Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska,, sędzia WSA Marek Leszczyński, Protokolant starszy sekretarz sądowy Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 lutego 2018 r. sprawy ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego oddala skargę
U podstaw podjętego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia.
J. G. (dalej powoływany jako: "skarżący") wystąpił w dniu [...] kwietnia 2017 r. do Ośrodka Pomocy Społecznej w W. z wnioskiem o przyznanie zasiłku celowego na: dojazdy do gabinetu rehabilitacyjnego w celu dokończenia przepisanych zabiegów, dojazdy do lekarzy, w tym rodzinnego, na zakup potrzebnej bielizny, na zakup benzyny, oleju do piły spalinowej, zakup łańcucha, zakup odzieży i obuwia, na dojazdy do lekarzy specjalistów, w tym do Poradni Chorób Zawodowych w B., na zakup okularów i na zakup czterech ton węgla. Swój wniosek uzasadniał trudną sytuacją finansową i materialną.
W wyniku rozpoznania powyższego wniosku, Wójt Gminy W. decyzją z dnia [...] maja 2017 r. nr [...] odmówił skarżącemu przyznania wnioskowanego zasiłku.
Organ pierwszej instancji wskazał, że w dniu [...] kwietnia 2017 r. J. G. po raz kolejny zwrócił się o przyznanie pomocy, co do której kilkukrotnie otrzymał już decyzję odmowną z powodu przekroczenia kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. W związku ze złożonym kolejnym wnioskiem, w dniu [...] maja 2017 r. podjęto próbę przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w asyście Policji (z uwagi na wcześniejsze, stwarzające zagrożenie zachowania strony), jednakże J. G. nie wyraził na wywiad zgody. Z uwagi na to, że odmowa przeprowadzenia wywiadu środowiskowego może być - zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej - powodem negatywnego rozpoznania wniosku, wydano decyzję odmowną ze względu na brak współdziałania wnioskodawcy z organem pomocy społecznej. Dodatkowo wyjaśniono, że zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej decyzję w przedmiocie świadczeń z pomocy społecznej wydaje się po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego. Odmowa zgody na wywiad, jak też na jego aktualizację, powoduje niemożność uwzględnienia wniosku.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. G., który zarzucił wydanie jej z naruszeniem prawa i przy sformułowaniu kłamliwych i pomawiających jego osobę twierdzeń. Wyjaśnił, że w sprawie błędnie wyliczono dochód, tj. uwzględniono dochód z gospodarstwa rolnego, który utracił, a nie uwzględniono jego rzeczywistego dochodu. Zaprzeczył, jakoby kiedykolwiek odmówił przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, natomiast oświadczył, że nie zgodzi się na wejście do jego prywatnego domu funkcjonariuszy Policji, bowiem "nie jest przestępcą".
Decyzją z dnia [...] lipca 2017 r. znak [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. Organ wyjaśnił zasady orzekania w przedmiocie świadczeń z pomocy społecznej wynikające z art. 4, art. 11 ust. 2, art. 106 ust. 4 i art. 107 ust. 3a, 3b i 4a ustawy o pomocy społecznej i podkreślił obowiązek współdziałania z organem pomocy społecznej osób w trudnej sytuacji życiowej ubiegających się o świadczenia. Zdaniem Kolegium, mogą stanowić powód odmowy przyznania świadczeń z pomocy społecznej lub ich wstrzymania następujące okoliczności stanowiące brak współdziałania z organem: odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną, odmowa wykonywania prac społecznie użytecznych, nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego. Jak wskazało Kolegium, obligatoryjnym elementem postępowania o świadczenie z pomocy społecznej jest przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, który może zostać przeprowadzony w asyście Policji. Odmowa zgody na przeprowadzenie wywiadu jest podstawą do odmowy przyznania świadczenia. Zdaniem Kolegium, taka sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie, w której wnioskodawca nie wyraził zgody na przeprowadzenie wywiadu przez pracowników socjalnych w asyście Policji. Tymczasem, jak podkreślił organ, asysta Policji nie stanowi presji na stronę i nie mogła stanowić uzasadnionej podstawy odmowy zgody na przeprowadzenie wywiadu, zwłaszcza że aktualnie możliwość współdziałania pracowników socjalnych z funkcjonariuszami Policji w trakcie przeprowadzenia wywiadu wynika z art. 107 ust. 3a i 3b ustawy o pomocy społecznej.