Użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności" oznacza, że wymienione w przepisie art. 39 ust.2 ustawy z dnia 12.03.2004 r. - o pomocy społecznej potrzeby nie są katalogiem zamkniętym, tylko przykładowym. Zatem, w zależności od konkretnej sytuacji osoby ubiegającej się o zasiłek celowy, mogą wystąpić inne "niezbędne potrzeby bytowe" wymagające zaspokojenia.
Pod pojęciem "zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej", o jakiej stanowi art. 39 ust.1 ustawy o pomocy społecznej, należy rozumieć także dążenie do utrzymania substancji mieszkaniowej osoby ubiegającej się o zasiłek celowy na pokrycie zaległości czynszowych, powstałych bez jej winy, a z powodu jej ubóstwa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Ireneusz Henryk Darmochwał, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.),, sędzia NSA Janusz Lewkowicz, Protokolant Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 lipca 2006 r. sprawy ze skargi R. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Burmistrza Miasta S. z dnia [...].02.2006r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia [...].03.2006r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Burmistrza przez Ośrodek Pomocy Społecznej w S., odmawiającą R. B. przyznania zasiłku celowego na spłatę zaległości czynszowych w spółdzielni mieszkaniowej.
Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco:
R. B. wystąpił do Ośrodka Pomocy Społecznej w S.
z wnioskiem o przyznanie kwoty 1.400 zł w celu opłacenia zaległego czynszu. Organ I instancji ustalił, że wnioskodawca posiada dochód miesięczny w kwocie
461 zł i spełnia kryterium dochodowe, uzasadniające przyznanie zasiłku celowego. Jednakże nie spełnia przesłanki wynikającej z art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004r. nr 64, poz. 593 ze zm.) a mianowicie celu, na jaki miałby być zasiłek przyznany. Zdaniem organów obydwu instancji w pojęciu "niezbędnej potrzeby bytowej" nie mieści się możliwość udzielenia zasiłku w celu pokrycia zaległości czynszowych. Organy powołały, na poparcie swego stanowiska, wyrok NSA z dn. 15.10.1996r. (SA/Ka 2772/95 pub. Pr. Pracy 1997/5/45), w którym Sąd stwierdził, że spłata zadłużenia z tytułu czynszu mieszkaniowego nie może być uznana za niezbędną potrzebę bytową uzasadniającą przyznanie zasiłku celowego, albowiem byłoby to w gruncie rzeczy świadczeniem pomocy dla spółdzielni mieszkaniowej.
W skardze, wywiedzionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, R. B. przedstawił swoją trudną sytuację życiową. Podał, że niska renta nie wystarcza na opłacanie czynszu mieszkaniowego, ponieważ jest osobą niepełnosprawną, musi wykupić żywność, opłacić leki, zapłacić za energię elektryczną. Przedłożył pismo Spółdzielni Mieszkaniowej w S. wzywające do zapłaty zaległego czynszu pod rygorem skierowania pozwu o eksmisję. Wnosił o uchylenie decyzji organów obydwu instancji.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. wnosiło o oddalenie skargi, podając dotychczasową argumentację.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
Organy nie kwestionują, że R. B. spełnia przesłanki ustawowe do uzyskania zasiłku celowego, w tym - kryterium dochodowe, lecz cel, na jaki zasiłek miałby być przyznany nie mieści się (zdaniem organów) w pojęciu "niezbędnej potrzeby bytowej" w aspekcie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 12.03.2004r.
o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.). Zauważyć należy, że przepis art. 39 w/w ustawy stwarza możliwości przyznania zasiłku celowego, jako świadczenia fakultatywnego, uzależnionego od tzw. uznania administracyjnego. Oznacza to, że organ nie jest obowiązany, lecz może przyznać świadczenie po uprzedniej, wnikliwej ocenie sytuacji materialnej, rodzinnej, życiowej skarżącego z jednej strony, z drugiej zaś - uzależnia przyznanie zasiłku od zasobów finansowych ośrodka pomocy społecznej.
Art. 39 ust. 2 ustawy wyjaśnia, co należy rozumieć pod pojęciem "niezbędnej potrzeby bytowej" i zawiera następujące sformułowanie: "zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu".