Dopuszczalne procedurą administracyjną odebranie pisma organu nie przez stronę, ale przez osoby wymienione w art. 43 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) nie jest równoznaczne ze skierowaniem pisma do strony niebędącej stroną postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia WSA Mirosław Wincenciak, Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 stycznia 2010 r. sprawy ze skargi E. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie rozłożenia na raty przypisanej do zwrotu należności i odmowy umorzenia odsetek - oddala skargę.-
Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności.
Decyzją z dnia [...].04.2009r. Burmistrz Z. orzekł o obowiązku zwrotu przez skarżącą E. T. kwoty 1924 złotych stanowiącej nienależnie pobrane świadczenia rodzinne, wraz z ustawowymi odsetkami wskazując w decyzji kwoty świadczeń do zwrotu za poszczególne miesiące i daty, od których podlegają zwrotowi odsetki ustawowe od poszczególnych kwot. Decyzja powyższa nie była przedmiotem odwołania i stała się ostateczna. Natomiast skarżąca wnioskiem z dnia 4.05.2009r. (który wpłynął do organu w dniu 6.05.2009r.) zwróciła się do burmistrza o umorzenie nienależnie pobranych świadczeń i odsetek z uwagi na złą sytuację finansową i rodzinną. Decyzją z dnia [...].06.2009r. organ I instancji odmówił umorzenia kwoty głównej i odsetek. Jednocześnie w tym samym dniu wpłynął do organu kolejny wniosek skarżącej o "odstąpienie naliczania odsetek i zastosowanie systemu ratalnego przy spłacie należności głównej". Od decyzji z dnia z [...].06.2009r. skarżąca się nie odwoływała.
Decyzją z dnia [...].07.2009r. organ I instancji rozłożył na raty spłatę należności głównej przypisanej do zwrotu przez skarżącą i jednocześnie odmówił umorzenia odsetek. W decyzji powołał się na art. 5 i 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Skarżąca wniosła odwołanie od tej decyzji. Decyzją z dnia [...].08.2009r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. po rozpatrzeniu odwołania skarżącej, dokonało korekty decyzji pierwszoinstancyjnej w zakresie rozłożenia na raty należności głównej przypisanej do zwrotu, aktualizując terminy spłat poszczególnych rat (pkt I decyzji SKO) i utrzymało w mocy decyzję organu I instancji w pozostałym zakresie nie podzielając zarzutów odwołania. SKO podkreśliło, że skarżąca nie przedłożyła dowodów potwierdzających trudną sytuację materialną rodziny mimo wysłania do niej wezwania przez organ I instancji. Stwierdziło, iż umorzenie odsetek od należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, jest możliwe w sytuacjach szczególnie uzasadnionych, których istnienia strona nie wykazała.
W skardze wywiedzionej do sądu administracyjnego na powyższą decyzję E. T. zarzuciła, iż nie doręczono jej wezwania do dołączenia dokumentacji obrazującej sytuację finansową i rodzinną, ponieważ organ korespondencję doręczył sąsiadowi. Takie postępowanie organu czyni decyzję wadliwą. Powtórzyła tez dotychczasowe stwierdzenie, że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje;
Skarga podlegała oddaleniu albowiem zaskarżona decyzja nie narusza prawa materialnego, a prawo procesowe jedynie w stopniu pozostającym bez wpływu na sposób rozstrzygnięcia sprawy i nie w zakresie naruszeń zarzuconych przez skarżącą.
Niej jest trafne stanowisko skarżącej, iż w postępowaniu administracyjnym zakończonym zaskarżoną decyzją miało miejsce niezgodne z procedurą administracyjną doręczanie stronie korespondencji z organu. Prawdą jest, że przesyłkę zawierającą wezwanie do przedłożenia przez skarżącą dowodów potwierdzających zasadność wniosku z dnia 5.06.2009r. (o rozłożenie spłaty należności głównej na raty i umorzenie odsetek), odebrał sąsiad skarżącej o nazwisku S. (vide: zwrotne potwierdzenie doręczenia przesyłki - k. 81 akt administracyjnych). Okoliczność powyższa nie świadczy jednak o wadliwości doręczenia przesyłki. Zgodnie z art. 43 kpa w przypadku nieobecności adresata, pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli te osoby podjęły się oddania pisma adresatowi. Fakt powołania się przez stronę na okoliczność odebrania przez sąsiada jednego z pism organu, kierowanych do strony w toku postępowania administracyjnego, dowodzi, iż przesyłka ta dotarła do adresatki tj. skarżącej. Dopuszczalne procedurą administracyjną odebranie pisma organu nie przez stronę, ale przez inne osoby, wymienione w art. 43 kpa, nie jest równoznaczne ze skierowaniem pisma do osoby, niebędącej stroną postępowania. Adresatem wezwania do przedłożenia dowodów uzasadniających prośbę o zastosowanie ulg w spłacie należności, nie był sąsiad S., ale skarżąca, która w dniu 5.06.2009r. złożyła kolejny wniosek o przyznanie ulgi w spłacie należności, tym razem o umorzenie odsetek oraz rozłożenie na raty spłaty należności głównej. Jedynie z powodu nieobecności skarżącej w domu, doręczyciel zdecydował się na pozostawienie przesyłki u sąsiada, który podjął się oddania tej przesyłki stronie. W skardze wniesionej do sądu skarżąca bezzasadnie "zrównuje" doręczenie zastępcze określone w art. 43 kpa ze skierowaniem pisma organu nie do strony danego postępowania. Nie przytacza przy tym żadnych okoliczności, które mogłyby podważyć skuteczność doręczenia pisma tj. nie uprawdopodabnia błędu doręczyciela w uznaniu niemożności doręczenia pisma bezpośrednio stronie poprzez twierdzenie, że w dniu odebrania przesyłki przez sąsiada była obecna w miejscu zamieszkania (ona lub dorosły domownik). Zauważyć też należy, że ewentualne uchybienie w doręczeniu wezwania do przedstawienia dowodów uzasadniających prośbę o zastosowanie ulg w spłacie należności, mogłoby uzasadniać uchylenie przez sąd decyzji tylko w przypadku jednoczesnego wykazania przez stronę, iż uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd administracyjny ma bowiem kompetencję do uchylenia zaskarżonej decyzji wyłącznie w sytuacji, gdy uchybienia proceduralne mogły mieć wpływ na wynik sprawy, bądź przybierają postać naruszeń procesowych dających podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (vide: art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" i "b" ustawy Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi). Takiej zależności skarżąca nie wykazuje.