Ewidencja gruntów z założenia ustawodawcy być powinna jedynie odzwierciedleniem aktualnego stanu prawnego dotyczącego nieruchomości, o którym to stanie prawnym przesądzają orzeczenia sądowe, akty notarialne, ostateczne decyzje administracyjne lub inne dokumenty posiadające moc dowodową dla ustalenia prawa własności.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA E. Trykoszko (spr.), Sędziowie NSA G. Gryglaszewska, S. Prutis, Protokolant A. Bazydło, po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2004 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w B. z dnia [...] sierpnia 2003 r. Nr [...] w przedmiocie wprowadzenia zmiany w operacie ewidencji gruntów 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.-
Skarga została wywiedziona na tle następujących zdarzeń faktycznych i prawnych.
O.L. wystąpiła we wrześniu 2000r. do Starosty Powiatowego w S. z wnioskiem o wprowadzenie zmiany w operacie ewidencji gruntów obrębu U., gmina J., poprzez wpisanie jej jako właścicielki gospodarstwa rolnego o powierzchni 26 ha oraz nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym 95 o powierzchni 0,15 ha. Decyzją z dnia [...] października 2001r. organ I instancji odmówił wprowadzenia zmiany. W uzasadnieniu decyzji stwierdził, że wnioskodawczyni wykazała, że jest spadkobierczynią A.K. Jego gospodarstwo rolne jednak - jak ustalił organ - zostało przejęte na Skarb Państwa w trybie dekretu z 6 września 1944r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, a konkretnie przepisu art. 2 ust. 1 pkt "b" tego dekretu o przeznaczeniu na cele reformy rolnej nieruchomości ziemskich będących własnością obywateli Rzeszy Niemieckiej, nie Polaków i obywateli polskich narodowości niemieckiej. Nieruchomości te - jak stwierdził organ - przechodziły na własność Państwa z mocy prawa, bez żadnego wynagrodzenia a tryb postępowania w tym przedmiocie nie przewidywał wydania decyzji administracyjnej.
Parcelacji gruntów poniemieckich we wsi U. gm. K. (obecnie J.) dokonała komisja podziału ziemi w dniu [...] stycznia 1945r., a projekt parcelacji został zatwierdzony przez Pełnomocnika Powiatowego do Spraw Reformy rolnej. Wydana została również decyzja Starostwa Powiatowego S. z dnia [...] listopada 1948r. w przedmiocie zatwierdzenia klasyfikacji i szacunku rozparcelowanych gruntów.
Obecnie z przejętego gospodarstwa mienie komunalne Gminy J. stanowią grunty oznaczone numerami działek 92, 98, 99, 323/2, 97 i część dz. 59/2 o pow. około
2, 50 ha. Pozostałe grunty rolne zostały trwale rozdysponowane na rzecz rolników indywidualnych a grunty pod wodami (dz. 93, 96, 72 i część dz. 94 i dz. 168) oraz działka nr 95 o pow. 0,15 ha pozostały własnością Skarbu Państwa.
Z uwagi na to, że przedłożone przez wnioskodawczynię postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po A.K. nie stanowi o tym, że do spadku po nim weszły grunty wymienione przez O.L. - przejęte przez Skarb Państwa - brak było podstaw do wprowadzenia zmiany w operacie ewidencji gruntów.
Od tej decyzji w części dotyczącej odmowy wprowadzenia zmiany w rejestrze gruntów w stosunku do działki Nr 95 o powierzchni 0,15 ha (tzw. młyńskiej) odwołała się O.L. W odwołaniu O.L. powołała się na pismo Archiwum Państwowego w S. z [...] sierpnia 2001r. stwierdzające fakt wpisania jej ojca A.K. w księdze wieczystej Nr 162, założonej dla osady U. jako właściciela części osady Nr 12, położonej we wsi U. o powierzchni 32 morg i 125 prętów oraz młynem wodnym, które to pismo organ I instancji zignorował. Stwierdziła przy tym, iż brak jest dokumentu potwierdzającego przejęcie spornych gruntów jej ojca przez Skarb Państwa w trybie dekretu z 1944r. Stąd stanowisko, iż sporne nieruchomości są własnością Skarbu Państwa jest bezpodstawne a wpis Skarbu Państwa do ewidencji gruntów nie znajduje żadnego prawnego uzasadnienia. Stwierdziła też, że w stosunku do gruntów innych niż działka młyńska, bezprawnie rozdysponowanych na rzecz rolników i gminy, będzie dochodziła na drodze sądowej odszkodowania, natomiast w trybie administracyjnym domaga się wpisania jej jako właścicielki działki z młynem wodnym tj. działki Nr 95 o powierzchni 0,15 ha.