Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Sędziowie sędzia WSA Marek Leszczyński (spr.),, sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant starszy sekretarz sądowy Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 maja 2017 r. sprawy ze skargi M. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego oddala skargę
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...], utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] listopada 2016 r., nr [...], odmawiającej M. P. przyznania świadczenia wychowawczego na kolejne dziecko w rodzinie - M. P.
Decyzja SKO w B. wydana została przy następujących ustaleniach stanu faktycznego i ocenie prawnej sprawy.
W dniu [...] października 2016 r. M. P. złożył wniosek do Ośrodka Pomocy Społecznej w B. w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na kolejne jego dziecko w jego rodzinie, tj. M. P.
Prezydent Miasta B. decyzją z dnia [...] listopada 2016 r., nr [...], odmówił M. P. przyznania świadczenia wychowawczego na córkę M. P., w kwocie 500 zł miesięcznie, za okres od 1 października 2016 r. do 30 września 2017 r. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że wnioskodawca nie spełnia przesłanek do przyznania ww. świadczenia określonych w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Z dokumentacji dołączonej do akt sprawy wynika bowiem, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w B. z dnia [...] kwietnia 2006 r., sygn. akt [...], został orzeczony rozwód wnioskodawcy z B. S., natomiast miejsce pobytu K. P. i Z. P. - ich córek, zostało ustalone przy matce, z ustaleniem dla wnioskodawcy osobistych kontaktów z dziećmi. Nie orzeczono jednak opieki naprzemiennej nad ww. dziećmi, a zatem w świetle wyżej cytowanych przepisów prawa, ww. dzieci nie zaliczają się do członków rodziny wnioskodawcy.
Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. P.
SKO w B. decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...], utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że M. P. jest dzieckiem wnioskodawcy z drugiego małżeństwa, zaś wnioskodawca do składu swojej rodziny zaliczył także córki z poprzedniego związku małżeńskiego. W ocenie organu, w stanie faktycznym sprawy, jest to niedopuszczalne.
Dalej organ wskazał, że nabywanie prawa do świadczenia wychowawczego oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia określają przepisy ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r., poz. 195). Organ przedstawił następnie i szczegółowo omówił te przepisy. Wskazał m.in., że świadczenia te przysługują na pierwsze oraz na kolejne dzieci w rodzinie, a ponadto określił, kto jest członkiem rodziny. Powołał się też na treść art. 2 pkt 16 ustawy, z którego wynika, że w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, dziecko zalicza się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców. W związku z powyższym, w ocenie organu, może mieć miejsce sytuacja, w której te samo dziecko w obu rodzinach będzie pierwszym dzieckiem.
Zdaniem organu pojęcie opieki naprzemiennej nie zostało zdefiniowane ani w ustawie, ani w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Bez wątpienia jednak opieka naprzemienna to opieka sprawowana przez oboje rodziców, z których żaden nie ma ograniczonej władzy rodzicielskiej. Ta forma pieczy nad dzieckiem jest możliwa zarówno w przypadku zgodnego wniosku rozwodzących się rodziców, na podstawie ich porozumienia (tzw. planu wychowawczego), jak i może zostać orzeczona przez sąd w przypadku braku takiego porozumienia. Wynika to z przyjęcia ustawy o zmianach do ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz kodeks postępowania cywilnego z dnia 25 czerwca 2015 r., które weszły w życie w dniu 29 sierpnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 1062). W przypadku braku porozumienia rozwodzących się rodziców sąd w pierwszej kolejności orzeka o ich wspólnym wykonywaniu władzy rodzicielskiej, a jedynie w przypadku gdy dobro dziecka za tym przemawia, władza rodzicielska jednego z rodziców może być ograniczona do określonych uprawnień i obowiązków. W art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zapisano, iż sąd musi uwzględnić "prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców". Sąd może także orzec, nawet przy braku zgody jednego z rodziców, że dziecko będzie mieszkać naprzemiennie u każdego z nich.