Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marek Leszczyński, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, asesor sądowy WSA Elżbieta Lemańska (spr.), Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 sierpnia 2018 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Z. na uchwałę Rady Gminy S. z dnia [...] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie uchwalenia Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały wraz z załącznikiem stanowiącym "Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S." w całości.
Uchwałą z dnia [...] października 2015 r. nr [...] Rada Gminy S. przyjęła "Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S.". Uchwała została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa P. z dnia [...] listopada 2015 r. pod pozycją [...] i weszła w życie z dniem [...] listopada 2015 r.
Prokurator Rejonowy w Z. zaskarżył do sądu administracyjnego powyższą uchwałę. W skardze zarzucił istotne naruszenie prawa, tj. art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2015 r., poz. 139 ze zm.), dalej: ustawa, poprzez uznanie, że przepisy te stanowiły podstawę do nałożenia, w drodze uchwały rady gminy, obowiązku ponoszenia opłat za podłączenie do sieci wodociągowej. Wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały w zakresie § 16 ust. 1 i 2 Regulaminu.
Uzasadniając zarzuty skargi Prokurator wskazał, że obowiązek ponoszenia ciężarów publicznych może być nałożony jedynie w drodze ustawy, o czym stanowi art. 84 Konstytucji RP. Tymczasem nie obowiązują przepisy ustawowe, które zezwalałyby gminie na wprowadzenie opłat za przyłączenie do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej. Nielegalne są zatem, zdaniem Prokuratora powołującego się w tej kwestii na orzecznictwo sądów administracyjnych, wszelkie zapisy w regulaminach dostarczania wody i odprowadzania ścieków nakładające na odbiorców opłaty za możliwość podłączenia do gminnych urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych. Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności § 16 ust. 1 i 2 Regulaminu stanowiącego załącznik do uchwały, ustanawiającego pobieranie opłat za przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej.
W odpowiedzi na skargę organ powołał się na uchwałę Rady Gminy S. z dnia [...] maja 2018 r. nr [...] w sprawie rozpatrzenia skargi, w której § 1 wskazano, że "uwzględnia się skargę Prokuratora Rejonowego w Z. [...] poprzez przygotowanie projektu nowego Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S. celem przekazania do zaopiniowania urzędowi regulacyjnemu". W uzasadnieniu tej uchwały wskazano, że zgodnie z art. 19 ustawy, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2180), dotychczasowe regulaminy obowiązują do dnia wejścia w życie nowych regulaminów, a dokonywanie zmian w tracących moc regulaminach jest pozbawione podstawy prawnej. Organ podkreślił, że jedyną dopuszczalną formą wprowadzenia nowych regulacji do uchwały w sprawie regulaminu dostarczania wody jest zastąpienie dotychczas obowiązującej regulacji nowym aktem prawnym. Zdaniem organu, pozbawione podstaw prawnych jest nowelizowanie aktu prawnego tylko czasowo utrzymanego w mocy.
W piśmie z dnia 25 maja 2018 r. Prokurator podtrzymał skargę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżona uchwała podlega stwierdzeniu nieważności w całości.
W sprawie niniejszej skargę wniósł Prokurator, zaś przedmiotem skargi jest uchwała "w sprawie uchwalenia Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S." wprowadzająca "Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy S.". Została ona podjęta na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2015 r., poz. 139 ze zm.), dalej: ustawa, w brzmieniu tych przepisów obowiązującym w dniu 30 października 2015 r., tj. w dniu podejmowania uchwały. Także zatem i sąd, kontrolując legalność uchwały, jest zobowiązany czynić to na datę jej podejmowania. Nadto, stwierdzenie nieważności aktu prawa miejscowego ma charakter deklaratoryjny, działający z mocą wsteczną (ex tunc), a więc od daty wydania aktu obarczonego wadą nieważności. Dla oceny wadliwości aktu nie są więc istotne przepisy prawa materialnego z daty stwierdzenia jego nieważności, lecz przepisy obowiązujące w dacie jego wydania. Dlatego też sąd uwzględnił brzmienie przepisów stanowiących podstawę prawną podjęcia uchwały, z daty jej podjęcia.