Ocena przyczyn pozostawania bez dochodów osoby ubiegającej się o przyznanie pomocy społecznej, nawet przy długotrwałym stanie takiej sytuacji i permanentnym ubieganiu się o pomoc w formie zasiłków oraz przekonaniu organu, iż do trudnej sytuacji życiowej wnioskującego o pomoc przyczynia się jego postawa - nie zwalnia organu pomocy społecznej od każdorazowego pełnego badania przesłanek mających wpływ na przyznanie bądź odmowę przyznania żądanego wsparcia. Każdorazowo należy dokonać oceny sytuacji faktycznej według aktualnego na datę orzekania stanu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Stanisław Prutis, Sędziowie sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.), Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 15 stycznia 2009 r. sprawy ze skargi L. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] września 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku okresowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta B. z dnia [...] lipca 2008 roku numer [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.-
Decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. znak [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta B. przez Kierownika Działu Specjalistycznego Poradnictwa Socjalnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. odmówiono przyznania L. Z. świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku okresowego.
W uzasadnieniu wywiedziono, że na podstawie wywiadu środowiskowego ustalono u wnioskodawcy sytuację życiową kwalifikującą go formalnie do przyznania pomocy społecznej z uwagi na brak dochodu przekraczającego kwotę 477 zł oraz trudną sytuację zdrowotną wywołaną długotrwałą chorobą. Ustalono również, że w/w zamieszkuje w użyczonym przez siostrę pokoju w podpiwniczeniu domu. Jak wskazał organ, decyzja odmowna wynika natomiast z przemawiających na niekorzyść wnioskodawcy okoliczności w postaci utraty statusu osoby bezrobotnej z powodu odmowy podjęcia proponowanego zatrudnienia i niezgłoszenia się w określonym terminie do PUP, jak również braku współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu własnej trudnej sytuacji życiowej. Wskazano, że w/w odmówił podjęcia pracy z uwagi na to, że - jego zdaniem - nie odpowiadała wyuczonemu zawodowi i była niezgodna z prawem z uwagi na brak obowiązku odprowadzania składek emerytalno-rentowych. Powyższych argumentów organ nie podzielił podnosząc, że proponowane zatrudnienie miało na celu aktywizację osoby długotrwale bezrobotnej i ułatwiało w przyszłości podjęcie pracy na podstawie umowy o pracę. Jak wskazał organ, pomimo powoływania się przez wnioskodawcę na stale pogarszającą się sytuację zdrowotną i konieczność korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej, co ma miejsce od 1999 r. - w/w przez długi czas nie podejmował inicjatywy uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a złożony w tym przedmiocie w kwietniu 2008 r. wniosek został załatwiony negatywnie. Świadczy to o uporczywym niewywiązywaniu się z obowiązku współdziałania w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, pomimo wielokrotnie kierowanych do w/w przez pracowników socjalnych pouczeń o konieczności podejmowania takiej współpracy.
Organ wyjaśnił również wynikające z ustawy o pomocy społecznej ogólne zasady przyznawania przedmiotowego wsparcia, w tym w formie zasiłku okresowego, którego przyznanie nie jest bezwarunkowe, ale zależy od oceny sytuacji życiowej ubiegającego się o pomoc, jak również od intensywności starań podejmowanych przez w/w w zakresie rozwiązywania swoich problemów życiowych oraz od możliwości finansowych ośrodka pomocy społecznej. Powołując się na przepis art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej organ podniósł, że brak współdziałania wnioskującego o pomoc z pracownikiem socjalnym może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o jego przyznaniu lub wstrzymania jego wypłaty. Wskazał, że strona przedmiotowego postępowania nie wyraziła również zgody na pomoc w formie obiadów w Dziennym Domu Pomocy Społecznej lub innej placówce żywienia zbiorowego żądając zasiłku celowego na zakup żywności, nadto nie wyraziła zgody na oględziny pomieszczenia domowego służącego do przygotowywania posiłków, a w zajmowanym przez w/w pokoju nie ma sprzętu służącego do wykonywania tej czynności. Organ podał, że zaproponowano wnioskodawcy zawarcie kontraktu socjalnego tłumacząc zasady związania kontraktem, jednak odmówił jego podpisania.