zobowiązanego do wykonania obowiązku w wysokości - 6,80 zł.
W zażaleniu na to postanowienie, Okręgowy Zarząd P. PZD wniósł o jego uchylenie i umorzenie w tym zakresie postępowania w sprawie, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i odstąpienie od odebrania nieruchomości do czasu rozpatrzenia przez WSA w B. jego skargi z dnia
28 marca 2008 r. Zdaniem skarżącego organ rażąco naruszył art. 142 i art. 143 § 1 w zw. z art. 1 a pkt 4 i 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, poprzez wydanie postanowienia z naruszeniem ustawowej kompetencji zastrzeżonej dla egzekutora, a nie dla organu egzekucyjnego. Ponadto podniesiono zarzut błędnego określenia Okręgowego Zarządu P. PZD jako zobowiązanego do wydania nieruchomości oraz zarzut braku wymagalności obowiązku do czasu rozstrzygnięcia przez WSA w B. skargi na postanowienie Kolegium z dnia [...] marca 2008 r. w zakresie wniosku o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego (art. 33 pkt 4 i 2 w/w ustawy).
W następstwie rozpoznania powyższego zażalenia, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. orzekło o utrzymaniu w mocy rozstrzygnięcia organu
I instancji. Kolegium podkreśliło, iż przedmiotem sprawy jest postanowienie organu egzekucyjnego o zastosowaniu środka egzekucyjnego. W myśl zaś art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(Dz. U. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w tym akcie prawnym, przy czym korzysta ze środków egzekucyjnych, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku, a spośród kilku takich środków, najmniej uciążliwych dla zobowiązanego.
Dalej wyjaśniono, iż w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym obowiązków o charakterze niepieniężnym ustawa wymienia środki egzekucyjne, takie jak: grzywnę w celu przymuszenia, wykonanie zastępcze, odebranie rzeczy ruchomej, odebranie nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń, przymus bezpośredni. Zgodnie z art. 141 § 1 w/w ustawy, jeżeli egzekwowany jest obowiązek wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu mieszkalnego lub użytkowego albo innego pomieszczenia, stosuje się środek egzekucyjny prowadzący do odebrania zobowiązanemu nieruchomości albo usunięcia zobowiązanego z zajmowanego lokalu lub pomieszczenia, w celu wydania tej nieruchomości lub opróżnionego lokalu (pomieszczenia) wierzycielowi. Dotyczy to również obowiązku wydania nieruchomości na oznaczony okres czasu. Stosownie zaś do treści § 2 tego artykułu egzekucję prowadzi się przeciw zobowiązanemu, członkom jego rodziny i domownikom oraz innym osobom zajmującym nieruchomość lub lokal (pomieszczenie), które mają być opróżnione i wydane. W myśl natomiast art. 142 i 143 § 1 ustawy odebrania nieruchomości lub opróżnienia lokalu i pomieszczeń dokonuje egzekutor, wyznaczony przez organ egzekucyjny. Egzekutor przystępując do czynności egzekucyjnych doręcza zobowiązanemu: 1) odpis tytułu wykonawczego zgodnie z art. 32; 2) postanowienie organu egzekucyjnego o wezwaniu do wykonania obowiązku wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu (pomieszczenia) określonego w tytule wykonawczym, z zagrożeniem, że w razie niewykonania obowiązku zostanie zastosowany środek egzekucyjny w celu odebrania nieruchomości lub opróżnienia lokalu (pomieszczenia). Nadto podkreślono, iż działania organu egzekucyjnego mają charakter formalno - procesowy i są konsekwencją niewykonania decyzji o charakterze merytorycznym. Organ egzekucyjny nie bada decyzji merytorycznej kształtującej prawo pod względem jej zgodności z prawem, lecz tylko podejmuje działania przy zastosowaniu obowiązujących przepisów prawa do jej wykonania.