W świetle dekretu z dnia 5.09.47 r. o przejęciu na własność Państwa pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR (Dz. U. Nr 59, poz. 318 ze zm.) o możliwości przejęcia nieruchomości po osobach przesiedlonych do ZSSR decydował sam fakt przesiedlenia się tych osób na te tereny. Bez znaczenia natomiast pozostają przyczyny, z jakich to zdarzenie (przesiedlenie) nastąpiło.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis,, asesor WSA Małgorzata Roleder (spr.), Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w dniu 01 czerwca 2006 r. sprawy ze skargi N. J. i J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] stycznia 2006 r., Nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia w sprawie przejęcia gospodarstwa rolnego oddala skargę
Decyzją z dnia [... stycznia 2006r. Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. utrzymało w mocy własną decyzję z dnia [...] listopada 2005r. Nr [...] odmawiającą stwierdzenia nieważności orzeczenia Starosty Powiatowego A. z dn. [...]07.1949r. w sprawie przejścia na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR, położonego na terenie gminy Sz. - w części dotyczącej przejęcia nieruchomości ziemskiej P. G.
U podstaw podjętego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia:
Wnioskiem z dnia [...] lipca 2005 r. skierowanym do Wojewody P. za pośrednictwem Starostwa Powiatowego w A. N. J. i J. G. wystąpili o stwierdzenie nieważności orzeczenia Komisarza Ziemskiego na powiat A. w sprawie przejęcia na własność Skarbu Państwa gospodarstwa rolnego stanowiącego własność ojca wnioskodawców. We wniosku spadkobiercy powołali się na treść art. 156 § 1 pkt 2 kpa twierdząc, iż grunty ich ojca przejęte zostały na podstawie dekretu PKWN z dnia 6.09.1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej z naruszeniem art. 2 ust. 1 w/w dekretu. Wnioskodawcy wywiedli, że dekret ten upoważniał do włączenia na cele reformy rolnej tylko grunty o ogólnej powierzchni 100 ha lub użytki rolne o powierzchni 50 ha, tymczasem gospodarstwo ich ojca miało powierzchnię 30 ha.
Postanowieniem z dnia [...]0.2005r. Wojewoda P. przekazał przedmiotowy wniosek do rozpoznania według właściwości Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w S.
W trakcie prowadzonego postępowania ustalono - o czym poinformowało wnioskodawców - że gospodarstwo rolne P. G. zostało przejęte na rzecz Państwa na podstawie dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR, a fakt przejęcia gospodarstwa potwierdza orzeczenie Starosty Powiatowego A. z dnia [...] lipca 1949r. Nadto powołując się na fakty wynikające z dokumentów Archiwum Państwowego w S. wskazano, iż P. G. był właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. 30 ha, położonego we wsi M.; w marcu 1943 roku został wywieziony w głąb Niemiec, skąd wrócił w 1945 roku, po czym wyjechał do ZSRR. Dnia [...] lipca 1946 r. Komisarz Ziemski z A. przekazał administrację i pieczę nad gospodarstwem P. G. - J. Z., zaś w 1948 r. gospodarstwo wydzierżawiono A. T., a następnie w 1960r. część gospodarstwa włączono do gruntów przekazanych Nadleśnictwu w B.
Kolegium podniosło, iż w myśl art. 1 dekretu z dnia 5 września 1947r. wszelkie mienie ruchome i nieruchome osób przesiedlonych do ZSRR, pozostałe na obszarze Państwa Polskiego, przechodzi z mocy samego prawa na własność Państwa bez odszkodowania - z chwilą przesiedlenia tych osób. Stąd Starosta Powiatowy A. powołując się na treść art. 1 i art. 3 powyższego dekretu, orzeczeniem z dnia [...] lipca 1949r. prawidłowo orzekł o przejściu na własność Państwa z dniem
[...] kwietnia 1945r. nieruchomości ziemskiej po P.G.
Z wyżej wymienionych przyczyn decyzją z dnia [...] listopada 2005r.
(Nr [...]) Kolegium odmówiło stwierdzenia nieważności kwestionowanego orzeczenia w części dotyczącej przejęcia nieruchomości ziemskiej P. G.